سخن نخست
دستاوردهای انقلاب اسلامی
در دهم مردادماه سال ۱۳۷۱ در شورای ظرح و برنامه معاونت صدای سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی بحث دستاوردهای انقلاب اسلامی مطرح شد و این بحث در جلسه مورخ ۱۲/۵/۱۳۷۱نیز پیگیری شد و یکبار دستاوردهای انقلاب اسلامی مرور گردید. دوستانی که در آن جلسات شورای طرح و برنامه صدا شرکت می کردند عبارت بودند از: سکینه احمدی، ساعد باقری، رضا بطحائی، رضا پورحسین، علی اصغر پورمحمدی، رضا جعفری جلوه، محمد جهانی، حسین حرمی، فتح الله حدادگذرچی، حسین حمزه لو، حسن خجسته، محمد نبی خسروی، حمیدرضا خزائی، مهرداد خسروی، حمید خونمردی، مجید شریف خدائی، احمد شیشه گران، مهدی صادق زاده، مسعود صادقی، محمد سلمان طاهری، بیژن عبدی، مصطفی عزیزی، عذرا قانع زاده، جعفر قنادباشی، عباس قارونی، کامران کاظم زاده، حسین گلابچی، سعید گودرزی، حسن لشگری، بپژن لطیف، سید مصطفی منصوریان، سید محسن مهاجرانی، هادی مفتح، بهروز مفید و مرضیه نظری
نتیجه بحث درمورد دستاوردهای انقلاب اسلامی لیستی بود از ۱۶۰ دستاورد که در زمینه های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تا آن روز به دست آمده بود و آن لیست به شرح زیر است:
- کسب استقلال سیاسی و ایجاد نظام سیاسی مستقل برای اولین بار پس از بیش از نیم قرن سلطه رژیم وابسته پهلوی
- لغو پیمانهای استعماری نظیر پیمان سنتو
- طرح جدی و عملی و عینی مبارزه با آمریکا
- قطع ارتباط سیاسی و اقتصادی با رژیم های اسرائیل، آمریکا و آفریقای جنوبی
- برخورد قاطع با مطامع خارجیها و احساس عزت نفس و افتخار اسلامی در مقابل آنها
- ارتقای آگاهی سیاسی و تقویت بینش سیاسی مردم
- پیدایش جدی و عینی آرمانهای نهضت جهانی اسلام و ظهور شعارهائی نظیر «تا انقلاب مهدی-نهضت ادامه دارد.»
- توجه عمیق و آرمانی به مستضعفین جهان و پیدایش احساس همبستگی عاطفی با آنها
- بیداری ملتهای مستضعف در آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین تحت تأثیر انقلاب اسلامی ایران
- پی ریزی یک قطب قدرت جهانی در دنیای اسلام
- شکستن افسانه شکست ناپذیری آمریکا و قدرتهای شیطانی
- احیاء بعد سیاسی احکام اسلام، نظیر حج و نمازجمعه و….
- تهیه قانون اساسی جدید که از قانون اساسی کشورهای بیگانه اقتباس نشده بود.
- طرح مسئله ولایت فقیه به عنوان ستون مشروعیت و قدرت نظام اسلامی
- سقوط رژیم ۲۵۰۰ ساله شاهی
- توجه به اسلام ناب محمدی پس از ۱۴۰۰ سال
- بستن شیرهای نفت بر روی آفریقای جنوبی، اسرائیل و آمریکا پس از پیروزی انقلاب
- خلع ید خاندان پهلوی و هزار فامیل اشرافیت کهن از اقتصاد کشور
- خلع ید ایادی مسلکهای استعماری از اقتصاد کشور
- ارتقای سطح زندگی طبقه کارگر
- تصویب قانون کار که عادلانه ترین و مترقی ترین قوانین کار در جهان امروز است.
- تلاش در جهت خودکفائی کشور
- لغو حاکمیت چند ملیتها بر اقتصاد کشور
- ارتقاء فرهنگ طبقه کارگر
- ملی شدن بانکها
- افزایش سهم صادرات غیرنفتی
- اجرای طرح های بزرگ مادر و تلاش در جهت تغییر نظام تک محصولی
- تلاش در جهت نفی استثمار در روابط اقتصادی
- پرداخت دیون خارجی به جا مانده از رژیم پیشین در شرایط انقلاب، جنگ تحمیلی و محاصره اقتصادی
- شکوفائی خیره کننده استعدادها و نبوغهای مردم در زمینه های صنعتی و علمی
- مبارزه با مصرف گرائی بی منطق
- پائین آوردن سطح ضربه پذیری اقتصادی کشور با عبور از دشوارترین تنگناهای اقتصادی
- خلع ید از صهیونیستها در اقتصاد کشور
- توجه به عمران و آبادی و نوسازی روستاها و نقاط محروم
- توجه به صنایع سنگین و مادر
- توسعه بهره برداری از معادن مس، آهن و روی
- بهینه شدن ساخت مسکن در نقاط روستائی و شهری
- ایجاد مراکز تولیدی، صنعتی و کشاورزی
- اداره اقتصادی، مالی و تدارکاتی کشور در شرایط جنگ تحمیلی بدون کوچکترین وابستگی به بیگانگان
- فروپاشی نظام خان خانی در نقاط عشایر نشین
- توجه به مهار منابع آب کشور با احداث صدها سد خاکی
- محور قرارگرفتن کشاورزی به عنوان رکن خودکفائی
- پیدایش روحیه جهاد برای سازندگی در نقاط محروم
- توسعه بهداشت در روستاها و نقاط محروم
- گسترش سیستم های مخابراتی در روستاها و نقاط محروم
- توسعه شبکه برق رسانی آب رسانی و گاز رسانی در نقاط محروم
- توجه به استعدادهای اقتصادی داخلی
- رشد سطح آگاهی اقتصادی مردم
- خودباوری و اتکاء به نفس مردم در زمینه صنعت
- بازسازی صنایع نظامی کشور با برنامه ریزی، مدیریت، طراحی و خلاقیت خودی
- پیدایش نهاد جهاد سازندگی
- توجه بیشتر به بخش تعاون در کشور
- احیاء فرهنگ اسلامی درمقابل فرهنگ استکبار شاهنشاهی و فرهنگ استعمار غرب
- خارج کردن عرصه های هنری از حیطه قدرت شبکه های پنهان فراماسیونری
- بکارگیری شیوه های مدرن هنری در خدمت آرمانهای مترقی اسلام و ایجاد هنر و ادبیات متعهد
- ترویج مردم گرائی در ادبیات و هنر
- توجه به عرفان ناب محمدی که در جبهه و جنگ شاهد آن بودیم، نه عرفانی که گریز از مسئولت اجتماعی و انسانی را تشویق و ترغیب می کرد.
- جهش در زمینه سرود و تولید سرودهای انقلابی با مضامین بکر سیاسی و اجتماعی
- جهش در شعر و پیدایش شعر انقلابی که در آن آفاق جدیدی از تفکر و اندیشه بشری به چشم می خورد.
- مشروعیت یافتن موسیقی متعهد و پیدایش موسیقی مشروع انقلابی و مردم گرا
- رشد چشمگیر ادبیات کودک
- جهش در مطبوعات از نظر تیراژ و تنوع
- جهش در مطبوعات از نظر موضوع و مضمون و خارج شدن مطبوعات کشور از عرصه های مبتذل و کثیف و ورود آنها به عرصه های جدی و عینی زندگی.
- پیدایش ادبیات انقلابی اسلامی در مقیاس جهانی، که امروز آثار آن در چهارگوشه جهان به چشم می خورد.
- سکس زدائی از عرصه های هنر و ادبیات
- برداشتن محدودیتهایی که رژیم استعماری گذشته در مقابل فکر و اندیشه ایجاد کرده بود.
- تغییر مبانی هنر و ادبیات و شکستن کلیشه های تنگ و تاریک الحادی در عرصه هنر و ادبیات کشور
- پیشرفت کمی و کیفی سینما
- اصلاح باورهای مذهبی مردم، به گونه ای که مجدداً پس از ۱۴۰۰ سال اسلام در تمام ابعادش به صورت یک کلیت تجزیه ناپذیر مطرح شد.
- جایگزینی ارزشهای نو به جای ارزشهای کهن و تغییر نظام ارزشی جامعه
- پیشرفت کیفی و کمی انتشارات از نظر تنوع، موضوع و تیراژ؛ به گونه ای که هم اکنون سالانهنزدیک به ۶۰۰۰ عنوان کتاب در کشور منتشر می گردد. در این زمینه ایران پس از ژاپن (با ۱۳۰ میلیون جمعیت) و چین (با یک میلیارد و صد و پنجاه میلیون نفر جمعیت) مقام سوم را در آسیا دارد.
- پیدایش و رشد چشمگیر مؤسسات پژوهشی و مراکز تحقیقاتی
- پیدایش و رشد چشمگیر مجامع علمی (سمینارها، کنگره ها، سمپوزیوم های علمی که قبل از انقلاب به ندرت برگزار می شد.)
- طرح مجددد برخی از سنتهای انقلابی و اجتماعی اسلام نظیر نماز جمعه
- طرح حج ابراهیمی به عنوان زیربنای تجدد حیات اسلام در دنیای امروز
- ارائه شناخت جدید از اسلام و طرح اسلام ناب محمدی در مقابل اسلام آمریکائی و تغییر رابطه فرد با جهان و خدا و خود
- عینیت یافتن ارزشهایی نظیر جهاد و شهادت
- تغییرات اساسی در سیستم آموزشی کشور
- تغییرات مناسب در حوزه های علمیه و طرح موضوعات جدید در انها
- تفکیک ارزشهای قومی از ارزشهای اسلامی و طرد ملی گرائی به عنوان یک انحراف از مسیر هدایت جامعه بشری به سوی خدا
- ایجاد انسان دو بعدی نه تک بعدی؛ انسانی که هم مذهبی و معنوی است و هم در پی کار و کوشش و ساختن و آباد کردن و عمران است.
- ایجاد احساس خودباوری و استقلال فکری در مردم به جای خودباختگی و وابستگی فکری
- پیشرفت چشمگیر و رشد فلسفه و تغییرات اساسی و مبنائی در رشته فلسفه
- تلاش در جهت بازگشت به هویت اسلامی
- طرح مجدد جایگاه اجتماعی، سیاسی، حقوقی و اقتصادی زنان
- طرح پوشش اسلامی برای دفاع از امنیت خانواده ها و پرورش نسل سالم
- تجلی خدا در زندگی اجتماعی
- باور به عملی بودن احکام اسلام و ایجاد یک سیستم اسلامی
- تجلی دوباره نقش و رسالت اجتماعی مساجد
- توجه به نیایش های اسلامی به عنوان قرآن صاعد، نظیر دعای کمیل
- مشارکت کارساز نیروهای اصیل اسلامی و مردمی در عرصه های هنری
- برقراری ارتباط و پیوند نسبی حوزه و دانشگاه
- گرایش جوانان تحصیل کرده در دانشگاهها که مجهز به روش تحقیق تجربی هستند به حوزه های علمیه
- الحاد زدائی از عرصه هنر و ادبیات
- تجدد حیات معماری شرقی
- محدودیت نقش آفرینی روشنفکران وابسته و لائیک به عنوان پیشقراولان استعمار فکری و فرهنگی
- معرفی متون فرهنگی اسلامی و نشر دوباره آنها
- توسعه دانشگاههای کشور
- طرح مسئله انقلاب فرهنگی که البته هنوز در زمینه انتخاب اساتید و متون درسی رشته های علوم انسانی دانشگاهها مسئولیت سنگینی بر عهده دارد.
- رشد چشمگیر جشنواره های داخلی و بین المللی هنری
- رشد چشمگیر جشنواره های داخلی و بین المللی علمی
- گرایش طلاب و علمای اسلام که مجهز به بینش اسلامی هستند به علوم جدید
- پیدایش ادبیات مقاومت و دفاع مقدس
- پیشرفت فرهنگی و هنری شهرستانهای کشور و خروج پایتخت از انحصار پویش های فرهنگی و هنری
- تصحیح جلوه حضور زن در مجامع هنری و فرهنگی
- پیدایش سبکهای جدید در شعر و هنر تحت تأثیر شرایط نوین اجتماعی
- توجه جدی تر به امر مبارزه با بیسوادی
- احیاء نامها و نشانه های اسلامی
- نگاه جدید به جایگاه عالم ربانی
- خرافه زدایی از عرصه اعتقادات و باورهای دینی مردم
- کوشش و جستجو در فرهنگ اسلامی و شناخت بیشتر خدمت اسلام به فرهنگ بشری در طول ۱۴۰۰ سال گذشته
- صدور فرهنگ انقلاب اسلامی به کشورهای دیگر
- طرح مسئله مردم به عنوان سرچشمه اصلی قدرت و مقبولیت
- تغییر روحیه ظلم پذیری به ظلم ستیزی
- حضور مردم در صحنه های سیاسی، نظامی و اقتصادی
- تقویت روحیه مشارکت جوئی و مسئولیت پذیری مردم
- افزایش حساسیت مردم در مسئله سرنوشت اجتماعی
- تقویت احساس تعلق اجتماعی مردم
- طرح جدی مسئله شوراها و پیدایش شوراهای مردمی
- اصلاح روابط اجتماعی (بویژه در سالهای اول انقلاب)
- از خود دانستن دولت و احساس رابطه خودی از سوی مردم با دولت
- تقویت روحیه ایثار و از خودگذشتگی
- طرح مسئله امر به معروف و نهی از منکر به عنوان یک فریضه اجتماعی
- طرح مسئله تعاون و همکاری در اجتماع
- مشارکت مردم در انتخاب برگزاری انتخابات و برای تصمیم گیری های اساسی اجتماعی
- تقویت جایگاه مجلس در کشور
- تقویت رفتار اجتماعی مثبت در مردم
- مشارکت وسیع اقشار مردم در قدرت
- ایجاد نهادهای اجتماعی جدید نظیر جهاد سازندگی، بسیج و غیره
- تغییر کارکرد برخی از نهادهای اجتماعی نظیر سازمان زنان و کاخ جوانان
- تقویت نقش و جایگاه خانواده به عنوان اولین نهاد اجتماعی
- تصحیح و گسترش نقش اجتماعی زنان
- افزایش سطح آگاهی اجتماعی مردم
- آمیختگی دولت و مردم
- تحکیم برادری اسلامی
- حضور فعال جوانان در همه عرصه ها از جمله مدیریت عالی کشور
- توجه به محرومین و مناطق محروم
- توجه به روستائیان و روستاها
- توجه به نیروهای مومن و مخلص
- ازبین رفتن فاصله مردم و مسئولین
- پیدایش حرکت های سیاسی، انقلابی و اجتماعی نظیر تظاهرات روز جهانی قدس
- توسعه سطوح تصمیم گیری اجتماعی
- احترام به مستضعفین و محرومین که پس از انقلاب، جایگاه واقعی خود را پیدا کردند
- طرح مسائل مردم از زبان مردم در رسانه های گروهی و مجامع عمومی توسعه آزادیهای اجتماعی
- تقدم تعهد بر تخصص و به استخدام در آوردن تخصص در خدمت عقیده و آرمان مردم و انقلاب
- اصلاح روش توزیع قدرت و مهار کردن آن به نفع مردم
- منسوخ شدن مظاهر غربگرائی و علائم غربزدگی
- رشد احساس تنفر نسبت به اشرافت و مرفهین بی درد و ضد ارزش شدن وابستگی به اشراف
- ارزش یافتن مشاغل مفید در جامعه
- پیدایش یک هویت و روحیه جدید به ویژه در نسل جوان مخصوصاً در سالهای اول انقلاب به گونه ای که انسان می توانست نور تجلی خدا را در سیمای آنان مشاهده کند.
- پیدایش بعد سیاسی-اجتماعی امت اسلامی تحت عنوان حزب ا… و انتشار آن در خارج از ایران
- اصلاح مفهوم و برداشت اجتماعی از ازدواج و مراسم آن به ویژه در سالهای اولیه انقلاب
- بستن کانون های فساد و فحشا نظیر میخانه ها و عشرتکده ها
- اصلاح روابط نسل جوان و میانسالان و کهنسالان به ویژه در سالهای اولیه انقلاب
- توجه به ایتام به گونه ای که در سالهای اولیه انقلاب تمام آنها تحت تکفل خانواده ها قرار گرفتند.
- آمیختگی طبقات اجتماعی و درهم شکستن حصارهای طبقاتی
- مشارکت بیشتر مردم در آموزش رسمی
- طرح مباحث فقهی در جامعه به صورت یک کارکرد اجتماعی
- تغییر مفهوم منزلتهای اجتماعی از سطح مادی به سطوح معنوی به گونه ای که رهبر انقلاب که از منزلت اجتماعی بالائی برخوردارند از نشر شیوه زندگی بسیار ساده تر از دیگران زیست می نمایند.
- تقویت روحیه مقابله با نفوذ و سلطه بیگانگان در مردم[۱]
از آن تاریخ تا امروز ۲۲ سال گذشته است. امروز که بر آن لیست نگاه می کنیم می بینیم از آن ۱۶۰ دستاورد برخی از دستاوردها تغییر کرده است. برخی از آنها را مسئولین نظام تحت تأثیر افواج نظریات جدید و امواج بحث هائی که تحت عناوین علمی مطرح می شد تغییر دادند مانند تغییر سیاست ملی شدن بانکها و ایجاد بانکهای خصوصی. ولی برخی از آنها حقیقتاً تحت فشار آنچه مقام معظم رهبری آن را تحت عناوین تهاجم فرهنگی، شبیخون فرهنگی و ناتوی فرهنگی مطرح فرموده اند تغییر کرده است مانند منسوخ شدن مظاهر غربگرائی و علائم غربزدگی که امروز متأسفانه مظاهر و علائم غربزدگی هم در عرصه فرهنگ و هم در عرصه اقتصاد مجدداً آشکار شده است.
به نظر می رسد اگر لیست فوق الذکر را یکبار دیگر مرور کنیم احساس خواهیم کرد که احتمالاً مواردی تغییر کرده و یا احتمال تغییر در آنها به شدت وجود دارد. مواردی نظیر:
- خلع ید خاندان پهلوی و هزار فامیل اشرافیت کهن [درست است که خلع ید از هزار فامیل اشرافیت کهن صورت گرفته ولی بایدنگران بود که اشرافیت جدید و هزار فامیل نوین بوجود نیاید.]
- ارتقاء سطح زندگی طبقه کارگر
- لغو حاکمیت چند ملیتی ها بر اقتصاد کشور
- ملی شدن بانکها
- توسعه بهداشت در روستاها و نقاط محروم
- احیاء فرهنگ اسلامی در مقابل فرهنگ استعماری غرب
- خارج کردن عرصه های هنری از حیطه شبکه های پنهان
- جهش در زمینه سرود و تولید سرودهای انقلابی با مضامین بکر سیاسی و اجتماعی
- پیشرفت کمی و کیفی در سینما
- طرد ملی گرائی به عنوان یک انحراف از مسیر هدایت جامعه بشری به سوی خدا
- تغییرات اساسی در سیستم آموزشی کشور
- طرح پوشش اسلامی برای دفاع از امنیت خانواده ها و پرورش نسل سالم
- محدودیت نقش آفرینی روشنفکران وابسته و لائیک به عنوان پیشقراولان استعمار
- توجه به محرومین و مناطق محروم
- از بین رفتن فاصله مردم و مسئولین
- منسوخ شدن مظاهر غربگرائی و علائم غربزدگی
- رشد احساس تنفر نسبت به اشرافت و مرفهین بی درد و ضد ارزش شدن وابستگی به اشراف
این موارد از جمله مواردی هستند که باید در مورد آنها نگران بود و کوشید اگر ارزشی از ارزشهای انقلاب تحت تأثیر تهاجم فرهنگی و یا ضعف اراده و یا فرصت طلبی و یا ارتداد از مسیر انقلاب از دست رفته است آن را مجدداً به دست آورد. به عنوان مثال اگر مجدداً دنیا طلبی و کنز و استثمار در جامعه می خواهد تبدیل به ارزش شود با آن مقابله نمود و همواره یاد این وصیت بزرگ امام بود که فرمودند: «من در میان شما باشم یا نباشم، نگذارید این انقلاب به دست نااهلان و نامحرمان بیفتد»
باید آرزومند باشیم که اگر در حدود ۲۲ سال دیگر به لیست فوق الذکر مراجعه کردیم احساس کنیم نه تنها ارزشهای انقلاب اسلامی حفظ شده بلکه دستاوردهای آن توسعه یافته است. یعنی اگر در سال ۱۴۱۴ هجری شمسی لیست دستاوردهای انقلاب اسلامی را تهیه کردیم گذشته از حفظ ارزشهای پیشین شاهد ارزشها و دستاوردهای نوین باشیم نظیر:
- آزادی ملت های مسلمان و تشکیل اتحاد جماهیر اسلامی
- تشکیل سازمان ملل مسلمان با عضویت کشورهای اسلامی و کشورهائی که در آنها اقلیت های مسلمان به اندازه ای هستند که معادل میانگین جمعیت کشورهای اسلامی می باشند.
- نفی فاصله طبقاتی میان شمال و جنوب و تحقق عدالت جهانی
- خلع ید شبکه های پنهان از فرهنگ جهانی و ایجاد سیستم آزاد ارتباطات بین المللی
- ایجاد فضای آزاد برای تحقق عادلانه اراده مردم جهان
و….
خدا بیاورد چنین روزی را.
نه آنکه خدای ناکرده در سال ۱۴۱۴ وقتی که به فهرست دستاوردهای انقلاب اسلامی نگاه می کنیم مشاهده کنیم تحت تأثیر تجدید نظر طلبی و فرصت طلبی و غربزدگی و ارتداد از مسیر انقلاب همه دستاوردهای انقلاب اسلامی از دست رفته است.
و خدا نیاورد چنین روزی را
[۱] درمورد دستاوردهای انقلاب نگاه کنید به: محمدحسن زورق: آئین برنامه سازی رادیوئی، سروش، ۱۳۷۳، ص ۴۳۶-۴۲۷