مقدمه:
طی دوره های متفاوت، بویژه اواخر حکومت امپراتوری عثمانی، مدارسی از سطح دبستان تا دوره متوسطه، با هدف ترویج مسیحیت راه اندازی شد، با توجه به ورود سرمایه های غـربی به سرزمین های امپراتوری عثـمانی، آموزش یک زبان خارجی به نسل جوان، برنامه فعالیت مدارس مذکور از طرف دولت عثمانی موردحمایت قرار گرفت.با مطالعه تاریخچه فعالیت های مبلغان پروتستان انگلیسی ، تشکیلات میسیونری آمریکایی مشخص می شود که فعالیت های آنان در خاورمیانه از سال ۱۸۲۰ م.، تا روزهایی که جنگ جهانی دوم شروع شد، در سه دوره انجام گرفته است: دوره سطح تبلیغ انجیل، دوره سطح عملی تبلیغ مسیحیت، دوره سطح گسترش مسیحیت صاف، ایجاد کلیساهای پروتستان.
مراکز فعالیت های آموزشی( میسیونری)
«هیئت مبلغان مذهبی برای خارجیان» موسوم به : ABCFM ، اولین گروه میسیونری اعزامی به منطقه آناتولی،شامل دو مبلغ (میسیونر) آمریکایی به نام های «پلنی فیسگ» و «لوی پارسون » بودند.آنان در ۱۵ ژانویه ۱۸۲۰٫م، به ازمیر رفت و فعالیت های تبلیغی شان را در ابعاد گسترده تری اجرا کردند. اولین کالج میسیونری در سال۱۸۴۲٫م، در بیروت توسط پروتستان های آمریکایی تأسیس گردید. با احداث این مدرسه به تدریج مدارس مشابه نیز ایجاد شد، بعد از این دوره، توسعه و گسترش بی سابقه این مدارس در مدت کوتاهی، در بلاد و شهرهای دولت امپراتوری عثمانی، ترکیه، آغازشد.
در نتیجه فشار گروه مبلغان انگلیسی به باب عالی ( دربار عثمانی) در سال ۱۸۵۰ م.، جماعت پروتستان مقیم در بلاد عثمانی با فرمان پادشاه «سلطان عبدالمجید» به عنوان جماعت دینی به رسمیت شناخته شدند. در فوریه ۱۸۵۶٫م، با اعلام اصلاحات، ممنوعیت تغییر دین از میان برداشته شد و غیر مسلمانان توانستند به عنوان مأموران دولت در اداره های دولتی استخدام شوند و در مدارس نظامی نیز ثبت نام نمایند و ادامه تحصیل دهند. با این کار، انواع حقوق شهروندی به آن ها اعطا گردید. در سایه این تحول و باز شدن فضا که امپراتوری عثمانی در درون مرزهای خود ایجاد کرده بود، مبلغان مذهبی امکان فعالیت بیشتری را یافتند .یکی از آرزوهای قلبی آنان ، از جمله «امیل لاگراند»، میسیونر شهیر این بود که مبلغان بتوانند همانند بلاد اروپایی و همان اندازه که در کشورهای اروپایی آزادی و قدرت فعالیت دارند، در بلاد دولت امپراتوری عثمانی نیز آزادی عمل داشته باشند . در سال ۱۸۹۴ م، در استان الازیغ تعداد ۳۸ مدرسه به دست میسیونرهای پروتستان تأسیس شد. در سال ۱۹۰۰ م، مدارس میسیونری آمریکا در آناتولی به ۴۱۷ باب رسید که تعداد دانشجویان آن ، ۱۷۵۵۶ هزار تن بودند. تعداد ۳۲ باب از این مدارس از نظر آموزشی در سطح بسیار بالایی قرار داشتند؛ برای نمونه، می توان از « کالج روسرت» ۱۸۶۳م در استانبول ، و « کالج دخترانه آمریکایی اوسکودار» ۱۸۹۰م ، و « کالج آمریکایی» ۱۸۸۷م. در ازمیر، و « کالج آمریکایی» ۱۸۸۸م، در تارسوس و نیز کالج هایی را که در غازی آنتپ- هارپوت- مرزفون، تاسیس گردید، نام برد. از سال های ۱۹۱۰ به بعد، گروه های میسیونری مسیحی، فعالیت خود را روی ترک ها و مسلمانان متمرکز کرد. با وارد شدن آیین پروتستان به آناتولی، استانبول مرکز تبلیغ میسیونرها برای خاورمیانه شد و با این طرح، تبلیغ آیین مسیحیت از غرب به شرق، گسترش یافت. در سال ۲۰۰۰ م.، در ترکیه چهار بنیاد میسیونری آمریکایی ، ۴۵ زیرشاخه وابسته به آن ، ۹ شاخه متعلق به مسیحیان ترکیه، ۴۵ مرکز فعالیت میسیونرهای پروتستان ، فعالیت داشتند. «هیئت مبلغان مذهبی برای خارجیان» بعدها با گروه «شورای جهانی ملل مسیحی برای تبلیغ» ادغام شد و از سال ۱۹۶۰ .م، تحت عنوان «شورای جهانی مبلغان مسیحیت »فعالیت های خود را در ترکیه شروع کردند .
مدارس جدید ، فعالیت های آموزشی( میسیونری)
از بورسا تا آعری و از سیواس تا ماردین، در بسیاری از مناطق ترکیه، مدارس عصری، آموزش متوسطه با سبک غربی ، توسط بنیادهای خیریه اروپایی و آمریکایی،تاسیس و فعال گردیدند. در شروع جنگ جهانی اول( ۱۹۱۴م.) داخل مرزهای دولت امپراتوری عثمانی، در چهارچوب فعالیت های میسیونری ، در ۵۰۰ مجتمع آموزشی،حدود ۲۵۰۰۰ محصل از سوی موسسه های آموزشی غربی، از دوره آمادگی دبستانی تا سطح متوسطه( کالج و دبیرستان) ، تحت تعلیم و آموزش قرار گرفتند.
در دوره عثمانی ، طی سال ۱۹۰۴ م.، تعداد مدارس زیر پوشش مبلغان مسیحی( میسیونرها ) ، تعداد ۳۰۶ باب بوده است . و تعداد مدارس راهبه ها هم ، تعداد ۳۵۴ باب ذکر شده است. طبق نوشته های مذکور، تعداد کل این قبیل مدارس در سرزمین های امپراتوری عثمانی حدود ۲۰۰۰ باب برآورد می گردد. البته این مدارس به رغم گستردگی، دانش آموزان زیادی نداشته اند و تعداد دانش آموزان در بعضی از آنها، بین ۱۰ تا ۵۰ نفر بوده است. گاهی فقط برای تعدادی دانش آموز هم یک مدرسه تأسیس می شد، هرچند تأسیس این مدارس در برخی شهرهای بزرگ با استقبال کمی مواجه گردیدو تعداد دانش آموزان آن ها روز به روز افزایش می یافت. میسیونرهای آمریکایی برای نشان دادن اهمیت آموزش و میزان تأثیر آن در پیشرفت فرهنگی کشور، با هدف آموزش مسیحیت ،کالج بسیار پیشرفته ای را در بلغارستان تأسیس کردند و رئیس مجلس، نخست وزیر این کشور را ترغیب کردند تا فرزندان خود را برای تحصیل در این کالج تشویق نمایند. بعد از آن که بلغارستان از سرزمین اصلی جدا شد ، بیشتر کودکان بلغارستانی تحت آموزش میسیونر ها، مسیحی شده بودند، و این امر نیز برای برای بسیاری از خانواده های مسلمان ، شگفت آور بود. یکی از دانش آموختگان این کالج به نام «مفیده فریدتک» درباره چگونگی شستشوی مغزی کودکان در این کالج در کتاب رمان خود تحت عنوان « پروانه ها» این جمله معروف را می نویسد: ” نمی توان گفت ترک ها [مسلمان ها] به این کالج ها وارد نمی شوند، برعکس آن ها وارد می شوند، اما هنگام بیرون آمدن، ترک بیرون نمی آیند و دیگر ترک نیستند. ”
در سال های جنگ جهانی دوم، بعد از اینکه مبارزات مردمی در آناتولی، شرق و غرب ترکیه به پیروزی رسید، طی به قدرت رسی دولت ملی گرا در ترکیه، فعالیت های میسیونری نیز با یک وقفه مواجه و گرفتار رکود داخلی شد. منتهی غربی ها، در حوزه آموزش، برای به ثمر رساندن اصلاحات مطابق میل خود، تغییراتی در مدارس میسیونری خود بوجود آوردند. اولین اقدام در سوم مارس سال ۱۹۲۴ م.، تحت عنوان «توحید تدریسات» ، یک پارچه کردن آموزش ، انجام گرفت. طبق قوانین جدید ،آموزش دینی ( قوانین اسلامی) از کتاب های درسی برداشته ( حذف) شد. بعدها هم با برنامه ریزی های دیگر، ساختار اداری این مدارس و برنامه های درسی زیر نظر وزارت آموزش ملی قرار گرفت و ساختار مدارس خارجی هم به یک شکل مناسب درآمد.
در سال ۱۹۲۸ م.، پس از آن که بر ملا شد کالج دخترانه آمریکایی بورسا ، سعی دارد دختران مسلمان را به دین مسیحیت وارد نماید، طی اعتراض های مردمی ، تعطیل شد و شرایط فعالیت های مبلغان مذهبی در ترکیه سخت تر شد. این دوره از فعالیت های میسیونری، از سال ۱۹۲۳ تا ۱۹۶۱ م.، ادامه داشت. در منابع و نوشته های مسیونرهای مسیحی، از این سال ها با عنوان «دوره سیاه» نام برده شده است.
طبق مفاد« قرارداد لوزان» بین ترکیه و غرب، فعالیت تمام بنیادهایی که منبع خارجی داشتند، ممنوع شد و با پذیرش قانون توحید تدریسات، توقف فعالیت های میسیونری و اهدف اصلی آن مشخص شد.
سرانجام در اواخر دوره های عثمانی که تعداد این مدارس رو به افزایش بود، دولت مجبور شد ، فعالیت های مبلغ های خارجی ، فعالیت مدارس آنان ، دانش آموزان آن مدارس را تحت نظارت و کنترل خود درآورد. اما بعدها، در ۱۸ جولای سال ۱۹۶۵ م.، فعالیت این مدارس طبق قانون تشکیل مدارس خصوصی دو باره افزایش یافت و تعداد آنها به ۶۲۵ مدرسه رسید. پس از فراز و نشیب های سیاسی و قانونی بسیار،
بر اساس تبصره قانون مصوب مورخ :۱۱/۰۷/۱۹۸۴ ، و طبق ماده قانونی شماره ۳۰۳۵، به منظور تأمین نیازهای تعلیم و تربیت، با موافقت وزارت آموزش ملی ، امکان تاسیس مدارس بین المللی با انجام تغییراتی در نظام آموزشی آنها فراهم شد، بر این اساس، قبل از این که یک مؤسسه ایجاد شود ،بایدموافقت وزراتخانه اخذ می شد. اما طبق قانون مصوب مورخ: ۱۱/۰۵/۱۹۸۵، طبق ماده واحده شماره ۳۲۳۶، این مانع هم برداشته شد و به این ترتیب ، افرادی که خواهان تاسیس مدرسه، اعم از داخلی و خارجی، بودند، با موافقت دولت، مقام های وزارتی، می توانستند این مدارس را تأسیس کنند. امروزه این مدارس در ترکیه، به ویژه در استانبول و ازمیر فعالیت های گسترده ای دارند.
دانشگاه ها، مراکز علمی، فعالیت های آموزشی
علاوه بر فعالیت آموزشی ( میسیونری) مبلغ های مذهبی، فعالیت های آکادمیک آمریکا در ترکیه نیز حائز اهمیت است. سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا موسوم به « سیا » برای پیشبرد اهداف سیاسی خود ،هرساله در داخل و خارج کشور، افراد علمی و متخصص را آموزش می دهد و از آن ها حمایت می نماید. به استناد اظهارات «ارنست والکمن »که در سال ۱۹۷۰ م.، با « سیا» در حوزه تشکیلاتی جذب دانشجو همکاری داشت، هرساله حدود ۵۰۰۰۰ تن آکادمیسین ، عضو هیئت علمی دانشگاه ها، عضو فرهنگستان ها، مراکز تحقیقاتی، برای آموزش به آمریکا می آیند و برای تعداد ۲۵۰۰۰۰ دانشجو برنامه ریزی شده است. از بین آنان ، ۲۰۰ الی ۳۰۰ تن انتخاب خواهند شد، و از بین این افراد نیز حداکثر ۶ % در خصوص مشاغل مورد نظر سیا ، تحت تعلیم قرار گرفته و تخصص کافی را کسب خواهند نمود .
در سال ۱۹۸۹٫م، از طرف «بنیاد اولاین» Olin foundation مبلغ ۱۵ میلیون دلار کمک مالی برای ۲۰۰ مرکز آموزشی جامعه دانشگاهی ( آکادمیک) ترکیه ونیز برای اتاق های فکر « ثینک تانک) »think tank، اختصاص داده شده بود.
مؤسسه حمایتی «اسمیت ریچاردسون»Smith Richardson ، در طرح های حمایت از برنامه های سیاسی ترکیه، مبلغ ۸/۴ میلیون دلار کمک کرده است.
«بنیاد اسکایف»Scaife هم که در رأس آن، «بنیاد هریتاک» قرار دارد، برای بسیاری از مؤسسات آموزشی ترکیه، مبلغ ۸ میلیون دلار را اختصاص داده بود.
« بنیاد ارهارت» Earhart ، هم ، سالانه ۲ میلیون دلار در اختیار «مؤسسه نورجولوک» قرار می دهد، از
طرف «بنیاد فولر» از جماعت نور( احتمالا حرکت نورچی ها، فتح الله گولن) ترکیه حمایت بین المللی می شود .
افزون بر اینها ، برای تک تک اعضای هیئت علمی مراکز ترکیه ، در سال هزار دلار پرداخت می شود. این اساتید بیشتر در گروه های اقتصاد، فلسفه و سیاست به کار گرفته می شوند.
در دانشگاه بوعازایچی( تنگه بسفر) استانبول، به مدیر طرح، آقای کمال کیریشچی، جهت تحقیقی تحت عنوان « تلاش برای حل مشکلات کُردها» مبلغ ۲۴۵۰۰ دلار کمک مالی از طریق « انستیتوی صلح ایالات متحده آمریکا( United States Institute for Peace( با نام اختصاری« USIP » پرداخت شده است .
در دانشگاه جورج واشنگتن، به مدیر طرح، آقای «صبری صایاری»، جهت تحقیقی تحت عنوان « خصوصیات کُردهای ترکیه ،تغییر استراتژی در قبال جنگ استقلال طلبانه ، مبلغ ۲۷۵۰۰ دلار ، کمک مالی اختصاص یافته است.
حضور اجتماعی ، فرهنگی
پس از تشکیل ترکیه نوین تحت عنوان جمهوری لائیک ترکیه، موسس و رهبر آن ، غرب را نهایت آمال زندگی معرفی کرد. فرهنگ غربی، بویژه آمریکایی، از طریق رسانه های گروهی، انتشارات وابسته، ترویج نمایشنامه ها( تئاتر) فیلم های فرانسوی، انگلیسی، و اغلب هالیودی در ترکیه رشد کرد که در حوزه های مختلف زندگی مردم ترکیه قابل مشاهده است. اروپا و آمریکا با ترویج سبک زندگی اشراف گرایانه، مصرفی ،ارایه و صدور هزاران کالای تولیدی خود، افکار عمومی جامعه ترکیه را به جامعه ای مصرفی سوق داد.
نزد فرهیختگان، روشنفکران( روشنفکر نماها) ترکیه چنین القا ء می گردد که بدون یادگیری زبان انگلیسی، به عنوان زبان علمی، دانشگاهی، تجاری، و نیز عدم بهره مندی از اطلاعات اجتماعی، فنی، اقصادی مدرن غرب، در سطح بین المللی ، موفقیتی کسب نمی گردد. مشکل اساسی و جدّی در نظام آموزشی ترکیه ، این است که آموزش به زبان خارجی با آموزش زبان خارجی در مقیاس وسیعی با هم خلط شده است و هر دو یکی پنداشته می شود. سعی بر آن است که ترکیه در ردیف کشورهای انگلیسی زبان قرار گیرد. افرادی که خواهان یادگیری زبان انگلیسی هستند، مجبور می شوند، فرهنگ،ادبیات، هنر( موسیقی، تئاتر، سینما) ، تجارت غربی را در سطوح مختلف بیاموزند،البته در این میان، فعالیت های مراکز فرهنگی آمریکا در ترکیه نقش اساسی و تأثیر جدّی بر این موضوع دارند.حضور آمریکایی ها در ترکیه ، تشویق های اجتماعی، سیاسی برای یادگیری زبان انگلیسی، تبلیغ فرهنگ آمریکایی ،در طول آموزش زبان انگلیسی در سطح بسیار چشمگیری مؤثر افتاده است. گسترش فرهنگ غرب، بویژه زبان انگلیسی ، طی ۲۰ سال اخیر، رشد چشمگیری را نشان می دهد. تجربه آموزش زبان با تکیه بر سال های طولانی دوره آموزش عالی در ترکیه، بحث های زیادی را به همراه داشته و تدوین بسیاری از مباحث اقتصادی، تاریخی و نظام حقوقی این کشور به زبان انگلیسی، نگرانی هایی را برای کاشناسان این حوزه ها ایجاد کرده است.
در چنین وضعیتی، فرهنگ اسلامی و زبان بومی، آداب و رسوم زندگی سنتی، ، نحوه برخورد و معاشرت اجتماعی، و در کل: دیدگاه – فهم و اداراک، و…. آنان در تمام حوزه های اجتماعی به گونه ای باورنکردنی و اجتناب ناپذیر شکل غربی به خود می گیرد. امروزه در ترکیه، برنامه جامع، بلند مدت ، منطبق با اهداف و منافع آمریکا، به صورتی نامحسوس در حال اجراست . بر اساس تحقیقاتی که چندی پیش از طرف رادیو تلویزیون دولتی ترکیه بین گروه سنّی جوانان ۱۸ تا ۲۹ سال با شرکت بیش از ۱۱۳۵ نفر انجام گرفت، مشخص شد که ۷۲ % از این افراد درباره تحقق رؤیاهای پیشرفت تحصیلی و شغلی خود دوست دارند شانس خود را در خارج از کشور امتحان نمایند و فکر میکنند در خارج از ترکیه به رؤیاهای خود دست پیدا خواهند کرد. ۹۸% این گروه اعلام کرده بودند که مهاجرت نخبه ها به خارج نباید حساسیت بر انگیز باشد. هم چنین ، افرادی که ترجیح می دهند برای یافتن شغل بهتر، ادامه تحصیلات ، به خارج از کشور مهاجرت کنند، ۳۸ % آمریکا را ترجیح می دهند. ۲۰% کانادا و در مراحل بعد، کشورهای : آلمان- سوییس- سوئد- انگلستان- فرانسه، را برای مهاجرت انتخاب می کنند.
شهروندان آمریکایی ساکن ترکیه
طبق آخرین آمار ارائه شده از سوی مسئولین دولتی ترکیه ، در میان یکصد کشوری که شهروندانشان در ترکیه حضور دارند، آمریکایی ها در ردیف ۵۳ هستند. هم چنین آمریکایی ها در ترکیه تعداد ۱۱۴۸ فقره دارایی غیرمنقول دارند و در ردیف هشتم قرار دارند. طی سال ۲۰۱۷ م.، بیش از ۷۰۰ هزار تن گردشگر از آمریکا وارد ترکیه شده اند.
بنیادها، انجمن ها ، مراکز اجتماعی غیردولتی
بسیاری از بنیادها و مؤسسات آمریکایی تحت عناوین: فعالیت های فرهنگی، هنری، آموزشی، در ترکیه مشغول فعالیت هستند .تعدادی از آنان با بودجه های کلان در حوزه هنری و فرهنگی از نمایشگاه نقاشی گرفته تا برگزاری کنسرت موسیقی، برپایی کنفرانسهای علمی در حوزهای بسیار وسیع و متفاوت فعالیت می کنند. در ترکیه، سازمان های مردم نهاد ( سمن)، در سطح داخلی، منطقه ای، بین المللی، فعالیت دارند. بسیاری از این تشکل ها با توجه به عملکرد هایشان، وابسته به غرب، و یا مستقیماً از سوی آمریکا حمایت می شوند.
«مؤسسه هانتینگتون »، مدعی ترویج دمکراسی [بخوانید ترویج نظام سیاسی تابع دستورات غرب]، نوع دموکراسی مد نظر خو د را با شرایط و مقررات خاص خود ، گسترش می دهد.
« موسسه ند» ( N. E. D)National Endoment for Democracy با استفاده از تشکل های غیردولتی ، از شیوه دموکراسی آمریکایی حمایت می کند.
تشکیلات « جورج سورس» نیز میلیون ها دلار از طریق NED ، برای فعالیت های تشکیلات انگلیسی،
Westm’nster foundation، برای ساختار و اشاعه نوع خاصی از دموکراسی در ترکیه، سرمایه گذاری و حمایت کرده است. با توجه به اینکه تشکیلات جورج سوروس ، تحت حمایت کنگره آمریکا قرار دارد، کنگره آمریکا هزینه های آن را متقبل و حمایت می کند.
آمریکا به واسطه قدرت مالی قوی که دارد، از طریق پرداخت پول، این مؤسسه ها را به عنوان وسیله ای برای پیشبرد اهداف خود در نظر گرفته است .در واقع، آمریکا از طریق این تشکیلات وارد ترکیه شد و در ترکیه پایه های حضور خود را مستحکم کرد.
طبق گزارش انستیتوی بین المللی جمهوریت،در سال ۱۹۹۵م.، بنیاد تحقیقات استراتژیک و مرکز تحقیقات استراتژیک موری( Mori )، با این عنوان که می خواهد وضعیت انتخابات را در ترکیه تثبیت نماید، اقدام به همکاری مشترک با آمریکایی ها کرد. رئیس سابق بنیاد تحقیقات موسوم به SAV، آقای «گوکهان چاپاوعلو » عضو حزب دمکراتیک چپ، به عنوان نماینده مجلس انتخاب شد، بعد از ایجاد بنیاد تحقیقاتی استراتژیک آناتولی( ANSAV ) یک مؤسسه بین المللی دیگر را در سال ۱۹۹۶ میلادی تأسیس کرد. وی برای اجرای طرحی یک ساله ، مبلغ: ۱۸۹۶۰۴ دلار دلار دریافت کرده است. بعدها از طرف وی اعلام شد که این رقم ۳۵۰۰۰ دلار بوده است.
بنیاد جورج سورس آمریکا در سال ۱۹۹۰ م.، روابط خود را با تشکیلاتی تحت عنوان « RITESEV » که یک تشکیلات غیردولتی بود، گسترش داد و در کنار شرکت کوانتوم متعلق به جورج سورس که در ترکیه فعالیت دارد، موسسه دیگری تحت عنوان «Turkish Growth Fund » وابسته به این بنیاد نیز در ترکیه فعالیت می نماید. ضمن آن که از طرف سازمان جورج سورس و تشکیلات وابسته به آن، مؤسسه ای تحت عنوان جامعه باز در ترکیه « OSIAF »، ایجاد شد و به این تشکیلات ۱۰۷۳۰۰۰ میلیون دلار از طرف بنیاد جورج سورس اختصاص یافت. برای روشن شدن ارتباط وزارت خارجه آمریکا با این سازمان ها، از سوی وزارت خارجه این کشور در سال ۲۰۰۰٫م، در باب آزادیهای بین المللی دین گزارشی انتشار یافت که در بخشی از آن با عنوان آزادی های دینی در ترکیه، تاکید گردیده است که ” مأموران سفارت، کنسولی ها ، در دفاع از آزادی های دینی با این سازمان ها ارتباط و همکاری خوبی داشته اند .” این موضوع در گزارش وزارت امور خارجه آمریکا، قید گردیده است.
انجمن همکاری فرهنگی ترکیه و آمریکا « Turkish American Association
»
این تشکیلات که در سال ۱۹۵۱ م.، با سرمایه آمریکا تأسیس شده ،یکی از ریشه دارترین تشکیلات آمریکایی فعال در ترکیه است. این انجمن که مقر آن در منطقه« کاواکلی »در آنکارا قرار دارد، در طول پنجاه سال گذشته، با هدف فعالیت های فرهنگی و با برنامه های گسترده آموزشی، ایجاد روابط گسترده بین مردمان دو کشور را دنبال میکند و این برنامه ها را در راستای اهداف خود هدایت می نماید. در واقع، هدف اصلی آن، گسترش فرهنگ و زبان آنگلوساکسون در ترکیه است و از طریق برگزاری همایش های داخلی و خارجی، برنامه های هنری، ارتباط بین هنرمندان و ایجاد نمایشگاه های نقاشی و در بخش آموزش زبان انگلیسی ،با اعمال تخفیف ویژه و در شاخه های مختلف با برگزاری سمینارهای گوناگون در سال، تقریباً با ده ها هزار شهروند ترُک ارتباط برقرار می نماید که تعداد درخور توجهی از آنها دانشجو هستند. بنا بر تحقیقی که به وسیله مراکز آموزش زبان این انجمن صورت گرفته است، با توجه به جنسیت، بیش از ۴۶ % از افراد شرک کننده در این کلاس ها زن و ۵۴ % آنان مرد هستند. این دوره های آموزشی با برنامه های مختلفی در سطوح گسترده به فعالیت خود ادامه می دهد.هدف این دوره های آموزشی، آموزش زبان از پایه های ابتدایی گرفته تا سطوح عالی آموزش برای جذب آن ها در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی آمریکا است که شرط اساسی آن، گرفتن مدرک تافل است. همچنین، این انجمن جامعه و دوره های آموزشی تحت عنوان « TOEIC» آزمون زبان انگلیسی برای ارتباطات بین المللی، را برگزار می نماید. این آزمونها به منظور آمادگی دانشجویان برای گرفتن یا اخذ پذیرش تحصیلی در آمریکاست
در راستای جذب اعضای جدید، برنامه های هنری زیادی را نیز برپا می کند. در داخل ساختمان این انجمن، چهار سالن بزرگ نمایش، آمفی تئاتر و سالن اجرای کنسرت دیده می شود که در مقابل دریافت هزینه، در اختیار علاقه مندان برگزاری برنامه های مشترک بین ترکیه و آمریکا قرار داده می شود و خود نیز با برگزاری برنامه های مختلف سعی در نزدیکی به گروه های ترکی را دارد.
انجمن همکاری تجاری آمریکا و ترکیه ( Turkish American Businesess Association )
این انجمن وظیفه دارد که برنامه های تجاری را بین آمریکا و ترکیه هدایت کند و سعی دارد سرمایه گذاری آمریکایی ها را در ترکیه تشویق نماید تا طبق برنامه های تدوین شده برای سرمایه گذاری اقدام کنند. این انجمن در چارچوب برنامه های گسترده سعی دارد منابع سرمایه و سرمایه گذاری را در مراکز غیرنظامی شناسایی کند و ارتباط تنگاتنگی با این منابع برقرار نماید.این انجمن به منظور رشد و گسترش فرهنگ مصرف در کشور ترکیه فعالیت می کند و در سال ۱۹۸۷ م.، در دوره ریاست جمهوری «تورگوت اوزال» و در چارچوب سیاست های وی، برای باز کردن درهای ترکیه به روی خارج تأسیس شد.این انجمن تا دسامبر سال ۲۰۰۶ نزدیک به ۶۷۹ نفر عضو رسمی داشته است. همچنین، عضو اتاق های بازرگانی تجاری واشینگتن(COCUSA ) و اتحادیه اتاق های بازرگانی آمریکا و اروپا (ECACC ) است . انجمن سعی دارد نمایندگی آمریکا و ترکیه را برای تماس با سایر منابع اقتصادی نیز داشته باشد .از طرف دیگر، وظیفه دارد هم زمان ظرفیت های قرابت های فرهنگی را در نظر گیرد و آن ها را مطالعه کند. این انجمن با تحت تأثیر قرار دادن افکار عمومی، سعی در القای فرهنگ آمریکا در ترکیه و اجرای سیاست های برنامه ریزی شده این کشور، به واسطه برگزاری نمایشگاه ها و جذب افراد سرمایه دار ترکیه را دارد و فعالیت های خود را از طریق تماس با آنان انجام می دهد.
اهم سمن های غیردولتی در ترکیه که مورد حمایت مالی آمریکا هستند.:
ـ انجمن فرهنگی ترکیه و آمریکا.
ـ مؤسسه تحقیقاتی آمریکا در ترکیه.
ـ بنیاد دوستی آمریکا و ترکیه.
ـ بنیاد دموکراسی ترکیه
ـ بنیاد تحقیقات استرتژیک
ـ بنیاد اقتصادی و اجتماعی ( TESEV /Etudler)
ـ بنیاد تحقیقات استراتژیک آناتولی.
ـ بنیاد تحقیقات مشکلات اجتماعی.
ـ جامعه متفکران لیبرال.
ـ انجمن همکاری تجاری ترکیه و آمریکا.
ـ انجمن هم میهن هلینسگی.
ـ بنیاد تحقیقاتی آنکارا.
ـ انجمن فلسفه.
ـ انجمن زنان برای حقوق بشر.
ـ روزنامه نگاران بدون مرز.
ـ اتحادیه اتاق های بازرگانی و بورس های ترکیه.
ـ دانشگاه بوعازایچی.
ـ مؤسسه آمریکا در دانشگاه مرمره.
ـ بنیاد حرکت
ـ انجمن ایستادگی زنان و….
منابع:
آیدوعان اوعلو – آی. پولاد) .۱۹۹۶م.، «چرا مدارس در امپراتوری عثمانی سبب مشکل شد .»
فعالیت های میسیونری در ترکیه، انتشارات سازمان یانت ترکیه، آنکارا .
بلوم، ویلیام- ۲۰۰۳م، دولت های قلدر. پژوهشگر: چو. اهی یوزاک. انتشارات بی نا ، آنکارا
توران، عمر – « فعالیت های میسیونری در حوزه جغرافیایی اوراسیا» ، انتشارات تیکا، آنکارا
توزلو، نجم الدّین- ۱۹۹۱م ، « مدارس خارجی در آموزش فرهنگ و توریسم» – انتشارات آکچا.، آنکارا
جانستون، دیانا – ۲۰۰۴م، سفیر آمریکا در یوگسلاوی، ناتو
جو.ا. آرگون ، ا. بولوت – بازی های غرب در استانبول: انتشارات بینا، آنکارا
زپازا ارو، مارکا – ۱۹۹۶م، تشکیلات بزرگCIA ، انتشارات سرچشمه، استانبول
کوجا باش اوعلی- اویگور- ۲۰۰۳م ، « آمریکا در آناتولی» ، انتشارات بی نا – آنکارا
کوچوک اوعلی، بایرام – ۲۰۰۳م ، فعالیتهای مبلغان مذهبی غربی در دنیای ترک، امروز، فردا،آینده.
انتشارات هوش، استانبول
لزچوکان، گ. چا. – فعالیت های پشت پرده، تحت نظر کنگره آمریکا، انتشارات بی نا
هدایت م ، وحب اوعلی ، مدارس خارجی اقلیت ها از دوره عثمانی تا امروز، انتشارات بوعازایچی، استانبول
،۱۹۹۲م:. ۸۲٫
یلدیریم، مصطفی- ۲۰۰۵م ، .مردم و زهر عنکبوت، آیین های برگشت اجتماعات. ج ۵٫ آنکارا: بی نا.
گزارش رایزنی فرهنگی سفارت ج.ا.ایران- آنکارا
مرکز مطالعات راهبردی روابط فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی – سال اول شماره ۱۸
Treverton, F.Gregory. (1988). Covert Action the CAI and the limits of Amerikanin the postwar. London: I.B Tauris.
Cogan, G.C Harles. (1993). “Covert Action and Congressional Oversight: a Deontology”. Studies in Conflict and Terrorism; Igniter’. Vol. 16. No. 2.
Pp. 87-97.
Funded projects:Human Rights and Humanitarian Issues; www.usip.org/grants.html
Sara DIMOND; “Endowing the right-wing Academic Agenda”caq;#38
Corson, W’lliam R. (1997). Arm’es of Ignorance.
New York: the Dial Press.
http://www.joshuaproject.net/countries.php:?rog3-
TU(15/01/2006
http://www.tursab.org.tr/cıntent/turkısh/istatistikler/ akrobat/ULKE/04ey.ABD.pdf(15/06/2005
http://www.joshuaprojeect.net/peoples. php?rop3;110448 http://www.soros/annual/2001/lcentral_eurasia.pdf
