الهام سادات حسینی: اگر می خواهید با زبان کودک آشنا شوید شعر کودک را بخوانید.
مصاحبه با الهام سادات حسینی (شاعر نوجوان از پاکستان)
اشاره: الهام سادات شاعر نوجوان. یازده ساله. اصالتا اهل پاکستان و ساکن قم می باشد. خواهر شش ساله او، هستی، نیز از علاقمندان به شعر است. با او گفتگو کرده ایم.
فرهنگ اسلامی: چه شد که به فکر شعر گفتن افتادید؟
الهام سادات حسینی: من وقتی بچه بودم، مامان، بابام شبها برایم قصه تعریف میکردند و شعر میخواندند. کمی بزرگتر که شدم، مامان بابام برایم کتابهای زیادِ شعر و داستان و ترانه خریدند و من را در کتابخانههای محل ثبت نام کردند. آن موقع من از کتابخانه بیشتر کتاب داستان میگرفتم تا کتاب شعر. یک روز بابام از یکی از شعرخوانیها در کنگره شعر اشراق کتابی را برایم آورد که پر از شعرهای کودکانه بود. شعرهای خیلی قشنگی داشت و من آن شعرها را دوست داشتم. بعد یکی از شعرهای آن را حفظ کردم و در جلسه مهروماه در حضور استاد شرافت خواندم.
فرهنگ اسلامی شعری را که در جلسه آقای شرافت خواندید، هنوز هم یادتان هست و میتوانید برای ما بخوانید؟
الهام سادات: فکر میکنم اینطور بود:
عروسکِ قشنگم
پاره شده لباسش
وقتی که میدویده
کجا بوده حواسش
کرده تصادف انگار
با ماشینِ داداشم
من همین قدر از آن را یادم هست.
فرهنگ اسلامی: نگفتید خودتان از کی شعر گفتن را شروع کردید؟
الهام سادات حسینی: حدود یکسال بعد از خواندن آن شعر در جلسه مهروماه، من اولین شعرم را گفتم که از نظرِ قافیه کمی ایراد داشت و چون اولین شعرم بود، به همان حالت گذاشتم و هنوز اصلاحش نکردم. من آن شعر را در جلسه استاد مجاهدی هم خواندم که شعرم این بود:
خدا که مهربونه
خونهش تو آسمونه
نه غم داره، نه غصه
ولی فقط یه نوره
خوب و تمیز و پاکه
چه مهربون و خوبه
صاحب گنجینههاست
تمام گنجها را
لازم نداره اما
میون ما آدمها
پخش و پلا میکنه
من این شعر را برای استاد مجاهدی خواندم و ایشان هم من را خیلی تشویق کردند.
فرهنگ اسلامی: الهام سادات، این روزها یک ویروس بدی به نام کرونا همه مردم را خیلی اذیت کرده است؟ در باره این ویروس چیزی شنیدهای؟
الهام سادات حسینی: بله، من درباره این ویروس خطرناک هم از طریقِ تلویزیون و مدرسهمان و هم از طریق پدرومادرم خیلی چیزها شنیدهام و برای پیشگیری از مبتلا شدن و خدای نکرده مبتلا کردن بقیه افراد به این ویروس هم خودم ماسک میزنم و هم از بقیه دوستانم خواهش میکنم ماسک بزنند.
فرهنگ اسلامی: و در باره کرونا شعر هم گفتهاید؟
الهام سادات: بله من برای کرونا دو سه تا شعر دارم که یکی از آنها اینگونه است:
ای ویروسِ کرونا
زودباش برو از اینجا
تو خیلی بدجنسیا
تعطیل شدن مدرسا
اما اگه نبودی
آروم بود کلِ دنیا
ولی خراب کردی تو
این دنیای ماها را
فکر کردی تسلیم میشیم؟
اشتباه فکر کردیا
ما باصبر و صبوریم
و خیلی هم شکیبا
پس با یاری و کوشش
شکستت میدیم ماها
من میخواهم یک اتفاقِ جالبی که در مورد این شعر برایم اتفاق افتاد، را نیز بگویم و آن اتفاق اینگونه بود که خواهر کوچکم هستی این شعر من را حفظ شده بود و پدرم وقتی دیدند کلِ شعر من را حفظ شده است، از او فیلمی گرفتند و در فضای مجازی منتشر کردند. استاد قزوه آن ویدئو را در یکی از گروهها دیده بودند و به پدرم گفته بودند که برای من و هستی سادات خواهرم یک هدیه میفرستند که به قول ایشان قبل از عید نوروز قرار بود به دستمان برسد. دو سه روز مانده به عید نوروز استاد سعیدی راد با پدرم تماس گرفتند و از ایشان یک شماره کارت خواستند و گفتند که استاد قزوه یک جایزه نقدی برای الهام سادات و هستی سادات فرستادهاند. من خیلی خوشحال شدم از اینکه استاد قزوه از شعرِ من خوششان آمده بود و همینطور از خواندنِ آن توسط خواهرم هستی سادات.
فرهنگ اسلامی: شعر شما خیلی قشنگ بود الهام سادات. آفرین به شما. شما که اینقدر شاعر خوب هستید، از شاعران شعر چه کسانی را خواندهاید و میخوانید؟
الهام سادات: من برای اینکه با شعر کودک بیشتر آشنا بشوم، شعرهای آقایان ناصر کشاورز، محمد کاظم مزینانی و بیوک ملکی را میخواندم و میخوانم و من به نظر خودم هنوز نمیخواهم شعرهای بزرگسال مطالعه کنم و چند سال دیگرکم کم بروم به سراغ شعرهای بزرگسال.
فرهنگ اسلامی: تا الآن کجاها شعر خواندهاید ؟
الهام سادات حسینی: من اولین شعرخوانیام که البته شعر مالِ خودم نبود، همان جلسه مهروماه بود. بعد چند بار در جلساتِ استاد قاسمی شعر خواندم. یک بار در ایام دهه کرامت در شیراز و در حرم حضرت شاهچراغ (ع) برای ایشان شعر خواندم. یک بار در جلسه استاد مجاهدی شعر خواندم. تهران هم شعرخوانی داشتم. در جلسه شعرِ ضیافت همزبانی که استاد اسماعیلی از پدرم و من دعوت کرده بودند که بیاییم و در جلسه شعرخوانی داشته باشیم. آنجا شبکه سه صدا و سیما با من مصاحبه کرد و استاد دکتر حدادعادل هم حضور داشتند و من را خیلی تشویق کردند.
فرهنگ اسلامی: درود بر شما. راستی الهام سادات، شما برای بچههایی که مثلِ شما میخواهند شعر بگویند، چه توصیهای دارید؟
الهام سادات: توصیه من به کسانی که میخواهند با شعر و زبان کودک آشنا بشوند، این است که باید بیشتر شعر کودک مطالعه بکنند. ولی اول از همه ببینند به شعر علاقهمند هستند یا نه؟ اگر به زورِ بزرگترهایشان بیایند، هم به جایی نمیرسند و هم از درس و تکلیف عقب میافتند. بعد برای اینکه وزن را بفهمند، شعرها را بلند و شمرده شمرده بخوانند و برای قافیه شعرها را بخوانند و به کلمات توجه کنند. کلماتی که مثلِ هم هستند مثل بهار و انار. آنها قافیه میشوند و در یک دفترچه و یا دفتر جمعآوری کنند که وقتی که شعر میگویند، قافیه پیششان باشند. و تخیل. برای اینکه تخیلشان قویتر بشود، فیلم نگاه کنند، کارتون ببینند، به اتفاقاتِ اطرافشان دقت بکنند. در این صورت میتوانند بهتر شعر بگویند.
فرهنگ اسلامی: علاوه بر شعر سرودن چه کارهایی انجام میدهید؟
الهام سادات: من چند وقت است که دارم جزء سی قرآن مجید را حفظ میکنم و از این بیتِ حافظ خیلی خوشم میآید که بابام برای من خواندند:
ندیدم خوشتر از شعرِ تو حافظ
به قرآنی که اندر سینه داری
و نقاشی هم میکنم. صفحهای که پدرم در اینستاگرام برایم درست کرده است، هم به نام نقاش کوچولو هست. من نقاشی را خیلی دوست دارم. گاهی داستان هم مینویسم.
فرهنگ اسلامی: آفرین به شما دختر پرتلاش. ان شاءالله که موفق باشید. الهام سادات، به ما بفرمایید که شما که پدرتان هم شعر میگویند، آیا اسمِ استاد شهریار را هم شنیدهاید و ایشان را میشناسید؟ چطور؟
الهام سادات: بله من استاد شهریار را میشناسم. هم کتاب شعرهای ایشان را در کتابخانه پدرم دیدم و هم یکی از شعرهای استاد شهریار در کتاب درسی پارسالمان بود که من آن را خیلی دوست دارم:
علی ای همای رحمت تو چه آیتی خدا را
که به ماسوا فکندی همه سایهی خدا را
دل اگر خدا شناسی همه در رخِ علی بین
به علی شناختم من، به خدا قسم خدا را
فرهنگ اسلامی: بله، این غزل استاد شهریار که در موردِ امیرالمؤمنین علی (ع) هست، خیلی معروف است و چقدر خوب است که شما هم این شعر را خواندهاید و دوستش دارید. شما از استاد شهریار برایمان شعر خواندید، حالا از آقای احمد شهریار هم شعری برایمان بخوانید لطفا. کدام شعر یا بیت ایشان را در حافظه دارید؟
الهام سادات حسینی: من یکی از بیتهای شعرهای پدرم را به شما تقدیم میکنم که در باره امام حسین (ع) هست:
منتظرِ تو مانده است در دلِ خیمهها حسین
حر شده “یا علی” بگو، فاصله نیست تا حسین
فرهنگ اسلامی: اقبال لاهوری یکی از شاعران معروف است. آیا در باره ایشان چیزی میدانید؟ و شعری از ایشان را بلدید؟
الهام سادات: بله من شاعر معروف پاکستان اقبال لاهوری را میشناسم و دو بیت از ایشان را که مربوط میشود به کشورِ جمهوری اسلامی ایران و امام خمینی (ره) را میخواهم تقدیم شما کنم:
چون چراغ لاله سوزم در خیابانِ شما
ای جوانانِ عجم جانِ من و جانِ شما
میرسد مردی که زنجیرِ غلامان بشکند
دیدهام از روزنِ دیوارِ زندانِ شما
فرهنگ اسلامی: چه خوب. دیگر کدام شاعر پاکستانی را که به زبان فارسی شعر میگوید میشناسی؟
الهام سادات: من از میانِ پارسیسرایانِ پاکستانی استاد دکتر علی کمیلِ قزلباش، خانم فایزه زهرا میرزا و دکتر معین نظامی را میشناسم که از استادان و دوستانِ پدرم هستند.
فرهنگ اسلامی: بسیار هم خوب. بفرمایید که اگر بخواهید از کسانی که به شما کمک کردند که بتوانید شاعر بشوید، تشکر کنید، از چه کسانی تشکر خواهید کرد؟
الهام سادات: اول از همه پدر و مادرم که همیشه در زمینه شعر من را تشویق میکنند، سپاسگزاری میکنم. در مدرسه خودم یعنی مدرسه فرقانی از معلم خانم فلاحپور که همیشه من را به سمتِ شعر تشویق کردند، و خانم شجاعی معلمم پرورشی ما و خانم گلفشان خانم مدیر مدرسه ما همیشه و همیشه هوای من را داشتند. از خانم نغمه مستشار نظامی خیلی ممنونم که همیشه من را تشویق میکنند. و از استاد قزوه که همیشه مشوق من و خواهرم هستی هستند. از استاد مجاهدی هم سپاسگزارم که من یکی دو بار در حضورِشان شعر خواندم و من را خیلی تشویق کردند و استاد شرافت که در جلسه آفاق گاهی با پدرم شرکت میکنم و من را خیلی تشویق میکنند. از استاد قاسمی هم خیلی ممنونم که چندبار در جلساتِ ایشان شعر خواندم. از خانم خلفزاده هم ممنونم که من را چند بار به جلسات شعر دعوت کردند و همینطور از خانم آرسام که در فضای مجازی شعرهای من را خیلی تشویق میکنند. همینطور از خانم یکهتاز هم ممنونم که همیشه زیرِ شعرهایم کامنت میکنند. از همه این بزرگواران تشکر میکنم.
فرهنگ اسلامی: پس با این حساب شما وقتی بزرگتر بشوید، میخواهید شاعر بشوید، درست است؟
الهام سادات حسینی: بله من میخواهم وقتی بزرگ شدم، شاعر بشوم و با راهنماییهای پدرم و اساتید، شعرهای بهتری بگویم. من برای اینکه بتوانم شعرهای بهتر و بیشتری بگویم، حتما به اطلاعات و مطالعه و مشاهده اطراف زندگیام نیاز دارم تا شعرهای بهتری بتوانم بگویم و همیشه سعی میکنم که شعر گفتنم به درس و مشقم لطمه نزند.
فرهنگ اسلامی: بسیار بسیار عالی الهام خانم. ممنون که با ما مصاحبه کردید. امیدواریم روزبروز بدرخشید و موفقتر باشید.
نمونه اشعار:
۱
تقدیم به بانوی شهرم حضرت معصومه (سلام الله علیها)
سلام خانم مهربان
قشنگتر از رنگین کمان
نورِ شما در دلِ من
همیشه در وقتِ اذان
همیشه مهمان شما
یا خادمان یا زائران
شما برای مردمان
هستی عزیز تر از جهان
تولدت مبارکه
یا حضرتِ معصومه جان
ببین که این گلِ قشنگ
زیباتره از آسمان
همیشه بوی خوش میدی
همیشه اینگونه بمان
بوی تو بوی بهاره
خودت بهارِ بیخزان
۲
تقدیم به حضرت رضا (علیه السلام)
تو حرمِ درخشان
بزرگترین سخنران
حرفهای خوب میزنه
دربارهی خراسان
شاهِ بزرگِ مشهد
بزرگتر از سلیمان
دلت شبیهِ دریا
خودت شبیهِ باران
امامِ هشتم ما
امام انس والجان
ستارههای قشنگ
میباره از آسمان
تویی ضامنِ آهو
تویی امامِ ایران
حافظِ دینِ اسلام
مهمترین مسلمان
کتابِ تو قشنگه
همین کتابِ قرآن
۳
تقدیم به حضرت شاهچراغ (ع)
چه نورِ زیبا
غرقِ تماشا
برادرِ خوب
همیشه همتا
در مهربانی
هستند دانا
دوستِ صمیمی
بابای اونها
موسی کاظم
تنهای تنها
هم توی زندان
نکرده دعوا
شاهِ چراغ است
تو شهرِ دلها
به اسمِ شیراز
شیرازِ زیبا
۴
برای تولّد امام حسین (ع)
چه شاده حضرتِ ما
بانو حضرتِ زهرا
فرشتهها میخندن
برای گلِ زیبا
این دومین گلِ ماست
گلِ قشنگ و رعنا
امام علی با لبخند
میاد از پله بالا
نوزاد تو آغوششه
میبوسه صورتش را
امام حسین میخنده
میشه دنیا چه زیبا
تولدت مبارک
امام حسین جانِ ما
۵
به مناسبت روزِ دختر
وقتی میام تو حرم
دارم احساس بهتر
برای اینکه هستی
خیلی قشنگ و برتر
.
برای ما دخترا
هستی یدونه الگو
قشنگی و چه زیبا
مثل گلی و خوشبو
.
تولدت مبارک
حضرت معصومه جان
و روزتون مبارک
دخترای آسمان
.
.
۶
برای فلسطین مظلوم
آمده بالا بالا
پرچم خیلی زیبا
.
پرچمِ قومِ مظلوم
و ملتِ با خدا
.
بیت المقدس که هست
قبلهی اول ما
.
خاک تو سر اسرائیل
گرفته مسجدی را
.
که هست مال انبیا
و هم برای ماها
۷
برای امام خمینی (ره)
حرفای خوب و شیرین
با واژه های زیبا
یه عالمه قشنگی
که بوده توی اونها
.
دلش چقدر صافه
شبیه آسمونه
با هر کسی با همه
همیشه مهربونه
.
امام خمینی ما
چه مهربون و دانا
که خیلی پاک و خوبه
و خیلی هم باخدا
۸
برای معلمم
معلمم چه مهربون و خوبه
برا همین دوستش دارم یه دنیا
دل معلمم چه صاف و پاکه
معلمی با خلق و خوی زیبا
.
معلمم که شمعه و روشنه
همیشه میدرخشه مثل الماس
بخشیده هر چه نور شو به ما ها
مثل مهربانی و مثل احساس
.
روزت مبارک خانم عزیزم
خیلی خیلی دوست دارم خانم جون
این شعر و تقدیم به شما میکنم
ای بهتر از حس نم نم بارون
۹
برای حضرت امام زمان (ع)
یا صاحب زمان
امید جهان
.
زودی ظهور کن
مرد مهربان
.
خونه ندارند
بعضی کودکان
.
امروز کار خوب
کردم مهدی جان
.
زود باش ظهور کن
یا صاحب زمان
۱۰
برای حضرت امام حسین (ع)
چه شاده حضرت ما
بانو حضرت زهرا
.
فرشته ها میخندن
برای گل زیبا
.
این دومین گل ماست
گل قشنگ و رعنا
.
امام علی با خنده
میاد از پله بالا
.
نوزاد تو آغوششه
می بوسه صورتش را
امام حسین می خنده
میشه خونه چه زیبا
.
تولدت مبارک
امام حسین جان ما