پس از ترور جمال خاشقچی روزنامه نگار مخالف سعودی مقیم امریکا از سوی گروه های مرگ محمد بن سلمان ولیعهد خاندان آل سعود در شهر استانبول ترکیه در سال ۲۰۱۸ ، گروه مرگ دیگری به کانادا اعزام تا سعد الجبری را در کانادا ترور کنند اما این گروه کشف شد و از طرف دولت کانادا اعضای آن بازداشت شدند. سئوال این است که چرا کشتن سعد الجبری برای ریاض اهمیت دارد و چرا غربیها جبری را صندوقچه سیاه یا گنجی از اطلاعات می دانند که می تواند شرایط جانشینی محمد بن سلمان را تحت تاثیر قرار دهد.
سعد الجبری یکی از مهمترین شخصیت های امنیتی چند دهه اخیر دولت سعودی است که مسئول بخش مربوط به تروریزم و رابط همکاری این کشور با سازمان اطلاعات مرکزی امریکا (سیا) بود. او در سازمان امنیت عربستان درجه سرتیپی داشت و با ترکی الفیصل مسئول سابق سازمان امنیت عربستان کار کرد و سپس دستیار محمد بن نایف بود که ولیعهد معزول و سابق است و وزیر کشور عربستان برای مدت بسیار طولانی بود. جابری کسی است که بیش از سه دهه شخص اول امنیتی نظام در ریاض بود و پرونده همه شاهزادگان از جمله محمد بن سلمان را در اختیار دارد.الجبری در سال ۲۰۱۷ از عربستان سعودی فرار کرد پس از اینکه احساس کرد جانش در خطر است. نظام در اولین واکنش دو تن از فرزندان او را به اتهام تلاش برای خروج غیر قانونی از کشور بازداشت کردند و برای تخریب او سازمان سرمایه گذاری ملی علیه او در امریکا اقامه دعوا کرد به اتهام اختلاس چندین ملیارد دلار از اموال عمومی. یک قاضی فدرال امریکا اقامه دعوای ریاض علیه الجبری را رد کرد و این نشان می دهد که دولت امریکا در پی حفظ الجبری است و حاضر به همکاری با مهمترین هم پیمانش در خاورمیانه در این زمینه نیست. دولت کانادا اعلام کرد که گروه های مرگ سعودی چند بار تلاش داشتند تا جبری را تصفیه کنند ولی هر بار با سد ماموران حفاظتی روبرو شدند.
الجبری پس از چند سال سکوت اخیرا در شبکه سی بی اس امریکا و در برنامه معروف ۶۰ دقیقه ظاهر شد و اطلاعاتی در باره محمد بن سلمان افشا کرد و قول داد که در آینده اطلاعات بیشتری افشا کند. در آغاز این برنامه گفت من اینجا هستم تا آژیر را به صدا در بیاورم در باره یک تفکر خشن و یک فرد بیمار و جنایتکار که در ریاض حضور دارد و از امکانات بی پایان مالی برخوردار است و تهدیدی علیه کشورش ، منطقه ،امریکا و جهان شمرده می شود. او ادعا کرد که محمد بن سلمان از اطلاعاتی که دارم می ترسد و افشا کرد که محمد بن سلمان از قدیم فردی جاه طلب بوده و برای رسیدن به قدرت، یک انگشتر زهر آلود از روسیه تهیه کرده بود تا با مصافحه، ملک عبد الله پادشاه سابق سعودی را بکشد و راه را برای رسیدن پدرش به تخت و تاج فراهم سازد. جبری ادعا کرد که صدای این اعتراف در گفتگو میان بن سلمان و محمد بن نایف ضبط شده و در حال حاضر در اختیار او قرار دارد. زمانی که مجری از او پرسید این اطلاعات کجا نگهداری می شود او اعلام کرد که این اطلاعات در چند نسخه در چند جای امن تحت فرمان او نگهداری می شود و این همان چیزی است که بن سلمان را می ترساند. او نیز در این برنامه اعلام کرد که در آغاز به قدرت رسیدن سلمان در عربستان در سال ۲۰۱۵ محمد فرزندش که همه کاره دربار شده بود من را احضار کرد و از من خواست که چند گروه مرگ تشکیل دهم تا همه مخالفان او در خارج، از شاهزادگان گرفته تا مخالفان سیاسی بازداشت یا تصفیه شوند. محمد بن سلمان در این جلسه خواهان چند شاهزاده مقیم در انگلیس و فرانسه شده بود. الجبری ادعا کرد که او به بن سلمان گفت که این کارها با سازماندهی رسمی، چهره نظام را لکه دار می کند اما بن سلمان بر این امر اصرار داشت. الجبری می گوید او از این درخواست بن سلمان ترسید و تصمیم به فرار به امریکا گرفت. در پایان برنامه الجبری با مظلوم نمایی از دولت و ملت امریکا خواست تا دولت سعودی در ریاض و شخص بن سلمان را تحت فشار قرار داده تا فرزندان او از زندان آزاد شوند. همچنین الجبری تهدید کرد که در صورت آزاد نشدن اعضای خانواده اش در دفعه بعد فیلم هایی به نمایش عموم خواهد گذاشت که قطعا به ضرر بن سلمان خواهد بود.
بسیاری از تحلیلگران سیاسی بر این باور اند که امریکا با این ترتیب می خواهد محمد بن سلمان را با این ابزارها مدیریت کند و مهار سازد. بن سلمان طالب قدرت است و امریکا هیچ محدودیتی برای به قدرت رسیدن هیچکدام از شاهزادگان آل سعود ندارد اما در عین حال تلاش دارد تا تحت سلطه بیشتری قرارش دهد. عربستان سعودی با تولید ۱۲ میلیون بشگه نفت در روز یکی از بزرگترین صادر کنندگان نفت در سطح جهان است و با شراکت امریکا در نفت عربستان در قالب شرکت آرامکو، واشنگتن تلاش دارد این شرایط سلطه گری استمرار یابد و به قول ترامپ رئیس جمهور سابق امریکا،عربستان گاو شیر ده امریکا باید باقی بماند.
محمد بن سلمان پس از ترور خاشقچی در ترکیه با موجی از انتقادهای غرب روبرو شد اما ترامپ و حزب جمهوری خواه امریکا به این انتقادهای به اصطلاح حقوق بشری اهمیت نداد و به همکاری با بن سلمان ادامه داد ولی با به قدرت رسیدن بایدن و حزب دمکرات در امریکا رابطه میان دو کشور در ظاهر تغییر کرد و انتقادات بیشتری به بن سلمان به دلیل جنایات جنگی در یمن و ترور خاشقچی می شود و این فشار بن سلمان را منفعل ساخت و به سمت تعامل بیشتر با روسیه و چین سوق داد که امریکا با استفاده از ابزارهای موجود از جمله مخالفان در اختیار تلاش دارد هرگونه تلاش برای گریز از مرکز در ریاض را مهار کند و عربستان را با سفر قریب الوقوع بایدن رئیس جمهور امریکا از ریاض و ابزارهای دیگر در مدار همیشگی وابستگی به امریکا حفظ کند.
