سازمان ملل و مسئله شهادت سرداران جنگ با تروریسم

0 334

با گذشت بیش از ۶ ماه از زمان ترور حاج قاسم سلیمانی و ابومهدی مهندس و همراهانشان در فرودگاه بغداد از سوی امریکا، اگنس کالامارد مخبر ویژه سازمان ملل در امور اعدام های خودسرانه ، بدون محاکمه و فراقضایی با ارائه گزارشی به شورای حقوق بشر این سازمان ادعای امریکا و رئیس جمهور این کشور مبنی براینکه این ترور در چارچوب دفاع از خود صورت گرفته است را زیرسوال برد و آن را اقدامی مغایر با منشور ملل و حقوق بین الملل خواند. انتشار این گزارش واکنش و خشم دولت ترامپ و وزارت امورخارجه این کشور را برانگیخت و با وجود اینکه مخالفان و رقبای ترامپ از حزب دموکرات و رسانه های وابسته به آن ها در زمان این ترور اقدام دولت و شخص ترامپ را در صدور فرمان این ترورزیر سوال برده اند و ان را حتی در مغایرت با قوانین داخلی امریکا ارزیابی کرده بودند اما در قبال انتشار گزارش کالامارد سکوت اختیار کردند و در خارج از امریکا نیزهرچند واکنش ها درحد انتظار نبود اما در عین حال حاکی از نوعی همراهی با این گزارش بخصوص در محافل اروپایی بوده است که حاکی از ابراز نگرانی این محافل از عواقب هنجارشکنی های دولت و شخص ترامپ در عرصه بین المللی است که با عبوراز خطوط قرمزدر اغلب موارد ازجمله صدور فرمان ترور بالاترین مقام ارشد نظامی و دفاعی ایران بوده است که البته با پاسخ متقابل ایران به پایگاه عین الاسد امریکا در بغداد مواجه شد. درزیر گوشه ای از انعکاس گزارش مخبرویژه سازمان ملل دراموراعدام های خودسرانه ، بدون محاکمه و فراقضایی سازمان ملل دربرخی از رسانه های اروپایی و منطقه ای ارائه می شود.

رویترز:

اگنس کالامارد Agnes Callamard, مخبر ویژه سازمان ملل در امور اعدام های خودسرانه، بدون محاکمه و فراقضایی، اعلام کرد آمریکا شواهد کافی درباره حمله ای جاری یا قریب الوقوع علیه منافع خود ارائه نکرده است تا حمله به کاروان (سردار) سلیمانی را هنگام ترک فرودگاه بغداد توجیه کند. وی در گزارشی با اعلام این که این حمله ناقض منشور سازمان ملل است، خواستار پاسخگویی در ارتباط با کشتار هدفمند از طریق پهپادهای مسلح و نظارت بیشتر بر این تسلیحات شد. کالامارد که یک بازرس مستقل است، در گفتگو با رویترز اعلام کرد: “جهان زمانی که مسئله استفاده از پهپاد مطرح می شود، در یک مقطع حساس و احتمالا نقطه عطفی قرار دارد… شورای امنیت اقدامی نمی کند؛ جامعه بین المللی خواسته یا ناخواسته عمدتا سکوت می کند”.

فرانس پرس:

انیِس کالامارد، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور اعدام های فراقضایی در گزارشی که منتشر شد گفت حمله پهپادی آمریکا به ژنرال قاسم سلیمانی و قتل او اقدامی غیرقانونی بود. کالامارد گفت قتل سردار سلیمانی یک «قتل خودسرانه» بود که منشور سازمان ملل متحد را نقض کرد. وی در این گزارش نوشت آمریکا هیچ شاهدی دال بر حمله قریب الوقوع و برنامه ریزی شده علیه منافع آمریکا ارائه نکرده است. گزارش او در مورد قتل های هدفمند از طریق پهپادهای نظامی – که نیمی از آن مربوط به پرونده سلیمانی است – قرار است در نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در ژنو ارائه شود. آمریکا در سال ۲۰۱۸ از این شورا خارج شد. دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در روز سوم ژانویه دستور قتل سلیمانی را در فرودگاه بین المللی بغداد صادر کرد. ترامپ مدعی شد سلیمانی تروریست شماره یک دنیاست (قابل ذکر است که سردار سلیمانی با شکست دادن داعش در عراق و سوریه تمام نقشه های تروریستی آمریکا را برهم زده بود) و باید مدت ها قبل کشته می شد. ابو مهدی المهندس، از فرماندهان عراقی نیز در این حمله پهپادی کشته شد. کالامارد در گزارش خود نوشته است: «در خصوص شواهدی که آمریکا تا امروز ارائه کرده، هدف قرار دادن ژنرال سلیمانی و مرگ همراهان او، یک قتل خودسرانه محسوب می شود که بر اساس قوانین حقوق بشر بین المللی، آمریکا مسئول آن است.”کالامارد گفت به دلیل ارائه نشدن شواهد کافی مبنی بر حمله قریب الوقوع، این حمله منشور سازمان ملل متحد را نقض کرد. در ادامه گزارش آمده است: «هیچ شواهدی ارائه نشده که حمله پهپادی در کشوری ثالث را ضروری سازد یا که صدمه وارد شده به آن کشور، متناسب با صدمه ای بوده که بر اساس ادعاها جلوی آن گرفته شده است.”کالامارد می افزاید: «سلیمانی، مسئول راهبرد نظامی و اقدامات ایران در سوریه و عراق بود؛ اما بدون تهدید قریب الوقوع واقعی و حیاتی، اقدام آمریکا غیرقانونی بود.” گزارش کالامارد به بحث کشتارهای هدفمند به وسیله پهپادهای نظامی آمریکا می پردازد، به ویژه با توجه به افزایش استفاده از پهپادها و ظرفیت های روزافزون آنها طی پنج سال گذشته.
کالامارد گفت در حالی که حوادثی نظیر قتل (سردار) سلیمانی و حمله ماه سپتامبر ۲۰۱۹ به تأسیسات نفتی عربستان سعودی واکنش های سیاسی شدیدی به همراه داشتند، اما اکثر قریب به اتفاق کشتارهای هدفمند به وسیله پهپاد، مورد بررسی دقیق قرار نمی گیرند. وی افزود فناوری های پهپادی و حملات پهپادی چالش های اساسی برای استانداردهای حقوق بین المللی ایجاد کرده اند.

بی بی سی:

دکترانیس کالامارد گزارشگر سازمان ملل متحد در زمینه اعدام های خودسرانه در گفتگو با شبکه تلویزیونی بی بی سی درباره ترور سردار سلیمانی گفت: براساس مبانی حقوق بشر بسیار بعید است کشتن آقای سلیمانی قانونی بوده باشد و در حقیقت کشتن افراد اطراف او نیز مطمئنا غیرقانونی بوده است اما مهمترین سوالی که اکنون ما لازم است بپرسیم این است که آیا اولا آمریکا این کار را برای دفاع از خود انجام داده است و دوم این که آیا ما در میانه راه مناقشه مسلحانه بین المللی بین ایران و آمریکا هستیم؟
وی افزود: در زمینه دفاع از خود، آمریکا تاکنون گفته است در برابر یک حمله قریب الوقوع این کار را انجام داده است اما جزییات یا شواهدی را بیان نکرده است. بنابراین، مشخص کردن این که حمله قریب الوقوع مسلحانه علیه آمریکا در جریان بوده است و کشتن آقای سلیمانی پاسخ متناسب به این حمله قریب الوقوع بوده است، دشوار است. بنابراین ما تا زمانی که اطلاعات بیشتری در دست نداشته باشیم نمی توانیم ارزیابی مناسبی داشته باشیم.

شبکه الجزیره انگلیسی:

اَگنس کالامارد، گزارشگر ویژه سازمان ملل، در مصاحبه با شبکه الجزیره انگلیسی گفت: غیرممکن است که قتل سلیمانی قابل توجیه باشد. قوانین بین المللی شروط بسیار سختی را برای کشتن افراد تعیین کرده است، زیرا در این زمینه سئوال تنها این نیست که آیا آمریکا در چارچوب دفاع از خود در راستای قانون عمل کرده است یا خیر؟ حتی این هم کاملا سئوال برانگیز است. این مساله تنها به یک تنش بین المللی مرتبط نمی شود. مساله بزرگی در این جا وجود دارد. هیچ کس نمی خواهد به شکل مستقیم درباره آن سخن بگوید. اما این محور اصلی در بحث و گفتگوها است. بیانیه ای که روز گذشته به دست ما رسید و بر اساس آنچه که ما می دانیم، به نظر می رسد این اقدام به معنای نقض تعهدات است، اما با ادعای دفاع از خود انجام شده است. این اقدام بر اساس این رویکرد انجام شده است که تهدیدها و طرح هایی آنی ضد آمریکا وجود داشته است. (این ادعا بدان معنی است که مبارزه با داعش و سایر تروریست هایی که در عراق و سوریه دهها هزار نفر از زنان و کودکان و مردان بی گناه را قتل عام کرده اند مبارزه با دولت آمریکا تلقی می شود) من در جایگاهی نیستم که بر اساس این اطلاعات به این جمع بندی برسم که این اقدام آمریکا در چارچوب قوانین بین المللی بوده است. چون اطلاعات، بسیار محدود هستند به همین علت توصیه می کنم ما به تحقیقاتی بین المللی نیاز داریم تا به جزئیات دست بیابیم.
گزارشگر ویژه سازمان ملل در پیامی با هشتگ جنگ جهانی سوم، در صفحه تویتر خود نوشت: هرگز تا این حد اقدام سازمان ملل و رهبران آن ضروری نبوده است. این بیانیه نشانه خوبی برای آینده نیست. شما هم ابزارهای قانونی هم زمینه لازم را در اختیار دارید؛ لطفاً از آن استفاده کنید.

رویترز:

…ترامپ اختیار قانونی برای هدف قرار دادن قاسم سلیمانی در خاک عراق بدون اجازه دولت عراق داشته است؟ و اینکه آیا این اقدام در چارچوب قوانین بین المللی و قوانین آمریکا قانونی بوده است؟ نخست وزیر عراق اعلام کرد واشنگتن با این حمله توافق برای ادامه حضور نیروهای آمریکایی را در عراق نقض کرد . در همین حال ، تعدادی از جناح های سیاسی عراق درخواست برای اخراج نظامیان آمریکایی از این کشور با یکدیگر همصدا و متحد شدند. منشور سازمان ملل به طور کلی توسل به زور را بر ضد دیگر کشورها منع می کند اما یک استثنا وجود دارد و آن اینکه یک کشور با توسل به زور در خاک خود موافق باشد. کارشناسان حقوقی می گویند انجام این حمله بدون موافقت عراق توجیه آن را برای آمریکا دشوار می سازد.
اونا هاتاوی استاد دانشکده حقوق ییل آمریکا و کارشناس حقوق بین الملل در توئیتی نوشت ، واقعیت های موجود به نظر نمی رسد این ادعا را که حمله آمریکا اقدامی در دفاع از خود بوده است تایید کند و به لحاظ حقوقی در چارچوب قوانین داخلی و بین المللی ناچیز است. وزارت دفاع آمریکا ، پنتاگون ، اعلام کرد سلیمانی به منظور جلوگیری از حملات آتی ایران (به تروریست های داعش) هدف حمله قرار گرفت ، اما ترامپ گفت فرمانده ایرانی به دلیل آنکه در حال برنامه ریزی حملات قریب الوقوع و شریرانه به دیپلمات ها و پرسنل نظامی آمریکا بود مورد حمله قرار گرفت… اسکات اندرسون مشاور سابق حقوقی در سفارت آمریکا در بغداد در دوره باراک اوباما رئیس جمهور پیشین آمریکا اعلام کرد تاکنون توجیه ترامپ بر اساس قوانین بین المللی سوال برانگیز است اما وی می تواند اینطور استدلال کند که دولت عراق یا تمایلی نداشته و یا نمی توانسته است با تهدید ناشی از سلیمانی مقابله کند که در اینصورت این حق به آمریکا داده شود که بدون موافقت عراق دست به این اقدام بزند… اگنس کالامارد گزارشگر ویژه سازمان ملل در اعدام های خودسرانه اینکه این حمله مطابق با چنین ضوابطی بوده است یا خیر زیر سوال برد و گفت به نظر می رسد هدف قرار دادن سلیمانی بیشتر جنبه تلافی اقدامات گذشته (علیه داعش)را داشته است تا دفاع از خود در برابر یک حمله احتمالی . توجیهات قانونی برای چنین کشتارهایی بسیار محدود تعریف شده است و تصور اینکه چگونه هر یک از این توجیهات برای این کشتارها مصداق پیدا می کند دشوار است.

محمد فراج در گفتگو با شبکه تلویزیونی المیادین :

گزارش انیس کالامار به ایجاد حالت جدیدی منجر شد. وی جمله ای بیان کرد که به نظرم مهم ترین موضوع است؛ مبنی بر اینکه شورای امنیت به وظایف خود عمل نمی کند و همواره سکوت اختیار می کند. این شورا به ویژه در خصوص ترور سردار قاسم سلیمانی سکوت اختیار کرد. من بر این باورم که سازمان های بین المللی در سطح زیادی به ایران ظلم کردند. همه قطعنامه های ۵۹۸، ۱۷۳۷، ۱۷۴۷ و ۱۸۰۳ قطعنامه های ظالمانه ای علیه ایران بودند. موضوع مهم در گزارش کالامار بازگرداندن اعتبار به سازمان های بین المللی است. این موضوع می تواند در سطح رسانه ای و جهانی جنجال برانگیز باشد. سازمان های بین المللی نباید زیر دست آمریکا باشند و باید در مسائل مختلف با بی طرفی کامل رفتار کنند و به طور مؤثر قوانین بین المللی را به کار بگیرند.

موسی عاصی در گفتگو با شبکه تلویزیونی المیادین:

کالامار در پرونده ترور شهید قاسم سلیمانی فعالیت خود را تکمیل خواهد کرد. وقتی که وی از مسئولیت آمریکا سخن گفت و آن را به جنایت ترور متهم کرد و خواستار اجرای تحقیقات در این باره شد، این موضوع ناگهانی نبود، بلکه تحقیقات خود را از زمان اجرای جنایت ترور و اوایل سال کنونی آغاز کرد و تاکنون اسناد و ادله زیادی به دست آورده است که گزارش وی متکی بر آنهاست.

غراسیا بیطار گزارشگر المیادین:

آمریکا قوانین بین المللی و منشور سازمان ملل را نقض کرد. این محتوای گزارش انیس کالامار بود که از نظر بسیاری، به منزله صدای عدالت بین المللی می تواند تلقی شود. این نخستین بار است که کشوری برای توجیه حمله به نماینده کشوری دیگر که در کشور سومی حضور دارد، از دفاع از خود سخن می گوید.  گزارش کالامار نشان دهنده نبود هیچ نوع تهدید واقعی و قریب الوقوع درست برخلاف ادعای واشنگتن است به طوری که آمریکا بر اساس گزارشی غیر قانونی, مسیر عملکرد خود را انتخاب کرد.
این گزارش با سخنان عادل عبدالمهدی نخست وزیر سابق عراق هماهنگ است که تاکید کرد وی قرار بود در چارچوب میانجی گری با عربستان، با شهید سلیمانی دیدار کند. این بدان معناست که حضور شهید سلیمانی در عراق هیچ خطری برای آمریکا و منافع آن نداشت.

جمع بندی:

گزارش اگنس کالامارد مخبر ویژه سازمان ملل در امور اعدام های خودسرانه ، بدون محاکمه و فراقضایی چند نکته را مورد تایید و تاکید قرار می دهد: نخست اینکه دولت و شخص ترامپ با تمام ادعاهای پرتناقض که درباره توانایی خود بیان می کند (که البته خیلی از کارشناسان ان را ناشی از خودشیفتگی وی می دانند که به عنوان نوعی آسیب روانی مطرح است) در صدور فرمان ترور حاج قاسم سلیمانی و همراهانش در دام فریب اطلاعاتی رژیم صهیونیستی و عربستان افتاد همچنانکه جرج بوش پسر با افتادن در دام مشابهی فرمان حمله به عراق را به بهانه پیشدستی در مقابله با خطرات سلاح های کشتارجمعی مورد ادعای امریکا در عراق صادر کرد و اکنون امریکا پس از نزدیک به دو دهه و صرف چند تریلیون دلارو چند هزار کشته و معلول بازهم نتوانسته است خود را از عواقب ان نجات دهد. دوم اینکه انتشار این گزارش تاییدی بر اظهارات عادل عبد المهدی نخست وزیروقت عراق است که گفت شهید سلیمانی به دعوت رسمی عراق و به منظور گفتگو درباره بهبود روابط ایران و عربستان به این کشور سفر کرده است. در ان مقطع مسئله میانجی گیری عراق میان ایران و عربستان مطرح بود اما بعد از این ترور مشخص شد که عربستان در پی تنش زدایی نبوده بلکه برعکس از طرح این مسئله به عنوان فریبی برای ترور حاج قاسم استفاده می کرده است. هرچند عادل عبد المهدی به دلیل فشارهای وارده ناچار به استعفاء شد و قدرت را به مصطفی الکاظمی(یک سیاست مدار مطلوب تر برای دولت آمریکا) واگذار کرد اما ازانجا که ترور حاج قاسم و همراهانش خدشه به حاکمیت ملی و امنیت ملی این کشور محسوب می شود لذا طبعا چند انتظار از دولت فعلی عراق مطرح است: نخست پیگیری جدی مصوبه پارلمان مبنی بر پایان حضور نظامی امریکا در عراق است تا جلوی تعرضات و اهانت های بعدی گرفته شود . زیرا تا زمانی که امریکا در عراق حضور داشته باشد با توجه به گرایشات جنگ طلبانه جناح حاکم بر کاخ سفید و همچنین نقش تحریک پذیری که بقیه بازیگران آشوب سازهمچون راستگرایان صهیونیستی به رهبری نتانیاهو و کودتاگرایان سعودی به رهبری محمد بن سلمان روی دولت ترامپ دارند هیچ تضمینی وجود نخواهد داشت که اقدامات مشابه دیگری صورت نگیرد. دوم پیگیری نقش غیرمستقیم رژیم صهیونیستی و عربستان در این ترور و لزوم اتخاذ رویکرد متقابل در برابر آن است و از این دید اینکه با وجود نقش معنی دار عربستان در این ترور، مصطفی الکاظمی نخست وزیر فعلی از قصد آتی خود برای سفر به امریکا و عربستان خبر داده است سوال برانگیز است. و در نهایت اینکه این ترور نه تنها در خاک عراق رخ داد بلکه چند مسئول بلندپایه عراقی و در راس ان ابومهدی مهندس هم ترور شد و لذا پیگیرد قضایی ان متوجه دولت و قوه قضایی این کشور است کمااینکه پیگرد خون بهای حاج قاسم و دیگر همراهان ایرانی اش متوجه دولت، وزارت امورخارجه و قوه قضایی ایران است و به نظر می رسد در صورتی که دو کشور بتوانند کمیته مشترکی برای پیگرد قضایی این ترور تشکیل دهند بهتر از فرصت های همچون انتشار گزارش

کالامارد استفاده حداکثری در جهت احقاق حقوق خود و قربانیان ترور بعمل اورند.

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.