درششم آبان بیست و پنجمین سالگرد شهادت ابر مرد فلسطین شهید فتحی شقاقی مؤسس و رهبر جنبش جهاد اسلامی فلسطین است که به دست عوامل سازمان امنیتی رژیم صهیونیستی موسوم به موساد در کشور مالت به شهادت رسید. در این سالگرد می خواهیم بدانیم فتحی الشقاقی چه شخصیّتی بود و چه تحولی در ساخت انقلاب فلسطین انجام داد و چرا برای دشمن صهیونیستی اینقدر اهمیت داشت تا ایشان را در مالت به شهادت برساند .
قران کریم برای بررسی آثار فردی و اجتماعی جوامع مختلف دو معیار و شاخص مطرح می کند. نخست تلاش های فردی است که گاه به وسعت یک امت عمل می کند و در اینجا خداوند متعال از حضرت ابراهیم به عنوان یک امت یاد می کند( و کان ابراهیم امه) چرا که این فرد به اندازه ای کار می کرد که یک امت را از خواب غفلت بیدار و اصلاح کند و از خرافات و انحرافات فکری نجات دهد. شاخص دوم قرانی، یاد آوری نقطه عطف های تاریخی است که به تعبیر قران ایام الله اند ( و ذکرهم بایام الله)، ایامی که سرنوشت و سرانجام جوامع در آنها به سمت تعالی تغییر می یابد و شرایط جدید مبتنی بر کمال انسانی رقم می خورد. اگر ما بر اساس این معیارهای الهی به ارزیابی عملکرد شخصیّتی مانند شهید فتحی الشقاقی شهید انقلاب اسلامی فلسطین و امت اسلام بپردازیم جایگاه این شهید را بهتر در می یابیم و شناخت بهتری از ایشان پیدا می کنیم و در بیست و پنجمین سالگرد شهادتش یادش را با معرفت بیشتر گرامی می داریم.
شهید فتحی شقاقی در سال ۱۹۵۱ میلادی در خانواده ای مسلمان و متدین در نوار غزه در فلسطین اشغالی به دنیا آمد و در دوره ای زیست که سرزمینش از طرف صهیونیستها غصب و بیش از نیمی از ملتش آواره شده و خانواده خود او نیز یکی از آوارگانی است که به زور سرنیزه صهیونیستها سرزمین آبا و اجدادی خود را رها کرده و به اردوگاه رفح در غزه پناه آورده بود. فتحی شقاقی از همان آغاز عاشق کتاب و مطالعه بود و خواندن هر کتابی توسط وی از چند روز تجاوز نمی کرد. او در مقطع دبیرستان بود که اردوگاهش توسط رژیم صهیونیستی در سال ۱۹۶۷ میلادی اشغال شد وارتشهای عربی بدلیل خیانت سازشکاران عرب متحمل شکست سختی شدند و همه نوار غزه به اشغال کامل رژیم صهیونیستی درآمد و این سئوال ذهنش را مشغول می کرد که چرا دولتهای عربی علیرغم داشتن امکانات وسیع و جمعیت چند برابر از رژیم صهیونیستی پی در پی شکست می خورند. شقاقی پس از اتمام تحصیلات در دبیرستان ابتدا به کرانه باختری رفت و در رشته ریاضیات در دانشگاه بیرزیت مشغول تحصیل شد.
او تصمیم داشت از ریاضیات ابزاری برای حل معمای اشغال کشورش فلسطین بهره گیرد و به نسل های آتی یاد دهد با چه فرمولی می شود از شر اشغال نجات یافت و آزاد زندگی کرد. ولی او گم شده خود را در دانشگاه بیرزیت پیدا نکرد و از این رو در پی یافتن پاسخهایش در جای دیگری رفت. او در این دوره شیفته جمال عبد الناصر رئیس جمهور مصر و ناسیونالیزم عربی شد و تصمیم گرفت به این کشور سفر کند و در انجا از نزدیک با جریان ناسیونالیستی آشنا و نیز تحصیلات خود را ادامه دهد. در دانشگاه زقازیق شمال قاهره در رشته پزشکی قبول شد و در این دانشگاه مشغول به تحصیل گردید و در آنجا یک تشکل دانشجویی طرفدار ناصر نیز ایجاد کرد. اما دیری نپایید که دوباره سرخورده شد واین گروه را منحل کرد و از ناسیونالیزم عربی چشم پوشی کرد زیرا به بی پایه بودن آن پی برده بود در اینجا بود که او به خواندن کتابهای اسلامی از جمله نوشته های سید قطب روی آورد و به شدت شیفته کتاب معالم فی الطریق سید قطب شد. شقاقی از طریق کتب سید قطب به تفکر اخوان المسلمین نزدیک شد ولی به علت نگاه دعوتی این گروه و نادیده گرفتن مساله جهاد و مبازه نسبت به ظالمان و اشغالگران از این جریان نیز دلسرد شد. جریان اخوان المسلمین معتقد است که اساس تحول در هر جامعه فرهنگی است و بر پایه این بستر مبارزات سیاسی و جهادی را می توان دنبال کرد. با مرگ ناصر در سال ۱۹۷۰ و روی کار آمدن جریان سازشکار به رهبری انور سادات در مصر و اغاز گفتگو و سازش با رژیم صهیونیستی، شقاقی به شدت دل آزرده شد و بار دیگر در پی مکتب جدیدی بود که بتواند بی قراری او را پایان دهد. درچنین شرایطی بود که یک اتفاق عظیمی در خاورمیانه رخ داد که انتخابهای فتحی شقاقی را به شدت تحت تاثیر قرار داد وسرنوشت او را دگرگون ساخت. پیروزی انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی رحمت الله علیه در ایران او را وادار کرد تا بیشتر در باره امام خمینی و انقلاب اسلامی مطالعه کند و دیری نپایید که ایشان احساس کرد گم شده خود را یافته و مقاله ای تحت عنوان “الامام الخمینی الحل الاسلامی البدیل ” یعنی امام خمینی، راه حل اسلامی جایگزین را به رشته تحریر در آورد. دولت مصر که به شدت با انقلاب اسلامی مخالف بود وبه شاه فراری ایران پناه داده بود فورا فتحی الشقاقی را بازداشت کرد و به تصور مهار کردنش او را به زندان افکند و تحت شکنجه قرار داد ولی در نهایت او را پس چند ماه بازداشت آزاد کرد. اما شقاقی نه تنها از رویکرد اعتقادی جدید خود روی گردان نشد که موضوع مقاله گذشته را با همان عنوان تبدیل به کتاب مفصلی کرد و در باره این مساله نظریه پردازی مشروحی انجام داد. این مساله سازمان امنیت مصر را به شدت عصبانی کرد و منجر به بازداشت مجدد شقاقی گردید. دولت مصر پس از چند ماه بازداشت تصمیم گرفت شقاقی را به غزه تبعید و ممنوع الورود به مصر کند. شقاقی پس از بازگشت به غزه در پی ایجاد تشکل مبارزی بر اساس تفکر جدیدش بود.
در آن دوران تقریبا همه گروه های مبارز برای ازادسازی فلسطین جزو گروه های چپگرا بودند که بر پایه الگوهای جنگ مسلحانه و با شعار جنگ های رهایی بخش و ازادیبخش مبارزه می کردند و برای فتحی الشقاقی سئوال بود که نقش من مسلمان پیرو امام خمینی در این فرایند مبارزه کجاست. اینجا بود که او تصمیم گرفت بر اساس الهامش از انقلاب اسلامی و تفکر امام خمینی سازمان جهاد اسلامی را در سال ۱۹۸۴ تاسیس کند و مبارزه با رژیم صهیونیستی را از غزه شروع نماید. این سازمان ظرف مدت کوناهی به علت باورهای جهادی و شهادت طلبانه تبدیل به کانون جذب اسلامگرایان شد و به مهمترین سازمان مبارز در داخل فلسطین تبدیل گردید. در سال ۱۹۸۷ نیروهای مبارز این گروه برای شکستن هیبت اشغالگران با یک اقدام جسورانه به زندان صهیونیستها در شجاعیه در شرق غزه حمله کردند که یک تحول بزرگ شمرده می شود و یک باور جدیدی در جامعه فلسطینی به وجود آورد که می توان دشمن را در هر نقطه ای مورد حمله قرار داد حتی اگر در قلعه زندان شجاعیه باشد. این حرکت جسورانه سرآغاز مبارزه فراگیر مردمی شد که بعدا با نام انتفاضه اول از آن یاد شد. انتفاضه اول فلسطین بزرگترین رویداد جهادی فلسطینی تا آن زمان است که نشان داد که دشمن صهیونیستی دروغ می گوید زمانیکه مدعی می شود فلسطین سرزمین بدون ملت برای مردمی بدون سرزمین است . مردم فلسطین نشان دادند که یک ملت زنده و ریشه دار در این سرزمین وجود دارد و برای رهایی در حال مبارزه با اشغالگران اند. انتفاضه اول مردم فلسطین نیز از این جهت اهمیت دارد که مبارزه را از خارج به داخل سرزمین های اشغالی کشاند. رژیم صهیونیستی در سال ۱۹۸۲ با حمله به لبنان سازمان ازادیبخش فلسطین را شکست داد و به تونس تبعید کرد وگمان می کرد با این پیروزی روحیه مبارزه در جامعه فلسطینی ریشه کن شده است. آغاز انتفاضه اول همه گروه ها و تشکل های اسلامی را به خانه جهاد و مبارزه منتقل کرد که بزرگترین آن تحول در جریان اخوانی در فلسطین است که فرهنگ جهاد را پذیرفت و مبارزه بر ضد اشغالگران را اغاز کرد و نام خود را به حرکت مقاوت اسلامی (حماس) در فلسطین تغییر داد.
این انتفاضه گرچه در سال نود میلادی به علت حمله عراق به کویت وپیدایش دودستگی عمیق در جهان عرب و جامعه فلسطینی و ابهام در اولویت ها متوقف شد و زمینه گفتگو و سازش با رژیم صهیونیستی را فراهم ساخت اما در سال ۲۰۰۰ با قدرت بیشتری تحت نام انتفاضه مسجد الاقصی بازگشت و با عملیات شهادت طلبانه آسیبهای جدی به اشغالگران وارد ساخت. دشمن صهیونیستی سر انجام در سال ۲۰۰۶ در برابر انتفاضه دوم ناچار گردید از نوار غزه عقب نشینی کند. این رویداد مهم در تاریخ جامعه فلسطینی پایه گذار مقاومتی در غزه شد که از سال ۲۰۰۸ تا کنون، دشمن صهیونیستی را شکست داده و یک معادله بازدارندگی بر پا ساخته است. در دوازده سال گذشته ارتش به اصطلاح شکست نا پذیر صهیونیستی در چندین دوره به نوار غزه حمله نظامی گسترده کرده اما هیچگاه نتوانست این منطقه را اشغال یا مقاومت آن را مهار سازد. در اخرین دور از رویارویی در سال گذشته فرزندان شهید شقاقی در سازمان جهاد اسلامی با شلیک موشک به تل ایو به دولت صهیونیستی فهماندند که هزینه ادامه بمباران غزه گران خواهد بود و به همین دلیل دشمن فورا عملیات را متوقف کرد.اسرائیل در سال ۱۹۶۷ نوار غزه را در عرض نیم ساعت به اشغال خود در آورد در حالیکه در جنگهای متوالی در سالهای ۲۰۰۸ و در جنگ ۲۲ روزه و در سال ۲۰۱۲ در حنگ ۱۲ روزه و در سال ۲۰۱۴ در جنگ ۵۱ روزه و در سه دور رویارویی در سال گذشته نتوانست قدرت جهاد و رشادتی که فتحی الشقاقی در این سرزمین بوجود آورد از بین ببرد. یاد شهید فتحی الشقاقی بنیانگذار حماسه های جهاد و مقاومت در فلسطین اشغال شده گرامی باد. او براستی پایگذار انقلاب اسلامی در فلسطین اشغال شده است.
