سخن نخست
چرا فصل نامه؟!
شمارهای که پیش روی شماست، چهل و ششمین شمارۀ مجلۀ فرهنگ اسلامی است. مجلۀ فرهنگ اسلامی قریب به چهار سال پیش، پا به خانوادۀ مطبوعات گذاشت. در روزهای نخستین تولد این مجله، ما امیدهای فراوانی به آن داشتیم ـ و هنوز هم داریم ـ و امیدوار بودیم ـ و هنوز هم هستیم ـ این مجله بتواند در جهت اعتلای حرکت بیداری اسلامی در جهان اسلام و مقابله با توطئههای روزافزونی که علیه اسلام و انقلاب اسلامی میشود، قدمی بردارد. تصوّر میکردیم که دوستداران انقلاب اسلامی (که حتماً مسئولان محترم جمهوری اسلامی ایران، از جمله مسئولانی که در حوزۀ فرهنگ و ارتباطات خدمت میکنند، در میان آنها هستند) هریک به سهم خود و به اندازۀ توان خود، از این اقدام انقلابی حمایت خواهند کرد.
ولی در عمل، آنچه اتفاق افتاد نه آنچنان بود که مورد انتظار ما بود. مجله در پیشخوان روزنامه فروشیها ـ مگر گاهگاه، آن هم بیشتر چند ماه نخستین تولد مجله ـ دیده نشد و به ما گفته شد در تمام تهران، بیش از چند ده نسخه از این مجله به فروش نمیرسد. تعدادی از نسخههای این مجله هم برای کتابخانهها خریداری میشد، ولی از میزان خرید کاسته شد و گفته شد برای این مجله تقاضای چندانی وجود ندارد و مسئولان محترم وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فرهنگ هم کمک تعیینکنندهای نکردند. بزرگانی که در دانشگاهها و مساجد و مراکز دیگر فعالیت میکنند نیز چندان عطشی نسبت به آن نشان ندادند. بنابراین، عملاً مجله نه در همۀ روزنامهفروشیها عرضه شد تا مستقیماً به دست مردم برسد، و نه از طریق نهادهای فرهنگی (کتابخانهها، دانشگاهها، مساجد و…) به آسانی به دست مردم رسید. در نتیجه، میتوان با اندوه و شرمساری گفت که صدای این مجله در گلو خفه شد.
از سوی دیگر، قیمتی که برای فروش این مجله در نظر گرفته شده کمتر از قیمت تمامشدۀ آن است. در نتیجه، دفتر نشر فرهنگ اسلامی تاکنون رقم سنگینی یارانه بابت نشر این مجله پرداخت نموده و ادامۀ این وضع از نظر مالی برای دفتر نشر امکانپذیر نیست و همانطور که در یاداشت صفحۀ فهرست نشریه در شمارۀ ۴۵ – ۴۴ ذکر کردیم، تصمیم گرفته شد این نشریه فقط در فضای مجازی منتشر شود. این اقدام سبب کاهش هزینههای چاپ میشد، ولی سایر هزینهها بر سر جای خود باقی میماند. در آخرین تصمیم، قرار شد این مجلّه بهجای ماهانه، به صورت فصلی منتشر شود تا هزینههای آن به میزان قابل توجه کاهش پیدا کند.
این تصمیم اجتنابناپذیر بود، ولی هنگامی که میبینیم انقلاب از بیرون بهوسیلۀ تهاجم فرهنگی، و از درون بهوسیلۀ شبیخون فرهنگی مورد حمله است، و میدانیم که مقام معظم رهبری چهقدر دربارۀ تهاجم فرهنگی، شبیخون فرهنگی و ناتوی فرهنگی هشدار دادند و این هشدارها باید هنوز در گوش ما باشد، ولی در کوچه و خیابان و حتی در محافل و مجالس نخبگان، میبینیم که ارزشهای انقلاب چگونه به دست فراموشی سپرده شدهاست. از طرف دیگر، هنگامی که میبینیم که چهقدر هزینههای گزاف صورت میگیرد تا مثلاً یک استندآپ کمدی (Stand-Up Comedy) اجرا شود و چگونه بازار معرکهگیری و دلقکبازی و برنامههای صرفاً سرگرمکننده (البته از باب ادخال سرور در قلوب مسلمین و نیز رقابت با شبکههای فرامرزی) بهطور دمافزونی گرم شدهاست و چه پولی در این راه صرف میشود، نمیتوانیم برای سرنوشت کارهای جدی فرهنگی ـ نظیر این مجله ـ متأسف نباشیم.
به هرحال، این شماره، شمارۀ بهار سال ۱۳۹۶ است و امسال از این نشریه، به جای ۱۲ شماره، چهار شماره منتشر خواهد شد؛ البته نه به دلیل کمبود مطلب و نظر، بلکه بیشتر به دلیل کمبود بودجه. این چند سطر را نیز برای آگاهی شما خوانندگان محترم نشریه نوشتیم. بدرود.