حمایت از تولید ملی در برنامه های استودیویی شبکه های اصلی سیمای جمهوری اسلامی ایران

4 540

چکیده

حمایت از کالای ایرانی یکی از سیاست های اقتصادی ایران در سال های اخیر می باشد و ارتباط مستحکمی با استحکام اقتصادی در جامعه ایرانی دارد. این سیاست نیازمند گفتمان سازی و فرهنگ سازی در اعضای جامعه می باشد و به همین منظور، رسانه ملی نقش مهمی در تبیین، آموزش، هدایت و راهبری مخاطب در تقویت روحیه مصرف کالای داخلی و پرهیز از مصرف زدگی کالاهای لوکس خارجی دارد. به همین منظور، مقاله حاضر با رویکرد تحلیلی تلاش دارد به بررسی شیوه های حمایت از تولید کالای داخلی در برنامه های ترکیبی و استودیویی شبکه های یک الی پنج سیمای جمهوری اسلامی ایران در بازه زمانی تابستان۱۳۹۷ بپردازد و شاخص های ارزیابی این برنامه ها، گفتمان سازی و برجسته ساختن کالای ایرانی، مطالبه گری مردم در زمینه تولیدات ملی، اطلاع رسانی در حوزه مصرف و تولید محصولات ایرانی، آموزش و درونی سازی ارزش های اقتصاد اسلامی، معرفی فرصت های پیش روی تولید کالای ایرانی و ارائه آسیب شناسی  و تهدید کالای ایرانی می باشد. یافته های مقاله نشان می دهند که رسانه ملی در زمینه حمایت از کالای داخلی، برنامه های مختلفی تدارک دیده است ولی این روند نیازمند سیاستگذاری رسانه ای منسجم تر و کاربردی تر برای آموزش و تربیت مخاطب در زمینه ضرورت و چگونگی مصرف کالای داخلی و حمایت از کالای داخلی دارد و در عین حال، نقاط مثبتی نظیر اطلاع رسانی، معرفی کارآفرینان، پخش مطالبات عمومی مخاطبان در زمینه ضرورت حمایت از کمیت و کیفیت کالای داخلی و… در این برنامه ها مشاهده می شود.

 مقدمه

پیام مقام معظم رهبری مبنی بر حمایت از تولید­ملی، کار و سرمایه­ایرانی به­همراه شعار سال ۱۳۹۷ با عنوان «حمایت از کالای­ایرانی»، نشان­دهنده اهمیت این موضوع است. محدودیت‌های اعمال­شده برضد مردم ایران در حوزه‌های­اقتصادی، فن‌آوری و صنعتی نیز اهمیت این موضوع را می‌رساند. در چنین شرایطی، لازم است رسانه‌ها زمینه‌های لازم را برای تقویت فرهنگ تولید و جهاد­اقتصادی فراهم آورند.  به­این­ترتیب، رسانه صداو­سیما باتوجه به کارویژه‌های خود، در افزایش حمایت­مردم و گروه‌ها از تولید­ملی، کار و سرمایه­ایرانی نقش دارد.[۲] با این­اوصاف، رسانه­ملی باید بر اساس تکنیک­های رسانه­ای، روانشناسی و جامعه­شناسی به حل موضوع حمایت از تولید­ملی بپردازد، زیرا برخی علیه تولیدات ایرانی تبلیغ می کنند که اولاً؛ کالای تولید­داخلی کیفیت ندارد، ثانیاً کالای­خارجی موجب رشد شخصیتی می شود. ثالثاً رفاه، آسایش و زیبایی زندگی را با مصرف کالای­خارجی در ذهن تصور می­کنند. دراین­بین برخی اعتقادی به تولید در سطح­ملی ندارند و تولیدکنندگان نیز بدلیل شرایط مالی وقتی خود کالاهائی تولید می­کنند که قدرت رقابت با نمونه­های خارجی را ندارند. در این زمینه، در برنامه­های­اقتصادی سیما لازم است که برای این مسئله چاره جوئی شود فعالیت­های رسانه­ای در راستای حمایت از تولیدات­ملی و کالاهای­داخلی باید سازماندهی شوند.  به­همین­منظور، باتوجه به اهمیت برنامه­های تلویزیون در حمایت از کالای­داخلی، مقاله حاضر تلاش دارد ارزیابی برنامه‌های ترکیبی و استودیویی با محوریت اقتصاد را پیگیری کند و تلاش دارد به شیوه­های حمایت از کالای داخلی در برنامه­های ترکیبی سیما در شبکه­های یک، دو، سه، چهار و پنج بپردازد. براین­اساس گزارش حاضر به تحلیل و ارزیابی عملکرد شبکه‌ یک الی پنج سیما در تابستان ۱۳۹۷ به لحاظ شیوه­های حمایت از تولید کالاهای­داخلی خواهد پرداخت.

۲- روش و معیارهای ارزیابی

در­این­گزارش تحلیل و ارزیابی عملکرد برنامه­های استودیویی و ترکیبی‌ در تابستان ۱۳۹۷، با تأکید بر برنامه­های اقتصادمحور در قالب ترکیبی و استودیویی در شبکه­های یک الی پنج سیما صورت­می‌گیرد. درواقع برنامه‌های روتین و معمول شبکه­های سیما که در لابلای مباحث­خود به مسائل تولید­ملی و اقتصاد خرد و کلان اشاراتی می­کنند، مدنظر نخواهد بود. چارچوب گزارش حاضر در شکل زیر آمده­است:

شکل۱٫ معیارهای تحلیل برنامه های استودیویی در زمینه کالای ایرانی

به­طور­کلی ارزیابی برنامه‌های­اقتصادی شبکه­های یک الی پنج­سیما با محوریت “شیوه­های­حمایت از تولید­کالای داخلی” نیز براساس شاخصه‌هایی چون؛ «اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی بینندگان»، «ارتقاء بینش و ادراک مخاطب در زمینه فواید و فرصت­های مصرف و تولید کالای­ملی»، «آموزش­کاربردی در زمینه فرهنگ استفاده از محصولات­داخلی»، «نشان دادن ارزش تقویت برندهای تولیدات­ملی باخرید آنها »، «ایجاد وسعت­دید مخاطبان در زمینه محصولات­داخلی»، «تلاش برای ارتقاء محصولات­داخلی از طریق گفتگوهای راهبردی و علمی در برنامه­های گفتگومحور اقتصادی»، «توجه به فرهنگ­سازی مصرف کالاها­ی داخلی برای سنین نوجوان و جوان»، «تدارک برنامه­های تخصصی برای زنان خانه­دار در خصوص مزایای مصرف تولیدات­داخلی»، «گفتمان­سازی عمومی برای حرکت­جمعی ایرانیان در راستای حمایت­از تولیدات­داخلی»، «تبیین و تشریح ابعاد اقتصادمقاومتی با رویکرد تولید محصولات اساسی و راهبردی در داخل کشور»، «آشنا ساختن مخاطب با ایده­ها و آراء رهبران انقلاب­اسلامی در زمینه خودکفایی و استقلال­اقتصادی با رویکرد تأکید بر بر تولید کالاها و اقلام­راهبردی»، «آموزش رفتاراقتصادی متناسب با خانواده­ایرانی و منطبق با خودکفائی اقتصادی»، «تبیین سبک­زندگی مناسب با اقتصاد مقاومتی»، «آشناساختن مخاطب با آسیب­های مصرف­زدگی و مصرف­کالاهای لوکس خارجی»، «مطرح­کردن دغدغه­های مردمی در زمینه کیفیت و کمیت کالاهای­داخلی به مسئولان»، «انتقال درخواست تولیدکنندگان و مطالباتشان به مردم از طریق برنامه­های گفتگومحور»، «حمایت از سرمایه­های انسانی و نخبگان با مشارکت­دادن آنها در برنامه­های استودیویی»، «فرهنگ­سازی قناعت و ساده­زیستی» و… انجام می­شود.

ردیف جدول۱: معیارهای ارزیابی عملکرد برنامه های استودیویی سیما در زمینه حمایت از کالا و تولیدات داخلی
۱ اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی بینندگان در زمینه روند و فعالیت تولیدات ملی
۲ ارتقاء بینش و ادراک مخاطب در زمینه فواید و فرصت های مصرف و تولید کالای ملی
۳ آموزش کاربردی در زمینه فرهنگ استفاده از محصولات داخلی
۴ تقویت برندهای ملی
۵ ایجاد وسعت دید مخاطبان در زمینه محصولات داخلی
۷ تلاش برای ارتقاء محصولات داخلی از طریق گفتگوهای راهبردی و علمی در برنامه های گفتگومحور اقتصادی
۶ توجه به فرهنگ سازی مصرف کالاهای داخلی برای سنین نوجوان و جوان
۷ تدارک برنامه های تخصصی برای زنان خانه دار در خصوص مزایای مصرف تولیدات داخلی
۸ گفتمان سازی عمومی برای حرکت جمعی ایرانیان در راستای حمایت از تولیدات داخلی
۹ تبیین و تشریح ابعاد اقتصاد مقاومتی با رویکرد تولید محصولات اساسی و راهبردی در داخل کشور
۱۰ آشنا ساختن مخاطب با ایده ها و آراء رهبران انقلاب اسلامی در زمینه خودکفایی و استقلال اقتصادی با رویکردی بر تولید کالاهای ملی و اقلام راهبردی
۱۱ آموزش رفتار اقتصادی متناسب با خانواده ایرانی
۱۲ تبیین سبک زندگی مناسب با اقتصاد مقاومتی
۱۳ آشناساختن مخاطب با آسیب های مصرف زدگی و مصرف کالاهای لوکس خارجی
۱۴ مطرح کردن دغدغه های مردمی در زمینه کیفیت و کمیت کالاهای داخلی به مسئولان
۱۵ انتقال درخواست تولیدکنندگان و مطالباتشان به مردم از طریق برنامه های گفتگومحور
۱۶ حمایت از سرمایه های انسانی و نخبگان با مشارکت دادن آنها در برنامه های استودیویی
۱۷ فرهنگ سازی قناعت و ساده زیستی

 

۳- جامعه­آماری

دراین بخش تلاش می­شود تا برنامه­های ترکیبی و استودیویی که دارای ماهیتی اقتصادی هستند و ارتباط موثقی با «حمایت از کالای­ایرانی» دارند و در شبکه­های یک الی پنج­سیما پخش می­شوند را معرفی نمائیم. البته این نکته باید مورد توجه­باشد که برخی­از برنامه­های گفتگومحور، خانوادگی، علمی و… درخصوص کالای­ملی مباحثی را مطرح می­کنند اما پژوهش حاضر تلاش­دارد به­صورت تخصصی به برنامه­های اقتصادی بپردازد.  بررسی جدول پخش شبکه­ها نشان می­دهد که برنامه­های ترکیبی و استودیویی در شبکه­های مختلف مورد توجه شبکه­ها می­باشد اما رئوس­کلی این برنامه­ها مشابه­بوده و فرم و ساختار برنامه­ها نیز تفاوت چندانی با یکدیگر ندارند. در­عین­حال، پراکندگی موضعات مطرح­شده در این برنامه­ها مانع از تخصصی­بودن آنها در یک زمینه مشخص می­شود.  به­هرروی، برخی از برنامه­هایی که مورد رصد و پایش قرار می­گیرند به­شرح زیر می­باشند؛ حرف­حساب، از کجا شروع کنم، پایش، راهکار، پیشران، ساخت ایران، رمز موفقیت و معجزه امید.

جدول۲- نمای کلی برنامه­های ترکیبی اقتصادمحور در شبکه های یک الی پنج سیما با محوریت کالای داخلی

ردیف عنوان برنامه زمان مدت شبکه توضیحات
۱ حرف حساب یکشنبه و سه شنبه

ساعت ۲۵: ۸

۴۰ دقیقه یک این برنامه گفتگومحور زنده از شبکه یک سیما به روی آنتن می رود و به موضوعات کارآفرینی، تولیدات ملی، وضعیت اشتغال، فعالیت های تولیدی و… می پردازد.
۲ پایش یکشنبه و سه شنبه ساعت ۰۰: ۲۳ ۹۰ دقیقه یک این برنامه استودیویی و گفتگومحور است و تمرکز آن مشکلات و مسائل اقتصادی کشور در حوزه کسب و کار می باشد و قابل مقایسه با برنامه حرف حساب می باشد.
۳ پیشران سه شنبه

ساعت ۲۱:۰۰

۷۰ دقیقه چهار این برنامه گفتگومحور و ترکیبی است که به بررسی وضعیت کسب و کار در ایران می پردازد که تمرکز اصلی بر مباحث آسیب شناسی و بررسی موانع پیش روی تولید ملی می باشد.
۴ معجزه امید شنبه الی چهارشنبه

ساعت۱۴:۴۰

۲۵ دقیقه پنج این برنامه به معرفی شرکت های اقتصادی دانش بنیان اشاره می کند و تلاش دارد به مخاطب نشان دهد که با کسب علم و دانش نوین می توان به تولید محصولات راهبردی و اساسی دست یافت.
۵ از کجا شروع کنم؟ هر شب

ساعت ۲۲:۰۰

۷ دقیقه یک در این برنامه، تولیدات داخلی ایران که دارای درآمد خوبی هستند را به مخاطب نشان می دهد و فرایند و راه های تاسیس هر شغل را در مدت زمان کوتاهی به مخاطب منتقل می کند.
۶ راهکار دو شنبه

ساعت ۳۰: ۱۷

۴۵ دقیقه سه به بررسی کسب­وکار و وضعیت کارآفرینان در ایران می­پردازد و از بخش­های مختلف گفتگو در راستای ارائه راهکار برای برون­رفت از مشکلات تولیدداخلی تشکیل شده­است.
۷ ساخت ایران هر شب

ساعت ۲۱:۰۰

۴۰ دقیقه یک در این برنامه به مسئله حمایت از کار ایرانی و تولیدات داخلی در بخش­های مختلف پرداخته می شود.
۸ رمز موفقیت روزهای مختلف

ساعت ۲۲:۰۰

۱۲ دقیقه پنج در هر قسمت از برنامه، یک کارآفرین به توضیح شغل خود و مسائل مختلف مربوط به حرفه خود می­پردازد.
۹ زنده باد زندگی شنبه الی چهارشنبه

ساعت ۱۰:۳۰

۷۰ دقیقه دو تلاش دارد به توانمندسازی مخاطب در حوزه مهارت های معیشتی و اقتصادی بپردازد.

۴- تحلیل و ارزیابی ویژه‌برنامه‌های اصلی

دراین بخش تلاش می­شود تا عملکرد برنامه­های ترکیبی سیما درخصوص حمایت از کالای­ملی مورد بررسی قرارگیرد.

۴-۱٫ حرف حساب

۴-۱-۱٫ معرفی برنامه

یکی از برنامه­های قدیمی شبکه­یک­سیما در حوزه­اقتصاد، برنامه «حرف­حساب» می­باشد که بعد از یک وقفه هفت­ماهه، در تابستان ۱۳۹۷ مجدداً از این شبکه به­صورت زنده روی آنتن می­رود و در بازه­زمانی صبحگاهی، به مدت چهل­دقیقه اجرای برنامه طول می­کشد. این برنامه دارای ساختاری استودیویی و گفتگومحور می­باشد و شامل دو بخش­اصلی است؛ بخش تصاویر روز و بخش گفتگو با کارشناس­برنامه. مجری این برنامه اقتصادمحور، کیا داوود اسفندیاری می­باشد و حمید پارسا به عنوان کارشناس­خبری در این برنامه حاظر می شود. درنهایت این­که، تهیه­کنندگی این برنامه در گروه­دانش و اقتصاد شبکه­یک­سیما برعهده علی ملکی است. در بخش ابتدایی که حالتی طنزآلود دارد، مجری این برنامه با همکاری آقای پارسا به تشریح برخی از تصاویر ارسال­شده توسط مردم می­پردازند که در خصوص موضوعات مختلف اجتماعی، اقتصادی، کسب­وکار و… می­باشد و در بخش­دوم، گفتگوی کارشناسی بین مجری برنامه و مهمانان انجام می­شود که ماهیتی آموزشی دارد. در این بخش تلاش می­شود تا مباحث مهم در حوزه کسب­وکار مطرح­شود و برخی از مسائل و موضوعات مربوط به تولیدات داخلی و کسب­و­کار ملی تشریح شوند و ضمن ارائه نگرش آینده­گرایانه و آسیب­شناسی از منظرهای­مختلف، راهبردهایی به مخاطب ارائه­شود. البته دراین بخش، پیامک­های مخاطبان قرائت می­شود و پاسخ­هایی توسط کارشناس به آنها داده­می­شود که عموماً مربوط به حوزه کسب­وکار در ایران می­باشند. یکی از ویژگی­های بارز این برنامه، «باشگاه­مردمی حرف­حساب با ارسال عکس و فیلم و طرح مشکلات» است که مردم می­توانند در زمینه برنامه و صحبت­های مجری و کارشناس، نظرات، دیدگاه­ها، نیازها و دغدغه­های خود را مطرح نمایند و این روند به تعامل­ برنامه با مردم کمک شایانی می­کند که دستاورد آن مشارکت مخاطب در برنامه و تاثیرگذاری بر روند گفتگوها است. پیگیری دغدغه­های مردمی در حوزه کسب­وکار، یکی از فعالیت­های مثبت این برنامه­است که به­دلیل ارتباط با حوزه تولید­کالاهای­داخلی، قرابت مناسبی با بحث­های حمایت از­کالا و تولیدات­ملی دارد.

جدول۳٫ توضیحات برنامه حرف حساب موارد
حرف حساب عنوان برنامه
یک سیما شبکه
یک شنبه و سه شنبه هر هفته ساعت ۱۵: ۰۸ روز و ساعت پخش
۴۰دقیقه مدت برنامه
«تولید­ملی»، «کسب­وکار خانگی»، «وضعیت واردات و صادرات»، «لوازم­خانگی و تولیدات­ایرانی»، «بازار مسکن و خودروی­داخلی»، «خرید و فروش»، «کار بدون­ سرمایه»، «مشاغل درآمدزا و الگوسازی برای جوانان جویای­کار» و… . موضوع/ زیر موضوع
گفتگومحور قالب
کیا داوود اسفندیاری مجری یا مجریان
علی ملکی کاری تهیه کننده
گروه دانش و اقتصاد شبکه یک گروه تولید

 

۴-۱-۲٫ عملکرد برنامه در خصوص حمایت­از­کالای­ایرانی

برنامه «حرف­حساب» در زمینه حمایت­ازکالای­داخلی، عملکردی به­قرار زیر داشته­است؛ بخش عمده­ای از برنامه به مسائل کسب­وکار می­پردازد که می تواند یکی از بخش­ها و رئوس سیاست­های­کلی اقتصادمقاومتی باشد و تقویت رفتار تولیدی در سطح­خرد، یکی از لوازم تقویت اقتصاد­کلان خواهد­بود و این برنامه با تمرکز بر مشاغل کوچک و نوپا، تلاش دارد تا بر روند مشاغل تولیدی-به جای امور دلالی واسطه­گری که ارزش چندانی برای رشد اقتصادی ندارند- تمرکز نماید و به­همین­دلیل، بسترساز تقویت فکر و اندیشه خودباوری در زمینه آغاز کار تولیدی در شهرستان­های محروم و حتی نقاط غیرصنعتی کشور خواهد­بود. البته در برخی از قسمت­ها، به مشاغل واسطه­ایی هم اشاره می­کنند که درادامه به­آن اشاره­خواهدشد. آسیب­شناسی مشکلات تولیدکنندگان یکی دیگر از ویژگی­های این برنامه­است؛ به­این­معناکه، برنامه با حضور کارشناسان مختلف تلاش می­کند آسیب­ها، موانع و مشکلات پیش­روی تولید خُرد را بررسی نماید و این مهم از طریق گفتگو با کارشناسان­برنامه انجام می­شود. البته وقت اندک برنامه، مجال بررسی همه­جانبه و کافی در خصوص مسائل مختلف را نمی­دهد و منجر به گذر سطحی و سریع از مسائل­کلیدی و راهبردی در مسیر بازنمایی آسیب­های تولید­ملی و ارائه آن به مسئولان و متولیان امر می­شود. برنامه تلاش دارد با گفتگوهای امیدبخش و نوآورانه، روحیه پشتکار و تلاش­مستمر و پیگیر را در مخاطب برای حرکت در مسیر تولید­خلاقانه و مقرون­به­صرفه نیز نهادینه­سازد. ازاین­رو، حمایت از کالای­ملی در جامعه­ایرانی نیاز به ممارست و تلاش پیگیر دارد که در این برنامه به­خوبی تلاش می­شود چنین روحیه­ایی به تولیدکنندگان و افراد جویای­کار تزریق شود که دستاورد آن می­تواند تلاش بی­وقفه و آگاهانه در مسیر خلق مصنوعات­کاربردی و مورد نیاز جامعه­باشد. در بعد اطلاع­رسانی نیز برنامه حرف­حساب تلاش می­کند زوایای مختلف روند تولید را برای مخاطب تشریح نماید و با آگاهی­بخشی در خصوص روند تولید­محصول، توزیع و مصرف کالاها به مخاطب در درک شرایط­اقتصادی کمک نماید و به­همین­دلیل، ارتقاء بینش و ادراک مخاطب در زمینه فواید و فرصت­های مصرف و تولید کالای­ملی به­وجود خواهدآمد. البته باید گفت این روند به­صورت کامل انجام نمی­شود بلکه تلاش­هایی دراین­راستا توسط برنامه­سازان حرف­حساب انجام می­شود که بسیار لازم و ضروری است. بحث­های کارشناسی در این برنامه با حضور برخی از اساتید مرتبط با حوزه کارآفرینی و کسب­و­کار (مشاغل خانگی)، نوعی نگرش و بینش آینده­گرایانه به مخاطب در زمینه کالای­ایرانی و خدمات مورد نیاز جامعه ارائه می­دهد و فرایند ایجاد وسعت­دید مخاطبان در زمینه محصولات­داخلی منجر به افزایش روی­آوری مخاطبان به مصرف تولیدات­داخلی می­شود.

حضور مهمانان جوان و دارای موفقیت­های شغلی در زمینه تولید­داخلی یکی از نقاط موفّق این برنامه می­باشد؛ زیرا یکی از ارکان موفقیت نظام­های اقتصادی در جهان، حمایت از سرمایه­انسانی موفق در آن جامعه است. حمایت از تولیدکنندگان برتر می­تواند ضمن ایجاد روحیه در آنها، بسترهای تشویق جامعه به سمت کارهای­خلاقانه و نوآورانه براساس سلایق و ظرفیت­های شخصی و گروهی شود و این نوید را به قشر جوان بدهد که ارزش و اهمیت کار آنها در نظر گرفته­می­شود.

یکی از نقاط ایجابی برنامه حرف­حساب، انتقال نظریات و درخواست های تولیدکنندگان به مردم از طریق برنامه­­است. فرصت ارسال پیامک به برنامه و خواندن آنها توسط مجری برنامه باعث می­شود که بعضی از دغدغه­ها، مشکلات و موانع پیش روی تولیدکنندگان داخلی در بخش­های مختلف صنعت، کشاورزی، مسائل بهداشتی، غذا و دارو و… به بینندگان منتقل شود و تلاش گردد تا پاسخی برای این درخواست­ها ارائه­شود و مردم نسبت به وضعیت تولید محصولات­داخلی آگاهی و اشراف بیشتری پیدا نمایند و ازاین­طریق، خواسته­های متقابل مردم و تولیدکنندگان به یکدیگر منتقل­شود. لاجرم، این برنامه بتواند به مثابه پلی ارتباطی بین نیاز مخاطب و تولیدکننده و انتقال مشکلات آنها عمل ­کند.

جدول۴٫ نقاط قوت برنامه حرف­حساب در زمینه حمایت از تولید کالای ایرانی
ردیف نقاط قوت
۱ تاکید بر حمایت از تولیدکنندگان داخلی
۲ مطرح­کردن نیاز مصرف­کنندگان برای تولیدکنندگان
۳ مطرح­کردن دغدغه­ها و مشکلات تولیدکنندگان داخلی به مسئولان
۴ حمایت از تولیدکنندگان موفق و برتر در جامعه
۵ تاکید بر جایگاه سرمایه­انسانی در تولید کالای­داخلی
۶ آسیب­شناسی روند تولید  محصولات­داخلی
۷ ارائه روحیه نشاط و امید در تولیدکنندگان
۸ تاکید بر کارآفرینی
۹ آگاهی بخشی و اطلاع رسانی در زمینه تولید ملی به مخاطب
۱۰ گفتمان سازی حمایت از تولید کالای ایرانی
۱۱ ارائه مطالبات تولیدکنندگان از مسئولان و مقامات اجرایی

 

از ایرادات برنامه که در برخی از قسمت­های آن نمایان­تر است، تمرکز بر کارها و مشاغل واسطه­ای به جای تولید است. به عنوان نمونه، در برخی از برنامه­ها بر پیک­های موتوری، نظافت، خدمات خواروبار، حمل­ونقل نان برای منازل و… تاکید می­شود که بیشتر جنبه خدماتی دارند و لازم است تمرکز برنامه باتوجه به نیاز مخاطبان شهرستانی و مناطق دوردست، بر جنبه­های تولیدی تمرکز شود؛ زیرا خیلی از نیازهای شهرهای­بزرگ در شهرستان­ها و مناطق دوردست وجود ندارد که بتواند زمینه­ساز شغل­های واسطه­ایی و خدماتی شود و این راهکارها مربوط به کلان­شهرها می­باشد. تبیین و تشریح مولفه­های اقتصاد­مقاومتی با رویکرد کالای­داخلی در این برنامه انجام نشده­است و باتوجه به اهمیت بیانات رهبر معظم انقلاب­اسلامی پیرامون مسئله حمایت­از­کالا و سرمایه­ایرانی، این برنامه مستقلاً به بررسی زوایای مختلف اندیشه رهبر معظم انقلاب­اسلامی در حوزه اقتصاد خرد و کلان نپرداخته­است و باتوجه­به رسالت این برنامه، چنین امری می­تواند در قسمت­های مختلف این برنامه مورد توجه قرارگیرد و ضمن پرداختن به­این موضوع، سیاست­های­کلی­نظام در حوزه اقتصاد که ابلاغیه رهبر انقلاب هستند را برای مخاطب تشریح نمایند.

در خصوص فرهنگ و سبک­زندگی قناعت­جویانه و زیست­مقتصدانه در برنامه نیز خیلی اندک اشاراتی می­شود و باتوجه به­ارتباط این مسئله با حمایت از­کالاهای داخلی، برنامه­سازان حرف­حساب می­توانند به تشریح مولفه­های اعتقادی اقتصاد­مقاومتی بپردازند و براساس فرامین اسلام، روند تولیدملی را مورد حمایت خود قراردهند.

جدول۵٫ نقاط ضعف برنامه حرف حساب در زمینه حمایت از تولید کالای ایرانی
ردیف نقاط ضعف
۱ عدم تبیین دیدگاه های اقتصادی رهبر معظم انقلاب اسلامی
۲ بی­توجهی به سبک­زندگی­ متناسب با اقتصاد مقاومتی
۳ تاکید برخی از قسمت­های برنامه به مشاغل واسطه­ای و خدماتی به­جای مشاغل تولیدی
۴ اشارات اندک به سیاست­های کلی نظام در حوزه اقتصاد و تولیدملی
۵ ضرورت برجسته سازی تولیدات ملی
۶ عملکرد متوسط در حوزه ارائه الگوی رفتاری در زمینه خرید محصولات داخلی

 

۶-۲-۵٫ رسالت آموزش

برنامه­های ترکیبی و استودیویی سیمای جمهوری­اسلامی، در زمینه آموزش حمایت­ از جریان تولیدملی هم تلاش­ داشته­اند که به­عنوان نمونه می­توان به برنامه های «رمز­موفقیت»، «معجزه­امید» و «از کجا شروع کنیم» نیز اشاره­کرد. این برنامه ها تلاش دارند تا روند آغاز به­کار فعالیت­های تولیدی و کارآفرینی، سرمایه­های مورد نیاز، پرسنل و نیروی­انسانی مورد نیاز، حجم محصولات­تولیدی، بازاریابی، برطرف کردن موانع­حقوقی و قانونی، تعاملات­اقتصادی و… را به کارآفرینان جوان در مدت­زمان اندکی نشان­دهند. به­عبارتی­دیگر، مخاطب با مشاهده این برنامه­ها می­تواند آموزش­های لازم در خصوص شغل مورد نظر را به­صورت ابتدایی دریافت نماید و با چندوچون کار تولیدی پیدا کند.

۶-۳٫ برخی کاستی­های برنامه­های استودیویی اقتصاد محور در زمینه حمایت­ازکالای­ایرانی

  • بی­توجهی به فرامین و رهنمودهای رهبران انقلاب­اسلامی در حوزه خودکفایی و استقلال­اقتصادی با تاکید بر تولیدات­ملی،
  • دلایل عقلی و نقلی حمایت از تولید­ملی در برنامه­های تلویزیونی اقتصادمحور بطور مبسوط شرح داد شود.
  • فقدان برنامه­فرهنگی برای کودکان و نوجوانان با مضمون حمایت­از­کالای­ایرانی،
  • سیاست­های­کلی­اقتصاد­مقاومتی و تولید­ملی برای مخاطبان معرفی شود.
  • تشریح رابطه تولیدات­اساسی و راهبردی با امنیت­پایدار جمهوری­اسلامی­ایران به­مثابه یک ضرورت اجتناب­ناپذیر،
  • تاکید بیشتر برنامه­های­اقتصادی بر جامعه­پذیری­فرهنگی و فرایند فرهنگ­سازی در خصوص رفتارهای­اقتصادی مرتبط با تولید و مصرف­کالای­داخلی،
  • تهیه برنامه­های مرتبط با مصرف­کالای­داخلی برای زنان­خانه­دار و دختران جوان به عنوان بخش مهمی از جریان­مصرفی­کشور،
  • تشریح ابعاد مختلف سبک­زندگی­اسلامی در حوزه­های تولید و مصرف برای مخاطبان براساس سیره­معصومین و سنت­های­الهی.

۴-۲٫ پایش

۴-۲-۱٫ معرفی برنامه

برنامه­ترکیبی پایش به مدت ۹۰ دقیقه از شبکه­یک­سیما در بازه زمانی شبانگاه یکشنبه و سه­شنبه به­روی آنتن می­رود. این برنامه در گروه­اقتصاد شبکه­یک سیما تدارک دیده­شده­است و اجرای آن برعهده، محمد دلاوری و کیاداوود اسفندیاری است. در روزهای یکشنبه، دلاوری به­موضوع رویدادهای­اقتصادی و تحولات هفته­جاری می­پردازد و در شبانگاه سه­شنبه، اسفندیاری رسیدگی به مشکلات تولید­داخلی، مشاوره کسب­و­کار و… را پیگیری می­کند. تهیه­کننده این برنامه اقتصادی نیز آقای محسن رفیعی می­باشد. در روزهای یک­شنبه نیز، برنامه به بررسی تحولات­اقتصادی مملکت در یک­هفته گذشته می­پردازد و علاوه­برآن، در بخش­های متنوعی به «مسابقه جوانان­موفق»، «مطالبه­گری در حوزه شفافیت و رقابت در کسب­و­کار» و «پایش­مردمی» پرداخته می­شود. در روز سه شنبه، تمرکز اصلی برروی مباحث تولیدملی و وضعیت تولیدگران داخلی می­باشد و بخش­های اصلی روزهای سه­شنبه در برنامه پایش نیز عبارت هستند ­از؛  «به­میدان­بیایید»، « میدان­نوآوری»، «مشاور کسب­وکار»، «نظرسنجی»، «پیگری مشکلات تولید»، «جوانان موفق»، «خواندن پیامک­های مخاطبین»، «رسیدگی به درخواست­های­مردمی از مسئولان» و… می­باشد. از منظر چینش این برنامه در جدول برنامه های شبکه­یک سیما باید اذعان­شود که با توجه به­مخاطبان عام و کارآفرینان، زمان برنامه دیرهنگام می­باشد و لازم­است به ساعات قبل­تر منتقل­شود تا همه تولیدکنندگان به راحتی بتوانند آن را مشاهده­نمایند.

جدول۶٫ توضیحات برنامه پایش موارد
پایش عنوان برنامه
یک سیما شبکه
یک شنبه و سه شنبه هر هفته ساعت ۱۵: ۰۸ روز و ساعت پخش
۹۰ دقیقه مدت برنامه
«تولید­ملی»، «پیگیری مشکلات تولید»، «جوانان موفق در حوزه تولید»، «بازار مسکن و خودرو»، «سپرده­های­بانکی»، «نقدینگی»، «تامین­مالی»، «تسهیلات­اقتصادی»، «سرمایه­گذاری»، «مدیریت صادرات و واردات» و… . موضوع/ زیر موضوع
گفتگومحور قالب
کیا داوود اسفندیاری و محمد دلاوری مجری یا مجریان
محسن رفیعی تهیه کننده
گروه اقتصاد شبکه یک گروه تولید

 

۴-۲-۲٫ عملکرد برنامه در خصوص حمایت­ازکالای­ایرانی

رصد و مداقه در برنامه­های استودیویی سیمای­جمهوری­اسلامی نشان می­دهد که یکی از برنامه های تخصصی­در زمینه حمایت­از­تولیدات­ایرانی، برنامه پایش در شبکه­یک­سیما می­باشد که از منظر جنبه­ها و وجوه­مختلفی به بررسی تولیدات­ایرانی می­پردازد و علی­الخصوص، سه­شنبه شب­ها، این برنامه در خدمت مشکلات و موانع تولید در داخل مرزهای­سرزمینی ایران می­باشد و تلاش دارد با پایش و بررسی موانع و مشکلات پیش­روی تولید، بسترهای رونق کسب­وکار داخلی و زدودن مشکلات پیش­روی تولیدگران را فراهم آورد. درهمین­راستا، برخی از شیوه­های حمایت از تولید کالای­داخلی دراین برنامه مورد استفاده می باشد: از منظر کارکرد اطلاع­رسانی، برنامه پایش باتوجه به تدارک بخش­های مختلف در زمینه تولیدوکسب­وکار نوآورانه، نقش مهمی در اطلاع­رسانی و آگاهی­بخشیدن به مخاطب در حوزه تولیدات­داخلی دارد و این مسئله با سیاست­های کلی تولیدملی و اقتصاد­مقاومتی ارتباط دارد؛ زیرا حمایت از تولیدملی نیازمند گفتمان­سازی و رشد آگاهی عموم مردم نسبت به اهمیت مصرف و تولید کالاهای باکیفیت داخلی می­باشد. ازاین­رو، عملکرد برنامه در افرایش آگاهی و اطلاع­رسانی به مخاطبان در زمینه تولید خیلی مفید می­باشد.

یکی از نقاط مثبت این برنامه در حمایت از تولیدکالای­ایرانی، معرفی علائم تجاری و شرکت­های نوپا و تازه تاسیس داخلی می­باشد که به همت جوانان و نیروهای­انسانی مستعد راه­اندازی شده­اند و ازاین­طریق، ضمن تبلیغ محصولات آنها به مخاطب، بسترهای رشد کسب و کار آنها را فراهم می­آورد. معرفی شرکت­ها و گروه­های تولیدی موفق می­تواند بخش­های مختلف تولید را به مخاطب معرفی­نماید و ازاین­طریق، رونق کسب و کار مورد نیاز به این شرکت­ها را افزایش­دهد. تزریق روحیه و انگیز کارو­تلاش یکی از شیوه­های این برنامه در حمایت از تولید و شتاب­آفرینی در روند کنش­های اقتصادی توسط نیروهای کار می­باشد. مصاحبه و گفتگو با جوانان­موفق، پخش تکه­فیلم­هایی از موفقیت­های مشاغل­تولیدی کوچک در نقاط مختلف کشور و غیره منجر می­شود تا در مخاطب ایجاد انگیزه برای تحرک و اقدام برای کسب­وکار بدون در نظر گرفتن محدودیت­ها شود. به عبارتی­دیگر، رونق تولیدات داخلی در گرو حرکت و اقدام­جهادی است و این­مهم نیازمند اراده و انگیزه لازم است و برنامه پایش می تواند با معرفی نخبگان و فعالان­جوان در حوزه کسب­وکار، این انگیزه و روحیه­تلاش و پشتکار مستمر را در آنها به­وجود ­آورد.

حمایت از سرمایه­های انسانی و نخبگان با مشارکت­دادن آنها در برنامه یکی از شیوه­های حمایت برنامه پایش از تولیدات­ایرانی است. در برنامه­پایش، قسمت­هایی با عنوان «جوان­موفق»، «به­میدان­بیایید» و «میدان­نوآوری» وجود دارد که جوانان نخبه و کارآفرین در آن حاضر می­شوند و این عملکرد نشان از پاسداشت مقام شامخ کارآفرینان و سرمایه­های انسانی در کشور داد و می­تواند این پیام را به مخاطب منتقل نماید که ایجاد کارهای­تولیدی موردنیاز جامعه و برطرف­کردن نیاز داخلی می­تواند برای آنها یک افتخار و ارزش محسوب­شود. برنامه پایش از طریق پیام­رسان­های­اجتماعی و پیامک با مخاطبان در ارتباط می­باشد و این­مسئله منجر به مشارکت مخاطب در برنامه با موضوعیت کارایرانی و تولیدات­ملی می­شود. فرایند فوق­، منجر به مطرح­کردن دغدغه­های مردمی در زمینه کیفیت و کمیت کالاهای­داخلی می­شود و می­تواند اطلاعات مناسبی را در اختیار تولیدکنندگان و مسئولان قرار دهد.

بخش مشاوره کسب­وکار در برنامه­پایش، یکی از قسمت­های مهم برنامه در هدایت و راهبری کارآفرینان و جوانان جویای کار می­باشد و در مورد فعالیت­های­تولیدی، اطلاعاتی باتوجه به شرایط جامعه به مخاطب ارائه می­شود. دراین بخش تلاش براین­است، اطلاعات دقیقی به افرادی که قصد مشارکت در فعالیت­های­تولیدی را دارند، ارائه­شود. بنابراین، بخش­های مشاوره­ای برنامه­پایش نقش مهمی در هدایت و راهبری مخاطب در گزینش مشاغل­تولیدی، انتخاب جامعه­هدف، شیوه­های توزیع محصولات­تولیدی، تجاری­سازی محصولات تولیدشده در صنایع کوچک و زودبازده دارد. بخش «ستاد پیگیری مشکلات تولید و بررسی شکایت­های مردمی» در برنامه­پایش از بخش­های جذاب و نوآورانه این برنامه اقتصادی می­باشد. دراین­بخش، مشکلات تولیدکنندگان که به­صورت پیام و فایل­های تصویری به برنامه ارسال می­شوند،  تا­مخاطب عرضه شوند و بسترهای لازم برای رفع مشکلات تولیدکنندگان داخلی ازطریق آگاهی بخشی به مسئولان و کارگزاران حکومتی فراهم می شود و برنامه به­عنوان منتقل­کننده دغدغه­های تولیدکنندگان خرد و نوپا به مسئولان مربوطه عمل می کند و درعین­حال، پاسخ مطالبات تولیدکنندگان در نقاط مختلف کشور نیز از مسئول مربوط پرس­و­جو می­شود از طریق برنامه اعلام می­شود و مجری تلاش دارد با پیگیری­های خود، مشکلات بی­مورد را از پیش­روی تولیدکنندگان بردارند.

ایجاد وسعت­دید مخاطبان در زمینه محصولات­داخلی یکی دیگر از شیوه های حمایت از تولید داخلی می­باشد. مجری برنامه در گفتگو با کارشناسان تلاش دارد تا فضای پیش­روی کارآفرینان و تولیدگران داخلی را به خوبی ترسیم­کند و نمایی آینده نگرانه از وضعیت کار و تولید به مخاطب عرضه نمایند و این موضوع می­تواند به فعالیت­های­اقتصادی کوچک و بنگاه­های اقتصادی خرد کمک نماید تا برنامه­ریزی بهتر و منطقی­تری نسبت به بازار داشته­باشند و کمتر با شوک­های اقتصادی ناگهانی مواجه شوند. تاکید بر مصرف­کالاهای­داخلی و حمایت از تولیدات­داخلی در گفتگوی مجریان­برنامه با کارشناسان از دیگر رفتارهای­حمایتی در زمینه تولید­ایرانی می­باشد. روند مصرف­گرایی و خرید کالاهای­خارجی یکی از آفت­های جدی اقتصاد در ایران امروز می­باشد که محتاج به تغییر رفتار اقتصادی مردم می­باشیم. دراین­مسیر، برنامه پایش به­صورت غیرمستقیم تلاش­دارد تا محصولات­داخلی را ترویج­کند و اشتیاق بیمار گونه نسبت به خرید محصولات­خارجی را در مخاطبان­خود برطرف کند و با ایجاد حس­اعتماد به کالای­تولید­شده در داخل­کشور، سبد خریداران را به سمت تولید­محصولات ­داخلی سوق­دهد بی تردید استقبال از محصولات ایرانی سبب رونق آنها و افزایش کیفیت آنها خواهدشد. این­روند در بخش­های مختلف برنامه در زمینه انتقاد از واردات بی­رویه، عدم­حمایت جدی بعضی مسئولان از تولیدات­داخلی، معرفی تولیدات­برتر داخلی و… خود را نشان می­دهد. از مهمترین ویژگی­های برنامه­پایش در حمایت از تولیدایرانی، ایجاد ارتباط بین کارآفرینان و تولیدکنندگان داخلی می­باشد که این­مهم ازطریق سایت برنامه و معرفی خدمات شرکت­های تولیدی نوپا انجام می­شود. ارائه خدمات توسط تولیدکنندگان جوان از طریق برنامه و پیداکردن مشتری و سرمایه­گذار در برنامه، روند حمایت از فعالیت اقتصادی جوانان بهبود می بخشد. این بخش از برنامه، هزینه بازاریابی، مشکلات دسترسی به خریدار و حامی مالی و…. را می­کاهد و منجر به­ارتباط خریدار و تولیدکننده بدون واسطه می­گردد که در نوع خود، امری جذاب و کاربردی و در راستای تقویت تولید­داخلی می­باشد.

جدول۷٫ نقاط قوت برنامه پایش در زمینه حمایت از تولید کالای ایرانی
ردیف نقاط قوت
۱ ارائه مشاوره کسب­وکار
۲ معرفی نشان های تولیدی داخلی
۳ حمایت از تولیدکنندگان جوان
۴ بررسی شکایت­های مردمی در زمینه کسب­وکار
۵ رسیدگی به دغدغه­های تولیدکنندگان
۶ پیگیری مشکلات تولیدملی از طریق مسئولان مربوطه در سطح خرد و کلان
۷ برپایی مسابقه جوان موفق برای حمایت از روند تولیدملی
۸ تاکید بر نوآوری و خلاقیت در تولیدملی
۹ آموزش شیوه­های کارآفرینی و مشاغل تولیدی با توجه به نیاز بازار
۱۰ پیونددادن تولیدکنندگان با بازار کار و سرمایه
۱۱ پیگیری مشکلات تولیدداخلی و وضعیت مواداولیه مورد نیاز تولید
۱۲ ایجاد حس افتخار واعتماد در مخاطب برای مصرف تولیدات داخلی تولیدات داخلی
۱۳ گفتمان­سازی حمایت از کالای­داخلی
۱۴ معرفی نشان های محصولات داخلی به مخاطب
۱۵ آگاهی بخشی در زمینه تولیدات­ملی
۱۶ اطلاع­رسانی در حوزه کسب­وکار و تولیدات­داخلی

 

برنامه در حوزه سبک­زندگی اسلامی و زیست قناعت­محور و ساده­زیستانه چندان عملکرد قوی نداشته­است و تمرکز بخش­های برنامه برروی برجسته­سازی مشکلات تولید می­باشد و از حوزه فرهنگ­سازی و تغییر سبک­زندگی مصرف­گرایانه مقداری فاصله گرفته­است و این مسئله می­تواند یکی از ضعف­های برنامه باشد؛ زیر اصلاح روند حمایت از تولیدات­داخلی نیازمند بازسازی سبک­زندگی­مردم و فرهنگ­خرید می­باشد و برنامه­سازان این برنامه می­توانند با اضافه­کردن بخشی با عنوان «الگوی خرید در اقتصاد مقاومتی»، به مسائل فرهنگی و جامعه­شناختی مرتبط با تولیدداخلی بپردازند که دراین­صورت، کمک­شایانی به گفتمان­سازی در جهت حمایت از تولید­ملی در جامعه­ خواهدکرد.  یکی­دیگر از نقاط ضعف­برنامه، بی­توجهی به جایگاه زنان خانه­دار در اقتصاد مقاومتی و حوزه خرید محصولات­داخلی و برنامه­ریزی صحیح برای آنها می­باشد. این­برنامه با توجه به تمرکز در حوزه تولیدات­داخلی، می­تواند بخش­هایی را برای آموزش زنان­خانه­دار در زمینه مصرف­کالای­داخلی تدارک ببیند و ازآنجایی که رفتاراقتصادی بانوان در چرحه تولید و اقتصادملی بسیار تاثیرگذار است، این آموزش می­تواند به قوام­یافتن اقتصاد خودکفا و پویا کمک نماید.

جدول۸٫ نقاط ضعف برنامه پایش در زمینه حمایت از تولید کالای ایرانی
ردیف نقاط ضعف
۱ عدم فرهنگ­سازی در زمینه سبک­زندگی متناسب با اقتصادمقاومتی
۲ کم­توجهی به سیاست­های کلی اقتصاد­مقاومتی
۳ ضرورت تبیین بیشتر فرمایشات رهبرانقلاب­اسلامی در زمینه تولیدملی
۴ معرفی بیشتر جوانان­موفق
۵ لزوم پیگیری مستمر مشکلات مطرح­شده در برنامه

 

۴-۳٫ پیشران

۴-۳-۱٫ معرفی برنامه

برنامه­پیشران یکی از جدیدترین برنامه­های شبکه­چهار­سیما در حوزه اقتصاد می­باشد که به­صورت زنده و گفتگومحور ازاین شبکه به­روی­آنتن می­رود. این­برنامه، سه­شنبه­های هر هفته ساعت ۲۱:۰۰ پخش می­شود و تهیه­کنندگی آن را سودابه آقاجانیان برعهده­دارد. این برنامه دارای دو مجری اصلی می­باشد که بخش گفتگوی کارشناسی توسط سیدمهدی مفیدی­راد اجرا می­شود و بخش اخبارویژه اقتصادی به­همراه ارائه تجربیات­بین­الملل توسط حمیده سلطانی مدیریت می­شود. مدت این برنامه استودیویی هفتاد دقیقه بوده و تمرکز­اصلی آن بر مسائل کسب­وکار می­باشد. برنامه­پیشران دارای بخش­های از این قبیل است: گفتگوی­کارشناسی برنامه، اخبار روز اقتصادی مصاحبه با فعالان اقتصادی، گزارش­، تحلیل ­اقتصادی بررسی موضوعات­اقتصادی ازاین­رو، این برنامه استودیویی و ترکیبی ارتباط زیادی با مباحث حمایت­ازکالای­ایرانی دارد و نحوه گفتگوهای­کارشناسی در این برنامه نشان می­دهد که عوامل­سازنده این برنامه به تولید داخلی توجه­دارند.

 

جدول۹٫ توضیحات برنامه پیشران موارد
پیشران عنوان برنامه
چهار سیما شبکه
سه شنبه هر هفته ساعت ۰۰: ۲۱ روز و ساعت پخش
۷۰ دقیقه مدت برنامه
«اقتصاد مقاومتی»، «تولید ملی»، «کسب و کار»، «اقتصاد، فرهنگ و هنر»، «بنگاه های کوچک»، «نقش تعاونی ها در اقتصاد ملی»، «چالش های مدیریتی»، «آموزش فنی و حرفه ایی و کارآفرینی»، «فروش کالاها به صورت سنتی و مدرن»، و غیره. موضوع/ زیر موضوع
ترکیبی و گفتگومحور قالب
سیدمهدی مفیدی راد و حمیده سلطانی مجری یا مجریان
عطاءالله همایون، محمدرضا نظری، مهدی اسلام پناه، مهدی کیامهر، علیرضا شریفی، هومن تصدیقی کارشناسان
سودابه آقاجانیان تهیه کننده
گروه دانش شبکه چهار گروه تولید

 

۴-۳-۲٫ عملکرد برنامه درخصوص حمایت­از­کالای­ایرانی

برنامه­پیشران باتوجه به دامنه موضوعی­اش ارتباط­وثیقی با مباحث تولید­کالای­ایرانی و حمایت از آن دارد اما رویکرد برنامه­سازی پیشران نیز حاکی از اولویت آسیب­شناسی و بازنمایی موانع و چالش­های پیش روی تولیدگران داخلی می­باشد. هرچند تلاش براین­است که زوایای مختلف کسب­وکار مورد توجه قرار­بگیرد اما رئوس گفتگوهای­کارشناسی و تجربیات­کارآفرینان حاضر در برنامه، ناظر بر شناسایی و ارائه آسیب­ها و چالش­های­سازمانی، برنامه­ایی، مدیریتی و شخصی در حوزه کسب­وکار می­باشد و تمرکز برنامه برروی سیاستگذاری و ارائه راهبردهای مشخص در زمینه حمایت­از­کالای­ایرانی نیست. البته در برخی از برنامه­ها، راهکارهایی موجز ارائه می­شود اما بطور کافی به­آنها پرداخته­نمی­شود و با وجود وقت اندک بحث­های کارشناسی، خیلی از مباحث مهم نظیر عملیاتی­کردن حوزه­فرهنگ و هنر در اقتصاد­مقاومتی، بطور کامل در برنامه مطرح نمی­شود و مباحث مدیریتی و اجرایی در سطح عملیاتی مطرح نمی­گردد و درعین­حال، خیلی از مباحث در حوزه کسب­و­کار به­صورت تبیین و شرح­مسئله ارائه می­شود و روند گفتگوها به سمت­وسوی هدایت کارآفرینان، فرهنگ­سازی کسب­وکار، آسیب­شناسی بنیادی و دقیق، گفتمان­سازی حمایت از کالای­ملی و… حرکت نمی­کند. ازاین­رو، عملکرد برنامه­پیشران ناظر بر رسالت آسیب­شناسی و ارائه چالش­های حوزه تولیدات­داخلی و مشاغل­خدماتی است.  بااین­وجود می­توان اذعان­داشت که­ به­نظر می­رسد، برنامه­پیشران به­مثابه یک برنامه رصدوپایش تحولات­اقتصادی­ایران در زمینه کنش­اقتصادی خرد و کلان مشغول «اطلاع رسانی» می­باشد. البته، اطلاع­رسانی و آگاهی بخشی در حوزه تولید­ات­اقتصادی یکی از کارکردهای رسانه­ملی می­باشد که باید با جدیت مورد توجه برنامه­های اقتصادی گفتگومحور و ترکیبی قرار بگیرد اما تقویت ابعاد تحلیلی و ژرفاپژوه در این برنامه­ها باید مقداری تقویت­شود تا کلی­گویی و ذکر مصیبت­های اقتصاد که همگان با آن آشنایی دارند، کاسته­شود و چاره­اندیشی برای درمان معضلات وخیم اقتصادی و راهبردسازی به همراه ارائه تاکتیک­های برون رفت از مشکلات موسمی اقتصاد مورد توجه قرار بگیرد.

از نقاط مثبت این برنامه در حمایت از تولیدات­داخلی­ایران، اشاره به موضوعات­نوینی در حوزه فعالیت­های هنری و اقتصاد­مقاومتی، خدمات بهداشت و درمان و غیره می­باشد که در سایر برنامه­های گفتگومحور اقتصادی کمتر به­تبیین آنها پرداخته­شده­است. برنامه پیشران، منجربه افزایش آگاهی مخاطبان و حتی مسئولان در خصوص فضای کسب­وکار به­همراه شیوه­های به­روزرسانی روند تولیدات­ملی می­شود. بخش تجربیات­جهانی حوزه کسب­و­کار در برنامه­پیشران، فعالان حوزه تولید را می­تواند با نتایج پیمایش­های جهانی آشنا سازد.

جدول۱۰٫ نقاط ضعف و وقت برنامه پیشران در زمینه حمایت از تولید کالای ایرانی
ردیف نقاط قوت نقاط ضعف
۱ اطلاع­رسانی مناسب در حوزه کسب­وکار ملی ضرورت توجه بیشتر به ارتباط سبک­زندگی و حمایت از کالای­ایرانی
۲ آگاهی­بخشی در خصوص تولیدات­کالاهای­داخلی ضرورت برنامه­ریزی برای فرهنگ­سازی حمایت از کالای­ایرانی در مخاطب نوجوان و زنان خانه­دار
۳ اشاره­به سیاست­های اقتصاد­ ضرورت تبیین اندیشه­های­اقتصادی رهبر معظم انقلاب اسلامی و امام خمینی
۴ مطرح­ساختن ایده­های نوین در حوزه کالای­داخلی اندک بودن بحث های کارشناسی در زمینه راههای شکوفائی تولیدات داخلی
۵ ارائه تجربیات­جدید­جهانی در حوزه کسب­وکار به مخاطبین و کارآفرینان توجه اندک بر مقوله فرهنگ­سازی­راهبردی در زمینه کاهش­وابستگی مخاطب به کالاهای­لوکس و وارداتی
۶ استفاده از کارآفرینان­موفق برای تشریح موانع و چالش­های پیش روی تولیدات­ملی
۷ مطرح­کردن مشکلات تولید­ملی به­مسئولان و گفتگو با مسئولان در راستای خروج از چالش­ها
۸ حمایت از کارآفرینان موفق
۹ توجه به فرهنگ تولید­ملّی

 

[۲]. سیده صدیقه حسینی، «نقش رسانه در ارتقای تولید ملی»، گاهنامه تخصصی مطالعات اجتماعی و رسانه، شماره۲، زمستان۱۳۹۱٫

4 نظرات
  1. نیکروش می گوید

    خیلی مقاله جالبی بود..از این دست مقالات بیشتر کار شود.

    1. فرهنگ اسلامی می گوید

      ممنون از نظر شما، بله حتماً

  2. پژوهشگر94 می گوید

    بررسی های موشکافانه توسط نشریاتی همچون فرهنگ اسلامی می تواند به نقد عملکرد رسانه ملی در سیاستگذاری های مربوطه به حمایت از کالا و تولیدات ملی کمک نماید تا در برنامه سازی ها مورد استفاده قرار گیرد.

    1. فرهنگ اسلامی می گوید

      ممنون از نظر شما

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.