منابع ایرانی و عراقی به طور همزمان از برگزاری دور پنجم مذاکرات برخی از دیپلماتهای و عربستانی در بغداد خبر دادند که گفته می شود در مقایسه با دورهای گذشته با افزایش سطح کمی و کیفی هیات های مذاکره کننده و پایان فاز امنیتی و ورود به فاز سیاسی مذاکرات از دور ششم همراه بوده است و برهمین اساس گفته می شود که دور از انتظار نخواهد بود اگر چنانچه دور ششم مذاکرات در سطح سیاسی و در میان وزرای امورخارجه دو کشور برگزار شود. نقطه تحول دیگر در این مذاکرات نقش افرینی عمان بوده که پیش از این در مذاکرات هسته ای میان ایران و امریکا و یا میان دولت نجات ملی یمن به رهبری انصارالله و ائتلاف متجاوز به رهبری عربستان ایفای نقش کرده بود و حضور ان در کنار عراق به عنوان میانجی مذاکرات نقطه امید جدیدی به این مذاکرات بخشیده است.
چند نوع واکنش را می توان در قبال دور پنجم مذاکرات ایران و عربستان تشخیص داد:
آشکار سازی مذاکرات و استقبال ضمنی و عملی از آن
عربستان سعودی با توجه به مشگلات متعدد داخلی و منطقه ای که دارد امروز از هر وسیله ای برای نجات خود استفاده می کند ولی گفته می شود احتمالا ایران در این عرصه پیشگام بود و با توجه به نتیجه رسیدن این مذاکرات می تواند داشته باشد و با توجه به استقلال عملی که در حوزه سیاست خارجی از آن برخورداراست، خبر دورپنجم مذاکرات و تا اندازه ای ثمربخش بودن آن را تائیدکرد.
بگزارش المیادین (۱۴۰۱/۰۲/۰۴): ایران و عربستان برای پایان دادن به سال های قطع روابط و چندین دهه جنگ سرد بین آن ها تلاش می کنند. دور پنجم مذاکرات با وساطت مصطفی کاظمی رئیس دولت عراق ، در همین چارچوب انجام می شود. اگر هم این مذاکرات در رسیدن به هدف خود موفقیت آمیز نباشد، دست کم برای نزدیک کردن دیدگاههای دو کشور تلاش می کند ؛ آن هم در حالی که آن ها در بیشتر مسائل منطقه در مقابل یکدیگر قرار گرفته اند. بدون تردید، نمی توان به آسانی بر ضد و نقیض بودن منافع و ایدئولوژی ها بین تهران و ریاض غالب شد. اما قطعا دو طرف دستاوردهایی از مذاکرات در شرایط کنونی کسب می کنند. به رغم اینکه حل شدن ریشه ای اختلافات میان آن ها دشوار است؛ اما هر نوع توافق بین دو طرف، ثبات منطقه را تقویت خواهد کرد.
لازم به یادآوری است که رژیم حاکم بر عربستان از سیاست های رژیم اشغالگر قدس حمایت می کند در حالیکه ایران طرفدار آزادی و استقلال و تامین حقوق مردم فلسطین است.
از طرف دیگر بگزارش روسیا الیوم(۱۴۰۱/۰۲/۰۴): یک منبع امنیتی عراق جزئیاتی از مضمون نشست هیئت های امنیتی ایران و عربستان را در بغداد با حضور مصطفی الکاظمی نخست وزیر عراق فاش کرد. منبع امنیتی عراق گفت : نشست مشترک هیئت های امنیتی عربستان و ایران با حضور مصطفی الکاظمی نخست وزیر عراق، معاون مشاور امنیت ملی ایران و رئیس سرویس اطلاعاتی سعودی در بغداد برگزار شد. منبع امنیتی افزود: ایران و عربستان سعودی در این نشست بر پایان گفتگوهای امنیتی توافق کردند و اینکه دو طرف در دور بعدی درمسیر گفتگوهای دیپلماتیک پیش خواهند رفت. این منبع تاکید کرد پیش بینی می شود دور ششم نشست هیئت های ایرانی و سعودی در عراق برگزار شود. این منبع امنیتی عراق تصریح کرد نشست هیئت های ایرانی و سعودی با حضورمصطفی الکاظمی در بغداد مثبت و سازنده بود و دو طرف درباره برخی مسایل و نکات مربوط به ایجاد آرامش میان ریاض و تهران توافق کردند. منبع عراقی خاطر نشان کرد : نشست هیئت های ایرانی و سعودی دربغداد چند ساعت طول کشید و هیئت ایرانی در پایان نشست از مراکز دینی و مذهبی عراق بازدید اما هیئت سعودی بدون ادای احترام به عتبات عالیات و بدون توجه به مراکز علمی و دینی عراق در کربلا و نجف بغداد را ترک کرد.لازم به یادآوری است که وهابی ها در قرن گذشته یکبار عتبات عالیات را در عراق با خاک یکسان نموده و مردم شیعه را قتل عام کرده اند.
بگزارش روزنامه الجریده چاپ کویت(۱۴۰۱/۰۲/۰۴): یک مقام شورای عالی امنیت ملی ایران به الجریده گفت سلطان نشین عمان در برگزاری دور پنجم مذاکرات ایران و عربستان نقش ایفا کرد. این دیدار با حضور دیپلمات های دوطرف، مقامات بلندپایه شورای عالی امنیت ملی، سپاه قدس ایران و دستگاه امنیت دولت عربستان و با هدف زمینه سازی برای دور ششم مذاکرات برگزار شد. دور ششم مذاکرات قرار است به زودی و در سطح وزیران خارجه یا دبیر شورای عالی امنیت ملی و امنیت دولت عربستان برگزار شود. به گفته این منبع، یک مسئول وزارت خارجه عراق نیز در این دیدار به عنوان میانجی حضور داشت و کشورعمان نیز نقش بزرگی در برگزاری این دیدار ایفا کرد.
محافظه کاری و پنهانکاری سعودی ها
طرف سعودی برای آنکه متهم به ابراز ضعف در این شرایط بحرانی که در یمن بوجود آورده نشود با محافظه کاری و احتیاط عمل کرده و به نظر می رسد یا همچنان دچارغرور کاذب است و نمی خواهد نیازش به مذاکرات آشکار شود تا بزعم خود بتواند به تصور خود از قدرت چانه زنی بالای در دور بعدی مذاکرات برخوردارشود و یا اینکه از این می ترسد که باعث ناخرسندی و حتی خشم رژیم صهیونیستی شود. این رژیم باب آشتی با رژیم های سرسپرده عربی حوزه خلیج فارس را با این هدف باز کرده که در روابط دوستانه تاریخی و ریشه دار مردم این کشورها با ایران آسیب بزند و با توسل به پروژه ایران هراسی آن ها را به سمت خود بکشد. این رژیم برخی از کشورهای کوچک عربی را که اتفاقا از دوستان و نزدیکان عربستان بوده به سمت خود کشیده و امید داشته در آینده عربستان را بطور علنی به این جرگه وارد کند . از اینرو این رژیم به هرگونه آشتی و کاهش تنش در روابط ایران و عربستان با بدبینی نگاه می کند.
دلسردی غربی ها از پیشرفت در دور پنجم مذاکرات ایران و عربستان
اگر به فرض مذاکرات ایران و عربستان به بن بست می رسید شاید منابع غربی ده ها خبر و گزارش منتشر می کردند اما در قبال دور پنجم مذاکرات که با پیشرفت هایی همراه بوده هیچ یک از دولت های غربی از آن رسما استقبال نکردند و به همین ترتیب رسانه های متبوع این کشورها نیز یا بی سرو صدا از کنار خبر دور پنجم مذاکرات ایران و عربستان گذشتند و یا اینکه به نبش قبر عوامل تنش زا پرداختند و کوشیدند شکاف های سیاسی و دیپلماتیک را زنده کنند. در این راستا با وجود اینکه خبرگزاری آسوشیتدپرس و فرانس پرس خبر مربوط به دور پنجم مذاکرات ایران و عربستان را با توجه به اهمیت و ارزش خبری آن منعکس کردند اما در گزاره هایی که خود به اصل خبر اضافه کردند آن را از حیزانتفاع انداختند و به نوعی آن را تحریف و از مسیر واقعی خود خارج کردند.
بگزارش فرانس پرس( ۱۴۰۱/۰۲/۰۳):
یک مقام ارشد عراقی اعلام کرد مذاکرات میان دیپلماتهای جمهوری اسلامی ایران با هیئت دیپلماتیک عربستان سعودی پس از یک وقفه در بغداد از سرگرفته شد.
عربستان سعودی و ایران در سال ۲۰۱۶ به دنبال حمله مردم خشمگین به نمایندگی دیپلماتیک عربستان سعودی در ایران ودر اعتراض اعدام یک رهبر روحانی شیعیان عربستان در ریاض به روابط خود پایان دادند.
در ماه مارس پس از آنکه ریاض از اعدام ۸۱ نفر به اتهامات گوناگون خبر داد افکار عمومی در جهان در حیرت فرو رفت.چگونه ممکن است یک رژیم در یک روز ۸۱ یک نفر راگردن بزند در حالیکه جرم محرز نیمی از آن ها «شیعه بودن» بوده است.
در این کشتار دسته جمعی تعدادی از اتباع کشور یمن که طرفدار دولت نجات ملی یمن هستند نیز گردن زده شدند.
از سوی دیگرآسوشیتدپرس( (۱۴۰۱/۰۲/۰۴ گزارش داد:
عراق هم مرز با ایران و عربستان سعودی است. ایران، بزرگترین کشور مسلمان شیعه جهان و عربستان سعودی ، در سال ۲۰۱۶ و به دنبال اعدام شیخ نمر النمر رهبر شیعیان عربستان، روابط دیپلماتیک خود را قطع کردند. ایرانیان خشمگین معترض به اعدام این روحانی برجسته شیعه، به دو نمایندگی دیپلماتیک عربستان سعودی در ایران هجوم بردند.
تهران این مذاکرات را در ماه مارس، پس از اینکه عربستان سعودی ۸۱ نفر را به اتهام ارتکاب جرایم رنگارنگ از قتل گرفته تا ارتباط با چریکهائی که با رژیم سعودی می جنگند اعدام کرد، به طور موقت به حال تعلیق درآورد. فعالان بر این باورند که دهها شیعه در میان اعدام شدگان بوده اند.
گفت‌وگوی میان این دو طرف سال گذشته بی سر و صدا در بغداد پایتخت عراق به وساطت مصطفی کاظمی آغاز شد. این مذاکرات با هدف یافتن راهی برای پایان تجاوز وجنگ فاجعه‌بار عربستان علیه حوثی ها (نیروهای انصارالله) مورد حمایت مردم یمن صورت گرفت. این جنگ یکی از بدترین فجایع بشری جهان را به وجود آورده و موجب فرو ریختن موشک و بمب بر سر و روی مردم یمن ونیز از طریق پهپادها بر روی فرودگاه‌ها و تأسیسات نفتی عربستان شده است.
شیعیان عربستان که عمدتاً در شرق این کشور و در مناطق نفت خیز زندگی می کنند، مدت‌هاست که از رفتار با آنها به عنوان شهروندان درجه دوم شکایت دارند. اعدام شیعیان از سوی عربستان سعودی ناآرامی های منطقه ای را در گذشته برانگیخته است.
این برخوردها نشان می دهد که فاصله بین ایران و عربستان بازتاب دهنده سیاست های سرکوبگرانه است که رژیم سعودی علیه مردم خود بویژه شیعیان اعمال می کند. رژیم صهیونیستی و دیگر فروشندگان سلاح در غرب به جنگ یمن بعنوان فرصت نگاه می کنند تا هم از طریق فروش سلاح دلارهای نفتی را جمع کنند و هم به سرکوب ملت های منطقه بویژه مردم یمن کمک کنند.و طبعا راضی به تغییر وضع موجود نیستند. در این میان رژیم صهیونیستی انگیزه قوی تری برای ادامه تنش بین ایران و عربستان دارد چراکه عادی سازی رابطه با کشورهای عربی حوزه خلیج فارس را بر اساس پروژه ایران هراسی پایه گذاری کرده و طبعا از این هراس دارد که با تنش زدایی در روابط ایران و عربستان که می تواند باعث بهبود روابط میان دوستان و متحدان عربستان با ایران نیز شود، پروژه ایران هراسی و عادی سازی روابط بر باد رود. شاید هم یکی از دلایل عربستان برای محرمانه نگه داشتن خبردور پنجم مذاکرات خود با ایران این بوده است که از فشارهای محافل غربی و صهیونیستی در امان بماند ضمن اینکه نباید از این واقعیت نیز غافل بود که اولا سبک و سیاق سعودی ها در دیپلماسی معمولا بر پنهانکاری استوار بوده دوم اینکه معمولا دچارغرور کاذب هستند و از این ترس دارند که مبادا اشتیاق آنها به مذاکره به معنی نقطه ضعف برای این کشورتعبیر شود.