خبرگزاری فارس مازندران ـ سرویس اجتماعی| طی سالهای اخیر شاهد کمفرزندی و کاهش تعدد فرزندان در بین خانوادههای ایرانی هستیم، بهطوری که مادران در ۲۵ درصد کشور کمتر از نرخ جانشینی، فرزندآوری دارند و از ۳۱ استان تنها سه استان بیشتر از حد جایگزینی بچهدار میشوند.
مادران در ۲۵ درصد کشور کمتر از نرخ جانشینی، فرزندآوری دارند و از ۳۱ استان تنها سه استان بیشتر از حد جایگزینی بچهدار میشوند، میزان فرزندآوری کل در کشور به ازای هر زن در سن باروری ۱.۷ فرزند است.
به گزارش مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۸ در بیش از ۸۰ درصد استانهای کشور به ازای هر زن فقط ۲.۱ فرزند به دنیا میآید، مادران در استانهای سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و خوزستان در سال ۱۳۹۸ بیشترین فرزند و مادران در استانهای گیلان، البرز، مازندران، سمنان، تهران و مرکزی کمترین فرزند را بهدنیا آوردهاند.
حال ما به وضعیت استان مازندران در بحث فرزندآوری میپردازیم؛ براساس آخرین آمار سازمان ثبتاحوال کشور، میانگین فاصله تولد نخستین فرزند با ازدواج مادرانی که در سال ۹۷ صاحب فرزند شدند، ۳.۷ سال است، که استان مازندران با ۴.۴ سال از بیشترین فاصله زمانی میان ازدواج تا تولد نخستین فرزند برخوردارند.
*موضوع انقباض جمعیت، خطری جدی است
با این حساب استان مازندران جزو استانهایی است که کمترین میزان فرزندآوری را در سالهای اخیر به خود اختصاص داده است و این موضوع نگرانکننده است، برای بررسی علت کاهش تعدد فرزندآوری در این استان به سراغ تحلیل مدیرکل امور بانوان و خانواده در استانداری مازندران میرویم.
سمیه قاسمی طوسی با اشاره به رواج تکفرزندی در استان، موضوع انقباض جمعیت را خطری جدی دانست که باید با ریشههای آن بهصورت عالمانه و آسیبشناسانه برخورد شود.
وی گفت: ماجرای کاهش جمعیت نیاز به اعمال سیاستهای انبساطی در حوزه اقتصاد دارد ضمن اینکه پیوستهای فرهنگی خود را طلب میکند و نباید با آن برخورد قهری کرد.
طوسی در ادامه به ریشههای گسترش تکفرزندی اشاره کرد و افزود: حقیقت این است که طی دو سه دهه گذشته، هم مشکلات مالی و اقتصادی و هم گسترش سبک زندگی غربی که نتیجه تهاجم فرهنگی است سلیقه جامعه را تغییر داده و خانوادهها غالباً به سمت داشتن تنها دو فرزند یا حتی تکفرزندی روی آوردهاند.
*ضرورت اعمال سیاستهای انقباضی در حوزه اقتصاد و اجرای پیوستهای فرهنگی
مدیرکل امور زنان و خانواده استانداری مازندران گفت: برابر برآوردهای آماری، در صورت ادامه این انقباض جمعیت، حدود ۸۰ تا ۱۰۰ سال آتی، جمعیت استان و کل کشور، بهشدت کاهش مییابد و پیر میشود و این خطری جدی است.
این مسؤول همچنین اعمال سیاستهای انقباضی در حوزه اقتصاد و اجرای پیوستهای فرهنگی و همچنین آگاهیبخشی در جامعه را نسبت به وقوع چنین خطری ضروری دانست و بیان کرد: این سیاستها باید بهموازات هم اجرایی و عملیاتی شود در غیر اینصورت نتیجه مطلوب نخواهد داشت.
وی درباره فاصله گرفتن از سبک زندگی اسلامی ایرانی نیز خاطرنشان کرد: سبک غربی در دوران مدرن بر زندگی منفرد و سلولی تکیه دارد و به همین دلیل شاهد خانوارهای یک نفره یا دو نفره در جوامع غربی هستیم و متاسفانه در دو دهه اخیر ما نیز از غرب الگو برداری کردیم و غالب زنان و حتی مردان، برای آسایش خود، به داشتن دو فرزند یا حتی یک فرزند روی آوردند، طلاق و زندگی انفرادی شایع شده و به نظر از گذشته فرهنگی خود فاصله گرفتیم و این موضوعی فرهنگی است که باید بهصورت ریشهای به آن پرداخته شود.
*رسانهها مروج فرهنگ فرزندآوری باشند
در ادامه عبدالمهدی حق شناس رئیس سازمان بسیج رسانه در مازندران نیز بر لزوم فرهنگسازی در مورد فرزندآوری و ازدیاد جمعیت توسط رسانهها تاکید کرد و گفت: دنیای امروز دنیای حکمرانی رسانهها و ابزارهای رسانهای است، امروز رسانهها اندیشه جوامع را شکل و فرهنگ یک جامعه را نشر میدهد.
وی با بیان اینکه فرزندآوری فرهنگی اصیل در جوامع بشری است، اظهار کرد: نسل بشر با روحیه فرزندآوری حفظ میشود و لذا تقویت یا تخریب این روحیه توسط رسانهها میتواند نقش موثری در کاهش یا افزایش نرخ زاد و ولد کشورها داشته باشد.
*رسانههای خارجی مردم را به سگپروری سوق میدهند نه فرزندپروری!
حق شناس نیز به فعالیت رسانههای خارجی و رویکرد دوگانه آنان در فرزندآوری اشاره و بیان کرد: یک رسانه لندنی در شبکه فارسی خود مردم ایران را به سگپروری به جای فرزندآوری سوق میدهد، اما همان شبکه برای مردم انگلیس برنامههای متعددی را در ترویج فرزندآوری تولید میکند.
رئیس سازمان بسیج رسانه مازندران تصریح کرد: هر رسانهای چه داخلی و چه خارجی مردم یک کشور را به سمت بیرغبتی فرزندآوری سوق دهد اگر خائن نباشد یقینا غافل از خیانتی است که در حق کشورش میکند.
این مسؤول با بیان اینکه هر کشوری برای حرکت در مسیر توسعه و پیشرفت نیازمند نیروی انسانی جوان و کارآمد است،گفت: دشمنان نظام به دنبال تحقق کاهش جمعیت در جمهوری اسلامی هستند تا پیشرفت و توسعه به واسطه پیر شدن نیروی کار، در ایران عزیز متوقف شود و آنها به اهداف شوم خود دست پیدا کنند.
وی با تاکید بر اینکه هیچ استدلال و منطقی نمیتواند نقش مهم، تاثیرگذار و پر نفوذ رسانهها در اندیشه خانوادهها را جهت فرزندآوری منکر شود، از رسانههای استان مازندران خواست در این زمینه ورود پیدا کنند و مردم را با تهدیدهای خطرناکی که در آینده به دلیل نرخ پایین زاد و ولد در ایران به وجود میآید آشنا کنند.
*ورود از روی جبر بانوان به بازار کار مانع از انجام رسالت مادری شد
در ادامه از نظرات یک روانشناس با تجربه در حوزه اجتماعی بهخصوص بانوان استفاده میکنیم که در دوران قبل از کرونا با حضور جهادی در مساجد محلههای فقیرنشین بهصورت رایگان به ویزیت بانوان و دختران دم بخت میپرداخت؛ وی علت اصلی کاهش فرزندآوری را اشتغال بانوان با هدف رفع نیازهای مالی خانواده میداند.
خانم منافی یادآور شد: در پی افزایش گرانیها و فشاری که به اقشار ضعیف و دهکهای پایین جامعه وارد شد زنان و مادران خانواده وارد بازار کار شدند تا پا به پای مردان به فکر کسب درآمد باشند و مشکلات اقتصادی خانواده کنند رفته رفته از مسؤولیت مادری فاصله گرفته و خلق و خوی مردانه میگیرند از طرفی نگران هزینههای جانبی تولد نوزاد هستند.
منافی با اشاره به اینکه همه اینها دست به دست هم داد تا جایی که ما شاهد تکفرزندی در همه اقشار باشیم، گفت: همانطور که میدانیم در گذشته تک فرزندی یا کم فرزندآوری را مخصوص خانوارهای شهری میدانستند و روستاییان از تعدد فرزندان برخوردار بودند ولی پس از مهاجرت معکوس و افزایش شهرنشینی یک نوع برابری بین همه مردم برقرار شد.
این کارشناس ارشد روانشناسی اظهار کرد: راه حل برون رفت از این مشکل کمتر شدن مشکلات اقتصادی و جاانداختن فرهنگ فرزندآوری و ایجاد تعادل روحی و اقتصادی در داخل خانواده است، قطعا تک فرزندی یا دیرفرزندآوری آسیبهایی دارد که بیشتر از چندفرزندی نباشد کمتر از آن نیست.
*سخنان بانویی که ۱۲ سال در انتظار تولد یک فرزند مانده/ کسانی که توانایی دارند به یک فرزند اکتفا نکنند
در ادامه یک بانوی ساروی که حدود ۱۲ سال در انتظار فرزنددار شدن مانده است، با اشاره به اینکه برای اینکه صاحب فرزند شویم به هر دری زدیم، گفت: اگر روزی صاحب فرزند شوم به یک کودک اکتفا نمی کنم از نظر من داشتن دو فرزند از نیازهای ضروری یک خانواده است.
وی اضافه کرد: همانطور که میدانید طی دو دهه گذشته، مادران ما هر کدام بیش از سه یا چهار فرزند را با بهرهگیری از کمترین امکانات بهدنیا می آوردند و نگران چیزی نبودند ولی امروز والدین از وضعیت بد اقتصادی کشور گلایه داشته و مهمترین علت کم فرزندآوری را هزینه بالا نگهداری کوکان بیان میکنند.
خانم غلامی با اشاره به اینکه کسانی که مشکل نازایی دارند هزینههای زیادی صرف رفع این مشکل میکنند، تاکید کرد: مادرانی که توانایی زاد و ولد دارند باید دو الی سه فرزند به دنیا بیاورند تا فرزندانشان در آینده به مشکلات و معضلات روحی ناشی از تنهایی دچار نشوند.
گفتنی است، زوجین پس از ازدواج با توافق یکدیگر اقدام به زاد و ولد میکنند، در این مسیر شرط اول توافق و شرط دوم تداوم رابطه است، چنانچه یکی از این شروط و همچنین توانایی زاد و ولد وجود نداشته باشد فرزندآوری منتفی است!
*گفتوگو با مادری که شرط فرزندآوری را تهیه مسکن میداند
خانم مهدوی که حدود ۷ سال از ازدواجش میگذرد و مستاجر است، با اشاره به اینکه از نظر جسمی مشکلی برای فرزندآوری ندارد، بیان کرد: شرط فرزندآوری در این زمانه داشتن نیازهای اولیه اعم از خوراک پوشاک و مسکن شخصی است، همسرم شغلش آزاد است من هم فروشنده یک فروشگاه هستم از پس اجاره بها و هزینههای جانبی خودمان برنمیآیم چطور میتوانیم خرج نفر سوم را بدهیم؟
وی با اعلام اینکه همسرم نیز با نظرم موافق است و شرایط اقتصادی الان را مناسب فرزندآوری نمیداند، گفت: دلمان میخواهد به زندگی خود سروسامانی بدهیم ولی حقوق یک ماهمان خرج روزمرگیها شده و هیچ پساندازی باقی نمیماند تولد فرزند قطعا هزینههای مادی به همراه خواهد داشت.
صحبتهای این زوج جوان را امروزه از زبان اکثر مردم میشنویم همه هم تایید میکنند، شاید یکی از مهمترین علتهای تعدد فرزندآوری در گذشته این بود که موانع اقتصادی کم بود و همچنین والدین از روحیه مسوولیتپذیری بالایی برخورداری بودند!
در اینفوگرافیک زیر میزان فرزندآوری هر مادر به تفکیک هر استان مشخص شده است. میزان فرزندآوری کل در کشور به ازای هر زن در سن باروری ۱.۷ فرزند است.
به گزارش فارس؛ طی تحقیقات میدانی بهعمل آمده جمعیت استان مازندران در سال ۹۵ حدود ۳ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر بوده از است رشد زیادی نسبت به سالهای قبل برخوردار نیست که یکی از علل مهم آن بهجز مرگومیر کاهش فرزندآوری بیان شده است.