«ذوالجناح» دستاورد جدید فضایی کشور با قدرتمندترین موتور سوخت جامد/ قابلیت منظومهسازی ماهوارهای فراهم شد
گروه دفاعی خبرگزاری فارس: ذوالجناح ماهوارهبر سوخت جامد سه مرحلهای، جدیدترین دستاورد فضایی کشور در حوزه ماهوارهبرهای بومی است که روز گذشته خبر پرتاب تحقیقاتی آن از پایگاه فضایی امام خمینی(ره) سمنان توسط گروه فضایی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح اعلام شد.
نام ذوالجناح برای اولین بار بهمنماه سال گذشته و پس از پرتاب ناموفق ماهواره ظفر توسط ماهوارهبر سیمرغ مطرح شد و پس از آن نیز در مردادماه سال جاری، وزیر دفاع از پرتاب این ماهوارهبر در سال ۹۹ خبر داد. البته آنگونه که اعلام شده، برنامه توسعه این ماهوارهبر به ۳ سال قبلتر بازمیگردد که نهایتا در بهمنماه ۹۹ پرتاب تحقیقاتی آن با موفقیت انجام شد.
ذوالجناح ماهوارهبری با ۲۵.۵ متر طول، ۵۲ تن وزن و سه مرحلهای است که مرحله اول و دوم آن موتور سوخت جامد با قطر ۱.۵ متر و توان تولید تراست ۷۵ تن (قابل افزایش به ۱۰۰ تن) و موتور مرحله سوم سوخت مایع با قطر ۱.۲۵ متر است که موتور مرحله سوم این ماهوارهبر در حقیقت همان موتور مرحله دوم ماهوارهبر سفیر است.
ماهوارهبر سهمرحلهای و سوخت ترکیبی ذوالجناح در سکوی پرتاب پایگاه فضایی امام خمینی(ره) سمنان
ذوالجناح بر خلاف ماهوارهبرهای سفیر، سیمرغ و قاصد که در مرحله اول از سوخت مایع استفاده میکنند، مرحله اول و دوم آن از نوع سوخت جامد است که از این حیث برای نخستین بار در کشورمان ماهوارهبر سوخت جامد در مرحله اول تولید شده است.
اما در خصوص توان تزریق محموله به مدار، ذوالجناح قادر است تا ۲۰۰ کیلوگرم محموله را که میتواند یک ماهواره یا چند ماهواره با مجموع وزنی ۲۰۰ کیلوگرم را تا مدار ۵۰۰ کیلومتری دایروی زمین تزریق کند؛ ویژگی دیگر ذوالجناح این است که برای پرتاب نیاز به پایگاه ثابت ندارد و میتوان آن را بر روی سکوی پرتاب متحرک از هرنقطهای از کشور پرتاب کرد.
مرحله دوم و سوم ماهوارهبر ذوالجناح
این ویژگی باعث میشود تا برای منظومهسازی ماهوارهای که نیازمند پرتاب ماهواره در زوایای میل مداری (Inclination) مختلف است، بتوان از نقاط مختلف و در زوایای مختلف میل مداری پرتاب ماهواره انجام داد؛ که برای این منظور امکان پرتاب ماهواره در زاویه میل مداری ۵۵ درجه از سمنان و پرتاب ماهواره در زاویه میل مداری ۹۸ درجه از جنوب شرق کشور برای ماهوارههای سنجشی خورشید آهنگ به منظور تصویربرداری وجود دارد.
اما قابلیت ویژه دیگری که در ماهوارهبر ذوالجناح وجود دارد؛ موتور سوخت جامد مرحله اول و دوم قدرتمند آن است که بنابر مشخصات اعلامی این موتور در حال حاضر قدرتمندترین موتور سوخت جامد کشور با قطر ۱.۵ متر و توان ایجاد ۷۵تن نیروی پیشرانش و قابل افزایش به ۱۰۰ تن است.
استفاده از پیشران سوخت جامد در مراحل اولیه ماهوارهبرها موضوعی است که در دنیا رایج است و علت آن هم نیاز به تراست زیاد برای غلبه بر جو غلیظ و گرانش زمین در مراحل اولیه پرواز است که استفاده از پیشرانههای سوخت جامد این مهم را میسر میکند. مزیت دیگر این موضوع، کاهش هزینههای توسعه در مقایسه با سوخت مایع است چراکه موتورهای سوخت جامد از پیچیدگی و تعداد قطعات کمتری به نسبت موتورهای سوخت مایع برخوردارند.
موتور سوخت جامد مرحله اول ماهوارهبر ذوالجناح قدرتمندترین موتور سوخت جامد کشور
بر اساس آنچه اعلام شده، پرتاب اخیر ماهوارهبر ذوالجناح صرفا تحقیقاتی و به منظور بررسی عملکرد موتورهای سوخت جامد بوده و محمولهای توسط این ماهوارهبر برای تزریق به مدار حمل نشده، اما یک محموله تحقیقاتی با انواع و اقسام سنسورها برای سنجش پارامترهای عملکرد موتورهای سوخت جامد و ماهوارهبر مانند دما، میزان ارتعاشات و … با تجهیزات تلهمتری در این ماهوارهبر قرار داشته که اطلاعات تلهمتری آن برای تکمیل فازهای بعدی توسعه ماهوارهبر ذوالجناح در اختیار مهندسان کشورمان قرار دارد.