مقدمه و طرح مساله
ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری اسلامی ایران که دوشنبه ۲۴ بهمن برای انجام یک سفر رسمی سه روزه به چین سفر کرده بود، بامداد پنج‌شنبه ۲۷ بهمن به تهران بازگشت. در این سفر سه روزه، ۲۰ سند همکاری و یادداشت تفاهم میان ایران و چین امضاء و اجرایی شدن سند راهبردی ۲۵ ساله میان دو کشور پیگیری شد. رئیس جمهوری اسلامی ایران در این سفر با «شی جین پینگ» رئیس جمهوری خلق چین، «لی که چیانگ» نخست‌وزیر و «لی جان شو» رئیس کنگره ملی خلق چین دیدار و گفت‌وگو کرد. رئیسی همچنین در این سفر در برنامه‌هایی جداگانه با مسئولان، اساتید و دانشجویان دانشگاه پکن، جمعی از اندیشمندان و فرهیختگان برتر چین، مسئولان ده‌ها شرکت بزرگ اقتصادی چین و فعالان افتصادی ایرانی مقیم چین و نیز ایرانیان مقیم این کشور دیدار و گفت‌وگو کرد.
فرش قرمز شی جین پینگ زیر پای رئیس جمهوری ایران
آیت الله رئیسی ۲۴ بهمن ماه به دعوت رسمی رئیس جمهور چین برای انجام سفری رسمی عازم این کشور شد.
شش وزیر کابینه دولت سیزدهم، امیرعبداللهیان وزیر خارجه، خاندوزی وزیر اقتصاد، بذرپاش وزیر راه، اوجی وزیر نفت، ساداتی‌‌‌نژاد وزیر کشاورزی، فاطمی‌‌‌امین وزیر صمت، همچنین فرزین رئیس‌‌‌کل بانک مرکزی و علی باقری مذاکره‌‌‌کننده ارشد کشورمان رئیسی را در این سفر همراهی می کردند.
هنگام ورود آیت‌الله رئیسی به ساختمان کنگره مارش خوش‌آمد گویی توسط سه نفر از اعضای گارد احترام نواخته شد و در ادامه به افتخار رئیس جمهور اسلامی ایران و هیات عالیرتبه همراه ۲۱ گلوله توپ شلیک شد.
در ادامه پس از قرار گرفتن آیت‌الله رئیسی و شی جین پینگ روسای جمهور ایران و چین، در جایگاه رسمی، سرود ملی دو کشور نواخته شد و سپس روسای جمهور ایران و چین از یگان تشریفات حاضر در مراسم سان دیدند. همچنین با استقرار مجدد سران دو کشور در جایگاه رسمی گارد احترام از مقابل آیت الله رئیسی و جی پینگ رژه رفتند.
پس از گرفتن عکس یادگاری رئیسان جمهور ایران و چین، اعضای هیات های عالیرتبه دو کشور معرفی شدند و بلافاصله پس از مراسم استقبال رسمی مذاکرات دوجانبه هیات‌های عالرتبه دو کشور برگزار شد.
پس از این نشست اسناد مهم همکاری‌های دوجانبه میان ایران و چین در حضور روسای جمهور به امضای مقامات دو کشور رسید.
پیش زمینه های سفر رئیس جمهوربه چین
رئیس جمهور شهریور ماه گذشته و در هشتمین سفر خارجی خود به اجلاس سازمان همکاری شانگهای در سمرقند با همتای چینی دیدار و گفت و گو کرد و در این نشست دوجانبه، «شی جین پینگ» به طور رسمی از رئیس جمهور ایران برای سفر به پکن دعوت کرد.
در ۲۲ آذر ماه گذشته نشست «همکاری‌های جامع ایران و چین» با حضور محمد مخبر معاون اول رییس جمهور ایران و هو چون هوآ معاون نخست وزیر چین در مجموعه فرهنگی تاریخی سعدآباد برگزار شد که محور اصلی آن راهکار افزایش روند اجرای برنامه همکاری جامع ۲۵ ساله ایران و چین بود. به گفته وزیر امور اقتصاد و دارایی، ۱۶ تفاهم در نشست مشترک بین مقامات عالی دو کشور در حوزه ایران و چین نهایی و قرار شد اقدامات اجرایی آن هم در حوزه انرژی، سرمایه گذاری مشترک و تعاملات مالی و ارزی و بانکی بین دوکشور و هم در طرح های استراتژیکی در حوزه ترانزیت و زیر ساختی در دستور کار جزئیات آن قرار گیرد تا در دیدار بعدی روسای جمهور دو کشور به تصویب برسد.
معاون پارلمانی رئیس‌جمهور هم ۱۹ بهمن ماه و در آستانه سفر آیت‌الله‌رئیسی به کشور چین اعلام کرد که وزارتخانه‌ها توافق‌نامه‌های مهمی برای همکاری با کشور چین آماده کرده‌اند که در این سفر به امضا دو کشور می رسد.
آیت‌الله رئیسی در ۱۸ ماه اخیر به ۹کشور سفر کرد که مقصد نخستین سفر خارجی وی به بیست و یکمین دوره اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای در ۲۶ شهریور ماه ١۴٠٠ به میزبانی دوشنبه در تاجیکستان و آخرین سفر وی ۲۰ مهرماه برای حضور در اجلاس سیکا به میزبانی قزاقستان بود.
حضور در اجلاس سران مجمع کشورهای صادرکننده گاز به میزبانی قطر، سفر به مسکو با دعوت رسمی همتای روس و سفر به عمان با دعوت «هیثم بن طارق آل سعید»، اجلاس سران سازمان همکاری اقتصادی (اکو) به میزبانی ترکمنستان، نشست سران کشورهای ساحلی دریای خزر در ترکمنستان، اجلاس شانگهای به میزبانی سمرقند، حضور در مجمع عمومی سازمان ملل مقصدهای وششمین نشست سران کشورهای عضو کنفرانس تعامل و اقدامات اعتمادساز در آسیا (سیکا)، دومین تا نهمین سفرهای خارجی آیت‌الله رئیسی دراین مدت بوده است.
اهداف سفر رئیس جمهوری ایران به پکن
آیت‌الله رئیسی در یادداشت منتشر شده در روزنامه پرتیراژ مردم ارگان رسمی حزب حاکم چین، مهمترین هدف سفر را رقم زدن آینده‌ای روشن برای دو شریک قدیمی اعلام و تصریح کرد: «ما بر این باور هستیم که ایران و چین در کنار همکاری‌های سیاسی و احترام به حاکمیت ملی و تمامیت ارضی، در مسیر رشد اقتصادی، مکمل‌های راهبردی خوبی برای یکدیگر خواهند بود و می‌توانند خدمات متقابل ارزنده‌ای در زمینه توسعه به یکدیگر ارائه دهند. استقلال سیاسی، قدرت امنیت‌ساز، نیروی انسانی تحصیل‌کرده، هزینه پایین تولید، ذخایر انرژی، موقعیت ترانزیتی و زیرساخت‌های صنعتی تنها بخش‌هایی از ظرفیت‌های ایران هستند که می‌تواند منجر به تقویت مشارکت راهبردی ایران و چین شود”.
در بررسی مهمترین اهداف سفر آیت‌الله رئیسی در سفر به چین، اقتصاد را می‌توان در رتبه نخست جای داد. واقعیت آن است که هم ایران، چین را برای رشد اقتصادی خود عاملی کارآمد ارزیابی می‌کند و هم چین، تهران را به عنوان شریکی راهبردی در منطقه و بازاری بکرمی داند. جمهوری اسلامی ایران برای بیشینه سازی منافع خود از تعامل اقتصادی با چین، چند اقدام مهم و اساسی را به ویژه در دولت سیزدهم در دستور کار قرار داده است. تکمیل پروسه پیوستن ایران به شانگهای، عضویت موثر در اوراسیا و نیز توسعه همکاری‌ها با آسیای مرکزی از مهمترین این اقدامات بود.
حوزه های تعاملات اقتصادی چین و ایران به قدری گسترده و متنوع است که حتی اگر سازمانی هم برای سامان‌دهی آن تأسیس شود اقدام بهینه‌ای خواهد بود. از انرژی و نفت و صنعت تا دارو و ماهواره و صنایع نظامی. چین اصلی‌ترین تأمین کننده تجهیزات الکتریکی، صوتی – تصویری، شیمیایی و صنعتی ایران است و ایران هم هفتمین صادرکننده به چین. پکن یکی از سه شریک بزرگ تجاری تهران و بزرگ ترین سرمایه گذار خارجی در ایران است، براساس اعلام گمرک چین مبادلات تجاری این کشور با ایران در ۱۱ ماهه سال گذشته میلادی با رشد ۱۱ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل مواجه شده و به ۱۴ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار رسیده است.
سفررئیس جمهوری ایران به چین ابعاد سیاسی مهمی هم دارد که ارتقا متقابل اعتماد سیاسی سرفصل آن است. در حال حاضر پکن و تهران بزرگترین قربانیان زیاده‌خواهی‌ها و یکجانبه‌گرایی‌های آمریکا هستند و این بهترین فرصت برای دو کشور به منظور شکستن هژمونی آمریکاست. گسترش روابط اقتصادی با چین و نیز امضای قراردادهای راهبردی بلندمدت تنها در حوزه اقتصادی نیست که گره‌گشا خواهد بود، در سایه چنین قراردادهایی که منجر به تقویت بنیان اقتصادی کشور خواهد شد، با حضور در گلوگاه‌هایی که از نظر زیرساختی ایران را به منطقه گره می‌زند می‌تواند در بلندمدت تامین کننده امنیت کشور و عبور از تهدیدات فرامنطقه‌ای باشد.
یکی از دلایل سفر رئیس‌جمهور خنثی‌سازی فشارهای سیاسی موجود علیه روابط میان دو کشور است وگفت‌وگوی رئیس‌جمهور با اندیشمندان و فرهیختگان برتر چینی در پکن می‌تواند در این زمینه راه‌گشا باشد. چین گرچه حضور در غرب آسیا و منطقه خاورمیانه را به عنوان دکترین سیاسی و اقتصادی خود تعریف کرده و استراتژی متوازن‌سازی را در پیش گرفته است اما ویژگی‌های منحصر به فرد ایران، پکن را واداشته است تا با نگاهی متفاوت و البته ویژه به تهران نگریسته و سرمایه‌گذاری خود را در ایران افزایش دهد.
ایران حلقه اتصال ابرطرح ” یک کمربند- یک جاده
راه ابریشم نوین که «یک کمربند- یک جاده» نامیده می‌شود قرار است قاره‌های آسیا، آفریقا و اروپا را با شبکه‌های تجاری ریلی، زمینی و دریایی به یکدیگر متصل کند که ایران در قلب این طرح قرار دارد.
ایران به سبب برخورداری از منابع مختلف انرژی و همچنین قرار داشتن در یک موقعیت جغرافیایی استراتژیک، از مزیت راهبردی مهمی در حوزه حمل و نقل بین‌المللی برخوردار است.
این موقعیت جغرافیایی و استراتژیک سبب شده است ایران از گذشته تاکنون به عنوان پل ارتباطی شرق و غرب و همچنین گذرگاه کلیدی راه ابریشم به شمار بیاید که نقش مهمی را در اجرایی کردن طرح «یک کمربند – یک جاده» بازی کند.
از سال ۲۰۱۶ میلادی تاکنون که طرح یک جاده-یک کمربند توسط «شی جین پینگ» رییس جمهوری خلق چین مطرح شد، ایران حمایت خود را از این طرح اعلام کرده است. این طرح ارتباط دهنده قاره‌ها و نقاط مختلف جهان است و همچنین زمینه پیشرفت اقتصادی کشورها و مناطق مختلف را در حوزه راه ابریشم فراهم می‌آورد.
از دیگر سو ایران به سبب برخورداری از کریدورهای شمالی و جنوبی و همچنین شرقی و غربی، نقش مهمی در پیشبرد برنامه راه ابریشم ایفا می‌کند.
ایران یکی از کوتاه‌ترین مسیرهای زمینی از سوی شرق به سمت اروپا و بالعکس است که بهترین مسیر دسترسی کشورهای آسیای میانه به آب‌های آزاد به شمار می‌رود. به باور کارشناسان اجرایی شدن کامل این طرح، می تواند تغییرات شگرفی را در ساختار تجاری دنیا به وجود آورد لذا برخی از آن به عنوان پروژه قرن یاد کرده‌اند.
این طرح با اتصال بیش از ۶۵ کشور از سه قاره آسیا، آفریقا و اروپا حدود ۶۵ درصد جمعیت جهان، سه چهارم منابع انرژی و بیش از ۴۰ تا ۶۰ درصد اقتصاد جهان را در بر میگیرد.
این در حالی است که تاکنون ۱۲۵ کشور و ۲۹ سازمان بین المللی بالغ بر ۱۷۳ موافقت نامه همکاری با چین در راستای همین طرح امضا کرده اند که ارزش تقریبی کل پروژه هایی که در این طرح پیش بینی شده بالغ بر ۳.۶۷ تریلیون دلار است که در طول مسیر اجرا خواهند شد.
هدف چین از سرمایه‌گذاری برای این طرح، دسترسی به بازارهای آسیایی و اروپایی، تمرکززدایی از تبادلات صرف دریایی، متنوع‌سازی مسیرهای تأمین انرژی و در نهایت پیشی گرفتن از رقیب آسیایی خود یعنی هند است. در کنار این اهداف، پژوهشگران معتقدند مهمترین هدف چین از این طرح ایجاد توازن استراتژیک با رقبا است تا جهان از خطرات یکجانبه‌گرایی در امان بماند.
این طرح شامل مسیرهای زمینی حمل‌ونقل جاده‌ای و ریلی در آسیای میانه و نیز مسیرهای دریایی از جنوب‌شرقی آسیا تا جنوب آسیا و بعد خاورمیانه و آفریقا امتداد خواهد یافت. هزینه این طرح براساس برآوردها بیش از یک‌هزار میلیارد دلار خواهد بود و بیش ۷۰ کشور در آن درگیر هستند که یکی از آن ها ایران است. از ۶ کریدور طراحی شده در مسیر این طرح، کریدور ایران با توجه به بحران اوکراین و نیز چالش‌های کریدور دریایی، برای پکن مقرون به صرفه است و از این رو توجه ویژه‌ای به زیرساخت‌های مورد نیاز این طرح در ایران دارد.
برنامه جامع مشترک ۲۵ ساله ایران و چین
قرارداد همکاری ۲۵ ساله ایران و چین روز شنبه هفتم فروردین ۱۴۰۰ در تهران به امضای وزیران خارجه دو کشور رسید.
کارشناسان در ایران و چین پنج سال برای نهایی شدن متن سند همکاری تلاش کردند تا به توافقی برسند که اقدام‌های ایالات متحده را برای منزوی کردن تهران بی‌اثر و رابطه تهران و پکن را عمیق‌تر از گذشته می‌کند.
بر پایه سند منتشرشده توسط وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، برنامه همکاری‌های جامع ۲۵ ساله در سه بُعد سیاسی ـ راهبردی، اقتصادی و فرهنگی تنظیم و تصویب شده است.
در بُعد سیاسی ـ راهبردی، سند امضا شده در پی تحقق اهدافی همچون: ارتقای سطح همکاری‌های مشترک در موضوعات موردنظر و در نهادهای منطقه‌ای و بین‌المللی است.
در بُعد اقتصادی نیز دو کشور به دنبال همکاری در حوزه‌های نفت، صنعت و معدن و حوزه‌های مرتبط با انرژی هستند. در این سند بر مشارکت جمهوری اسلامی ایران در ابرپروژۀ کمربند ـ راه چین و همکاری در توسعه مناطق ویژه و آزاد از جمله در سواحل مکران تأکید شده است. دو کشور همچنین قصد دارند همکاری‌های مالی، بانکی، گمرکی و زیرساختی و ارتباطی را با تکیه‌بر توسعه سرمایه‌گذاری و تأمین مالی پروژه‌ها گسترش دهند.
از جمله ابعاد فرهنگی موجود در توافقنامه مورداشاره می‌توان به افزایش تبادل گردشگر و مراودات رسانه‌ای، دانشگاهی و سازمان‌های مردم‌نهاد اشاره کرد.
البته در خلال برنامه همکاری‌های جامع ۲۵ ساله بر تقویت زیرساخت‌های دفاعی، مقابله با تروریسم و همکاری در عرصه‌های مختلف دفاعی نیز تأکید شده است که این امر به‌هیچ‌وجه نمی‌تواند بیانگر این موضوع باشد که ماهیت توافق صورت پذیرفته نظامی است. به بیانی بهتر می‌توان چنین اظهار داشت که با توجه به تاکتیکی بودن ماهیت توافقنامه تصویب‌شده، پکن و تهران سطح روابط راهبردی‌شان را از مقولات نظامی به مباحث زیرساختی، اقتصادی و مالی ـ بانکی ارتقا داده‌اند.
تهران- پکن گام‌های بلندی برای اجرای برنامه جامع مشترک ۲۵ ساله ایران و چین برداشته‌اند و سطح مناسبات سیاسی و اقتصادی دو کشور در عالی‌ترین سطوح قرار دارد. اولین اقدام اجرایی مهم ، سفر ماه گذشته معاون نخست وزیر چین به ایران بود که تفاهم‌های خوبی انجام و قراردادهای تجاری خوبی تنظیم شد.
به نوشته روزنامه چینی «گلوبال تایمز»، سال ۲۰۲۱، چین و ایران یک توافقنامه ۲۵ ساله برای تقویت همکاری‌های همه جانبه در زمینه‌های مختلف امضا کردند. بر اساس این قرارداد، دو طرف از پتانسیل همکاری‌های اقتصادی و فرهنگی استفاده کرده و برای همکاری‌های بلندمدت برنامه‌ریزی خواهندکرد. برنامه همکاری ۲۵ ساله از جمله انرژی، تجارت و زیرساخت‌ها با موانعی مواجه شده است، به ویژه زمانی که آمریکا تحریم‌ها را علیه ایران و چین تشدید کرد. همین روزنامه چینی در گزارش دیگر خود به نقل از کارشناسان این کشور نوشته است که سفر سه روزه رئیسی به چین، اجرای توافقنامه ۲۵ ساله بین دو کشور را تسریع خواهد کرد. این دیدار بین رهبران دو کشور همچنین همکاری‌های دوجانبه را ارتقا خواهد داد و اعتماد متقابل عمیق بین دو کشور را تقویت خواهد کرد.
روزنامه انگلیسی زبان هنگ کنگی «ساوت چاینا مورنینگ پست» هم در گزارش خود به توافق راهبردی تهران- پکن نیز اشاره کرده و نوشته است: چین و ایران در مارس ۲۰۲۱ (فروردین ۱۴۰۰) توافقنامه همکاری استراتژیک ۲۵ ساله مهمی را امضا کردند؛ اقدامی که مورد بررسی دقیق ایالات متحده قرار گرفت. این روزنامه افزود، جزئیات این توافق فاش نشده است اما وزارت خارجه چین در آن زمان گفته بود که این توافق، همکاری‌های دوجانبه را در زمینه انرژی، زیرساخت‌ها، ظرفیت تولید، علم و فناوری و همچنین پزشکی و مراقبت‌های بهداشتی گسترش می‌دهد.
براساس آخرین آمارها و اعلام چین قصد دارد در قالب برنامه راهبردی ۲۵ ساله، نزدیک به ۴۰۰ میلیارد دلار در ایران سرمایه‌گذاری کند، این سرمایه‌گذاری و برنامه جامع مشترک به عنوان قراردادی بلندمدت، پیش‌نیازهایی دارد که دولت سیزدهم از زمان آغاز مسئولیت خود فراهم‌سازی آنها را در دستور کار خود قرار داده است.
استمرار همکاری های تجاری علیرغم بازگشت تحریم ها
چین بزرگترین شریک تجاری جمهوری اسلامی ایران به شمار می رود و بر اساس آمار ۱۰ ماهه گمرک ایران، این کشور با ۱۲ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار مقصد اصلی صادرات ایران بوده و در مقابل ایران نیز در این مدت ۱۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار واردات از چین داشته است.
در بازه ۱۰ ماهه سال ۱۴۰۱ ایران به میزان ۱۱.۸۵۴ میلیارد دلار به چین صادرات داشته است که در مقایسه با مدت زمان مشابه سال گذشته از لحاظ وزنی در حدود ۷ درصد و از لحاظ دلاری در حدود ۱۸ درصد کاهش پیدا کرده است. همچنین در ۱۰ ماهه سال ۱۴۰۱ در حدود ۱۱.۵۱۲ میلیارد دلار واردات از چین ثبت و گزارش شده که در مقایسه با مدت مشابه در سال گذشته از لحاظ وزنی ۱۷ درصد و از لحاظ دلاری به میزان ۹ درصد کاهش را نشان می‌دهد؛ آماری که نشان می‌دهد مناسبات دو طرف نیازمند رفع چالش‌ها و تمرکز بر اهداف و منافع مشترک است و سفر رئیس‌جمهوری به پکن می‌تواند نقطه عطف مهمی در این روند باشد.
با وجود آن که از زمان بازگشت تحریم‌ها در سال ۲۰۱۸ محدودیت‌هایی بر تجارت دوجانبه بین چین و ایران تحمیل شده با این حال، فعالیت‌های اخیر بین دو کشور حاکی از پیشبرد تجارت و سرمایه‌گذاری علیرغم این محدودیت‌ها است. به‌طوری که تا به امروز، چین بزرگترین شریک تجاری و منبع اصلی سرمایه‌گذاری در ایران است.
بر اساس گزارش وزارت بازرگانی چین (MOFCOM) در سال ۲۰۲۱، شرکت‌های چینی ۳.۲ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری مستقیم در ایران انجام داده و قراردادهایی به ارزش مجموع ۳.۱۱ میلیارد دلار امضا کرده‌اند. علاوه بر این، چین همچنان بزرگترین خریدار نفت خام ایران بوده و بر اساس آمارهای اعلام شده از سوی وزارت بازرگانی این کشور، سهم واردات نفت از ایران در حدود ۱۰ درصد از کل نفت وارداتی این کشور در سال ۲۰۲۱ بوده است.
به نوشته مجله آمریکایی «تایم»، چین در حال حاضر بزرگ ترین شریک تجاری ایران است اما در اولین سال ریاست جمهوری رئیسی تنها ۱۶۲ میلیون دلار سرمایه گذاری کرده است. با این حال، چین همچنان بزرگ ترین شریک تجاری ایران به شمار می‌رود. بر اساس آمار ثبت شده توسط گمرک ایران در ۱۰ ماهه نخست سال جاری ایران که در اسفند ماه به پایان می‌رسد، صادرات تهران به پکن به ارزش ۱۲.۶ میلیارد دلار بوده است و ۱۲.۷ میلیارد دلار نیز کالا از چین وارد کرده است. تحریم‌ها اما مانع بزرگی برای توسعه قراردادها و پروژه‌های جدید به عنوان بخشی از توافق همکاری ۲۵ ساله است.
نگاه دنیا به سمت چین است
واقعیتی به نام اقتصاد چین منهای تمام خوبی‌ها و بدی‌های روابط سیاسی، کشورها را موظف می‌کند که با چین کار کنند. در حال حاضر اتحادیه اروپا، بزرگترین شریک تجاری چین است. امریکا چند ده برابر ایران با چین کار می‌کند. چین اقتصادی است که امتیاز و قدرت این را دارد تکنولوژی، ماشین‌آلات و کالایی برای همه دنیا تأمین بکند.
کشورهای غربی و بویژه امریکا در سال میلیاردها دلار هزینه می‌کنند تا در ابر قدرت شدن چین در دنیا تأخیر بیندازند، آنها نمی‌توانند جلوی این اتفاق را بگیرند اما تمام تلاش خود را می‌کنند که این مهم به سرعت اتفاق نیفتد.
اتحادیه اروپا، امریکا و… جنگ تعرفه علیه کالاهای چین راه انداختند تا مشکلاتی را برای چین ایجاد کنند اما باید پذیرفت که چین بزودی ابرقدرت اقتصاد دنیا می‌شود.
یکی از مهمترین اهداف اقتصادی رهبران پکن «جهانی کردن یوان» است یعنی تبدیل پول ملی چین به‌عنوان پولی برای پشتوانه ارزی، تعیین قیمت‌ها، تسویه حساب استفاده شده و همچنین پولی که در مراودات مالی در جهان هم تراز دلار آمریکایی شناخته شود.
یوان پس از یورو و دلار، سومین پول قدرتمند جهان است . در سال ۲۰۱۳، دادوستد یوان به هشت درصد از کل معاملات پولی در جهان رسید. دراین‌رابطه، دراین سال، بیش از ۲۷۰ میلیارد یوان به شکل اوراق بهادار چینی انتشاریافته است (اوراق دیم سان) که علاوه براین، سپرده‌گذاری بانکی در هنگ‌کنگ به شکل یوان بیش از ۱۰۰ میلیارد یوان است.
در سال ۲۰۱۵، هماهنگ‌سازی مؤسسات مالی متعلق به سازمان همکاری شانگهای شروع شد و درهمین سال، به‌طور تخمینی، یک سوم از کل تجارت چین با یوان صورت گرفت. در سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۸، یوان تبدیل به پول کاملا قابل تبدیل به سایر ارزها شد و شانگهای نیز به‌طور کاملا واضح تبدیل به مرکز مالی جهانی خواهد شد. پذیرش یوان به‌عنوان ارز اس.دی.آر در صندوق بین‌المللی پول و حق رأی چین، مشارکت جامع اقتصاد منطقه‌ای (تعبیری از راهبرد اوراسیا و جهانی‌شدن تحت قالب طرح یک کمربند یک جاده)، قابلیت تبدیل کامل یوان و نهایتا رونق قابل‌توجه بورس طلای شانگهای.
بسیاری از تحلیلگران، توسعه مناسبات با چین را با توجه به راهبردهای اقتصادی پکن اقدامی موثر برابر جنگ دلاری آمریکا می‌دانند. همچنین کانال‌های جدید مالی- پولی و همکاری‌های بانکی میان ایران و چین می‌تواند گذرگاهی برای برونرفت از تنگناهای ناشی از سلطه واشنگتن بر نهادهای مالی و پولی و شبکه بانکی بین‌المللی بگشاید.
با توجه به اینکه ایران در حال حاضر در مناسبات بین‌المللی دلاری بخاطر محدودیت‌های FATF و تحریم‌ها بسیار در تنگنا قرار دارد و مجبور است از مناسبات غیردلاری برای مناسبات کشور استفاده کند، تغییر رویکرد مناسبات جهانی انرژی از پایه دلار به یوان می‌تواند منافع بلندمدتی برای کشور بخصوص در زمینه توسعه، تجارت و سرمایه‌گذاری داشته باشد و دور زدن تحریم‌ها را برای کشور ایران تسهیل کند.
