در روزهای اخیر بگو مگوهایی بین روسیه و ترکیه در خصوص پیشروی های ارتش سوریه به سمت ادلب برای آزادسازی اخرین منطقه تحت کنترل تکفیری ها صورت گرفته است.جدا از اختلاف نظرهایی که میان دو کشور در خصوص تحولات لیبی روی داده است ، پیشروی های جدید ارتش سوریه در حومه ادلب مهمترین عامل بروز اصطکاک و چالش در روابط مسکو و آنکارا بوده است. روسیه از رویکرد دولت سوریه در بازپس گیری مناطق خود از زیر اشغال گروه های تکفیری در ادلب و حومه آن حمایت می کند و در عین حال معتقد است که ترکیه به تعهدات خود در خصوص خلع سلاح تکفیری ها و تروریست ها در ادلب و تفکیک ان ها از غیرنظامیان عمل نکرده است اما در مقابل ترکیه با عملیات نظامی سوریه برای ازادسازی ادلب به عنوان اخرین پایگاه اصلی گروه های تکفیری و پشتیبانی هوایی روسیه از ان به شدت مخالف است و حتی به دخالت نظامی برای ممانعت از سقوط ادلب تهدید کرده است. روسیه دغدغه های امنیتی ترکیه را در قبال تحولات شمال و شرق سوریه کاملا درک می کند و به همین دلیل هم با عملیات نظامی قبلی ترکیه برای ایجاد منطقه امن در عمق ۳۰ کیلیومتری مرزهای شمالی سوریه مخالفت نکرد و با ایجاد گشتی های مشترک حتی به نوعی به ان کمک کرد و در این راستا توافقنامه ۱۰ ماده ای میان پوتین و اردوغان در سوچی حاصل شد اما با اینحال با مواضع ترکیه در تحولات ادلب موافق نیست و ان را هم ناقض حاکمیت ملی و تمامیت ارضی سوریه می داند که در بخشی از توافقنامه ۱۰ ماده ای میان روسیه و ترکیه و همچنین نشست های آستانه بارها بر ان تاکید شده است ضمن اینکه روسیه تروریسم تکفیری را تحت هر پوشش و قالبی برای خود خطر و تهدید جدی می بیند و با هرگونه تلاش برای حفظ تکفیری ها و احیاء مجدد آن ها مخالف است.
در این میان امریکا و رژیم صهیونیستی نقش آتش بیار معرکه را در قضایای اخیر بازی می کنند و در این راستا امریکا به طور علنی از رویکرد نظامی ترکیه برای مقابله با پیشروی های ارتش سوریه حمایت کرد و رژیم صهیونیستی نیز به صورت اعلام نشده و چراغ خاموش رویکرد مشابهی اتخاذ کرد و با توسل به اقداماتی همچون ایجاد اختلال در پروازهای هوایی و یا انجام حملات ایذایی در جبهه جنوبی به منظور منحرف کردن توجه ارتش سوریه کوشید در مسیر ازادسازی باقیمانده سرزمین سوریه در حومه ادلب مانع تراشی کند. این اقدام یکبار دیگر نشان داد که ان ها با بسته شدن پرونده نیروهای تکفیری در سوریه موافق نیستند و برای اهداف خاص خود در پی حفظ باقیمانده این نیروها هستند. با اینحال تردیدی نیست که حمایت ان ها از ترکیه جنبه تاکتیکی دارد و هر آن امکان دارد به هم بخورد. علت آن است که ترکیه از نیروهای مخالف سوری که ارتباط تنگاتنگی با نیروهای تروریستی و تکفیری پیدا کرده اند برای مقابله با نیروهای گریز از مرکز کردی در شمال و شرق سوریه استفاده می کند حال انکه امریکا و رژیم صهیونیستی از این نیروها حمایت می کنند و هر وقت ترکیه به اقدامی علیه ان ها دست زده سریع با ان مقابله کرده اند و این تنش هایی را در روابط دو طرف رقم زده است. بر این اساس هرچند در وضعیت کنونی تمرکز و اولویت دولت و ارتش سوریه به سمت ازادسازی ادلب و پاکسازی ان از حضورافراد و گروه های تروریستی و تکفیری متمرکز شده است که ممانعت ترکیه از ان به بروز اختلاف و اصطکاک و گاهی درگیری میان کشور با سوریه و روسیه انجامیده است اما در صورتی که بعد از بسته شدن پرونده ادلب توجه دولت و ارتش سوریه به سمت اعاده حاکمیت و حفظ تمامیت ارضی در مناطق کردنشین معطوف شود شرایط متفاوت خواهد شد و در ان مقطع همسویی نسبی میان سوریه و ترکیه ایجاد خواهد شد. دراین صورت امریکا و رژیم صهیونیستی دوباره ساز مخالفت با ترکیه خواهند زد و حتی امکان دارد برخورد سخت با ان داشته باشند. این نشان می دهد که دغدغه های امنیتی ترکیه بخصوص از جانب نیروهای گریز از مرکز کردی و جلوگیری از تبدیل شمال سوریه به یک شمال عراق دیگر زمانی مرتفع خواهد شد که این کشور کماکان به همکاری های قبلی خود با روسیه و ایران ادامه دهد و در عین حال راه را برای ورود سوریه به این حلقه بازبگذارد و از رایزنی های موجود در این زمینه استقبال کند و الا خود ترک ها و شخص اردوغان نیز به خوبی می دانند که سیاست و راهبرد راستگرایان حاکم بر امریکا و فلسطین اشغالی تقویت و دامن زدن به نیروهای گریز از مرکز در سراسر خاورمیانه و حتی جهان است و اگر امریکا به صراحت و رژیم صهیونیستی به طور تلویحی از رویکرد نظامی ترکیه در ادلب حمایت می کنند به این دلیل است که اولا پروژه تروریسم تکفیری را برای برنامه های بعدی خود کماکان حفظ کنند و دوم اینکه روابط و همکاری های آنکارا- مسکو را به هم بزنند تا بتوانند بهتر از گذشته از ترکیه باج بگیرند. همچنین نباید از این مسئله نیز غافل شد همچنانکه امریکا و رژیم صهیونیستی از حمایت های گذشته عربستان از گروه های تروریستی همچون القاعده و بن لادن علیه این کشور پرونده سازی کردند و ان را به ابزاری برای باج گیری تبدیل کردند این امکان وجود دارد که از این حربه بعدها علیه ترکیه استفاده کنند و با توجه به نص صریح قطعنامه های سازمان ملل درباره ماهیت تروریستی گروههای مستقر در ادلب از حمایت های ترکیه از این گروه ها به عنوان حمایت از تروریسم یاد کنند.
تحولات اخیر یکبار دیگر لزوم بازگشت ترکیه به توافقنامه های آدنا را یاد اوری و مورد تاکید قرار می دهد. اجرای توافقنامه «آدانا» یعنی از بین بردن تمام نگرانیهای امنیتی ترکیه و سوریه، مقابله مشترک با تمامی گروههای مندرج در فهرست تروریسم، پشت سر گذاشتن ۸ سال هرج ومرج و مداخلات نظامی خارجی و بهویژه آمریکایی و بازگشت چندین میلیون آواره سوری به وطنشان است که بیشتر از نیمی از آنها در ترکیه اقامت دارند. توافقنامه آدانا ابتدا در ۲۰ اکتبر سال ۱۹۹۸ امضاء شد که شامل ۵ ماده بود و در آن سوریه متعهد به پایان دادن به حضور پ.ک.ک در مناطق مرزی این کشور شده بود و در پی آن اوجالان را از خاک این کشور اخراج کرد.این توافقنامه بعد از آن امضاء شد که ترکیه بعد از امضای توافقنامه نظامی با رژیم صهیونیستی در سال ۱۹۹۴ به رویارویی با سوریه پرداخت و حتی دو طرف در آستانه جنگ قرار گرفتند که با وساطت برخی کشورها از جمله ایران توافقنامه “آدانا” امضاء شد. در آن مقطع هنوز نظامیان در ترکیه بر سرکار بودند. اما بعد از آنکه حزب عدالت و توسعه در ترکیه سرکار آمد، توافقنامه آدانا در۲۱ دسامبر سال ۲۰۱۰ بین دو طرف توسعه یافت و در قالب ۲۳ ماده توسعه روابط و همکاری ها را بین دو طرف پیش بینی کرد.اردوغان توانست طی سال های۲۰۱۱ تا ۲۰۱۲ میلادی با مشورت جمعی از کارشناسان امنیتی و حقوقی توافقنامه آدانا را تقویت و به تصویب مجلس ملی ترکیه برساند.
با اینحال بعد از آغاز خیزش های مردمی در کشورهای عربی شمال افریقا و خاورمیانه اردوغان به یکباره تعهدات خود را زیر پاگذاشت و به امید بدست گرفتن رهبری این خیزش ها در سایه جنبش های اخوان المسلمین و همچنین تغییر قدرت در سوریه وارد پروژه براندازی در این کشور شد.پس از شکست این پروژه ترکیه جایگاه قبلی خود را در ائتلاف موسوم به گروه دوستان سوریه که در اصل همان براندازان بودند بازنگری کرد و به سمت روسیه و ایران حرکت کرد و بدین ترتیب نشست های سه جانبه آستانه میان ایران، روسیه و ترکیه شکل گرفت و به موازات ان نشست های دوجانبه میان روسای جمهور روسیه و ترکیه در سوچی شکل گرفت که هر دو دارای اثار و تبعات مثبتی در ابعاد دوجانبه و منطقه ای بوده است و با وجود اینکه در روزهای اخیر تنش های لفظی بین ترکیه و روسیه شکل گرفت اما به نظر می رسد اراده هر دو طرف بر استمرار همکاری ها و حل اختلافات از طریق گفتگو استوار است چراکه هر دو می دانند امریکا و همپمانان اسرائیلی ، سعودی و اماراتی آن در کمین این اختلافات نشسته و برای بهره برداری از ان لحظه شماری می کنند و از این دید حمایت امریکا ازرویکرد نظامی ترکیه در مقابل پیشروی های نظامی سوریه در حومه ادلب به منزله انداختن پوست خربزه زیر پای ترکیه و ایفای نقش اتش بیار معرکه برای برهم زدن روابط روسیه و ترکیه است تا بدین ترتیب ترکیه را همانند دوران جنگ سرد تحت سلطه و کنترل انحصاری خود نگه دارد.