خبرگزاری فارس ـ اردبیل| سرویس اجتماعی: برای همه ما عطر و رنگ گیاهی استراتژیک و گرانقیمت آشنا است، زعفران؛ گیاهی که به‌عنوان یکی از کالاهای اساسی برای صادرات غیر نفتی مورد توجه کشاورزان، تاجران، مسؤولان و کسانی که دنبال راه‌اندازی کسب و کاری هستند، قرار گرفته است.
امروز بیش از ۹۰درصد از تولید زعفران در بازارهای جهانی متعلق به ایران است و ایران در عرصه تولید و صادرات این گیاه استراتژیک نقش مهمی ایفا می‌کند، به‌طوری‌که سالانه ۵۰۰ تن زعفران در کشور تولید می‌شود.
اما در سال‌های گذشته تقریبا این گیاه خوش عطر و بو تنها با نام استان خراسان شناخته می‌شد و تامین و خرید آن در استان‌های شمال شرقی میسر بود.
امروز به واسطه توسعه کشاورزی و آشنایی کشاورزان با کاشت گیاهان گوناگون در مناطق مختلف کشور، زعفران نیز به لیست تولید محصولات کشاورزی در سایر استان‌های کشور افزوده شده است.
استان اردبیل، با توجه به قرارگیری در منطقه خاص جغرافیایی دارای پتانسیل‌های فراوان کشاورزی بوده و محصولات متنوعی همچون سیب‌زمینی، بادام زمینی، گندم، کلزا و … در استان برداشت و به استان‌ها و حتی کشورهای دیگر صادر می‌شود.
اما کمبود آب در استان اردبیل، از چند سال گذشته مسؤولان را به ترویج کاشت محصولاتی که آب کمتری مصرف می‌کنند، ترغیب کرده است.
از جمله محصولات مناسبی که برای اصلاح الگوهای کشت در استان اردبیل مناسب تشخیص داده شده است، گیاه زعفران است که به طلای سرخ مشهور شده است.
شرایط آب و هوایی اکثر مناطق استان اردبیل برای کشت زعفران مناسب است. به گفته کارشناسان، مرغوبیت زعفران استان ناشی از اختلاف دمای شب و روز است که باعث افزایش مواد شیمیایی آروماتیک می شود.
کشاورز نمونه در حوزه کاشت و برداشت زعفران در کشور
حسین خانزاده، کشاورز نمونه روستای علی آباد از توابع بخش مشگین شرقی شهرستان مشگین شهر است که از اواخر سال ۱۳۹۴ اقدام به کشت زعفران کرده و در سال‌های ۹۶ الی ۹۸ به‌عنوان کشاورز برتر در حوزه کاشت و برداشت زعفران انتخاب شده است.
برداشت هشت کیلو زعفران از زمین نیم هکتاری
این کشاورز مشگین شهری از مجموع نیم هکتار زمین توانسته رکورد جالبی به‌دست آورد؛ به‌طوری‌که از نیم هکتار حدود هشت کیلوگرم زعفران برداشت کرده و این در صورتی است که کارشناسان ترویج کشاورزی اداره جهاد کشاورزی بر این باور هستند که در ازای کاشت نیم هکتار زمین کشاورزی برای زعفران به‌طور استاندارد ۳کیلو و برای یک هکتار ۶ کیلو زعفران برداشت می‌شود.
برند زعفران سبلان توسعه می‌یابد
خانزاده برای زعفران تولیدی خود، برند زعفران سبلان را طراحی کرده و در صدد توسعه و شناساندن این برند در کشور و حتی کشورهای دیگر است.
وی در خصوص وضعیت آبیاری زمین‌کشاورزی خود می‌گوید؛ برای آبیاری زعفران مزرعه‌اش از رودخانه محلی ( غرق آبی) استفاده می‌کند.
فعالیت روزانه ۷۰ کارگر در روزهای برداشت زعفران
خانزاده تاکید کرد: با توجه به سال پر بار در چینش و تمیز کردن مزرعه زعفران روزانه ۷۰ نفر کارگر از مهرماه مشغول کار بودند که در دهه اول آبان این فعالیت به اوج خود رسید.
وی تصریح می‌کند؛ اگر امکانات و ماشین‌آلات مدرنیزه و مکانیزه تولید شود قطعا در منطقه علاقمندی به این صنعت بیشتر خواهد بود.
وی با اشاره به انگیزه کاشت زعفران در شهرستان مشگین شهر اذعان کرد: این شغل علاوه بر ایجاد اشتغال و کارآفرینی در منطقه زمینه ایجاد صنایع جدید همچون صنایع تبدیلی و بسته بندی را نیز فراهم می‌کند.
خام فروشی زعفران باید کاهش یابد
خانزاده گفت: در تدارک دریافت مجوز صادرات این محصول هستیم و اگر این موضوع حل شود دست واسطه‌ها کوتاه می‌شود و با بسته‌بندی‌های بهداشتی می‌توان این محصول استراتژیک را به بازار عرضه و از خروج خام و بدون بسته بندی آن جلوگیری کرد.
این کشاورز نمونه گفت: علیرغم تلاش زیاد در بحث فروش عمده این محصول، متاسفانه عدم حمایت دولت، کشاورزان را با مشکلاتی روبرو کرده است.
کشت زعفران در مشگین شهر از سال ۹۲ آغاز شد
مهندس اصغری،کارشناس گل و گیاه جهاد کشاورزی شهرستان مشگین شهر در این زمینه گفت: کشت زعفران از ابتدای سال ۹۲ در شهرستان مشگین شهر در بخش ارشق در قطعات کوچک شروع شده بود و الان این سطح کشت در شهرستان به سه هکتار رسیده است.
وی تاکید کرد: پیازچه زعفران با هماهنگی سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل با سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی و با گرفتن مجوز حمل و گواهی سلامت بهداشتی محصول زعفران در سطح کلان خریداری و به مقصد حمل می‌شود.
اصغری بیان کرد: باید دقت کرد که در موقع انتقال محصول زعفران به استان عاری از آفت و انگل باشد تا زمین‌های زیر کشت محصولات کشاورزی استان آلوده به آفت و انگل نشود.
وی اذعان داشت: به‌طور استاندارد در یک هکتار زمین زیر کشت زعفران، ۵ تن پیاز کشت خواهد شد و پیازهای مرغوب زعفران می‌توانند در اولین سال نیز نوبرانه محصول دهند.
این کارشناس حوزه جهاد کشاورزی ادامه داد: در شهرستان مشگین شهر، در روستاهای نصر آباد، علی آباد و منطقه ارشق این محصول زیر کشت رفته است.
اصغری بیان کرد: کشت این محصول در اواخر مهر و برداشت آن در اواخر آبان‌ماه انجام می‌شود که زعفران کشت شده ۷ الی ۸ سال محصول می‌دهد.
عبداالله بنی هاشم، مدیر جهاد کشاورزی شهرستان مشگین شهر نیز بیان داشت: هر ساله بیش از یک هکتار متقاضی پیازچه زعفران در سطح شهرستان وجود دارد که در سال‌های ۹۷ و ۹۸ به‌دلیل آلوده بودن پیازچه‌های زعفران خریداری شده کاشت این گیاه ممنوع شد.
وی افزود: امسال ثبت نام متقاضیان کاشت زعفران آغاز شد که شاهد رشد و توسعه کاشت این گیاه در زمین‌های شهرستان مشگین شهر هستیم.
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان مشگین شهر بیان کرد: هزینه کاشت اولیه زعفران برای حدود ۵تن پیازپه در یک هکتار حدود ۷۵میلیون تومان است که به ۵۰ تا ۶۰ کارگر نیز نیاز دارد.
بنی هاشم تصریح کرد: در روستاهای علی آباد از توابع بخش مشگین شرقی، روستای آق قاسملو و تازه‌کنداز توابع بخش ارشق و روستای نصیر آباد از توابع بخش مرکزی شهرستان مشگین شهر مزرعه زعفران ایجاد شده است.
وی در خصوص ایجاد صنایع تبدیلی در زمینه زعفران نیز گفت: امیدواریم با ایجاد صنایع تبدیلی و بسته بندی در آینده نزدیک شاهد شکوفایی صنعت زعفران در شهرستان و معرفی این محصول در سح کشور و خارج ار کشور باشیم.
گفتنی است؛ توسعه کاشت محصولات کشاورزی همچون زعفران در مناطق مختلف استان و حمایت از فروش و صادرات این محصول مهم می‌تواند زمینه اشتغال و توسعه اقتصادی روستاها را به‌همراه داشته باشد.