هنوز موفق به ایجاد تحول در حکمرانی حوزه فرهنگ و اقتصاد نشدهایم/ اعتماد بهعنوان مهمترین سرمایه اجتماعی نیازمند عقلانیت عمومی است که در بستر کتاب شکل میگیرد
به گزارش خبرنگار خبرگزاری خانه ملت، دکتر محمد باقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی در آیین ملی بزرگداشت روز کتاب، کتابخوانی و کتابدار که صبح امروز(چهارشنبه، ۲۴ آبان ماه) در تالار وحدت برگزار شد، ضمن مهم، اساسی و ریشهدار خواندن موضوع کتاب، گفت: این روز را به آنهایی که در تولید و نشر کتاب و یا در حوزه توزیع و نشر فرهنگ کتابخوانی تلاش میکنند، تبریک میگویم.
هنوز موفق به ایجاد تحول در حکمرانی حوزه فرهنگ و اقتصاد نشدهایم
دکتر قالیباف با بیان اینکه امیدوارم مسئولان کشور به نقش و ظرفیت بانوان در حوزههای مختلف به ویژه آموزشی، پرورشی و تربیتی توجه کنند، اظهار داشت: حوزه فرهنگ، عرصه جولان بانوان است که بیشترین نقش را ایفا میکنند و بیشک سیاستهای ما در حوزه کتاب و کتابخوانی با محوریت خانواده خواهد بود چرا که نقش بانوان در این حوزه بینظیر است و باید تقویت شود.
رئیس قوه مقننه در ادامه با اشاره به توصیه رهبر معظم انقلاب در حوزه تحول در کشور، عنوان کرد: ما نتوانستهایم تحول را در حوزههای مختلف همچون حکمرانی در فرهنگ یا اقتصاد به وجود بیاوریم. پس چه زمانی قرار است به این موضوع جامه عمل بپوشانیم؟ این روزها موضوع اقتصاد و فرهنگ بهعنوان اولویت ما است که از ابتدای آغاز به کار مجلس یازدهم نیز با این دو هدف تلاشهای خود را آغاز کردیم که البته تحلیل اشکالات آن نیاز به ورود رسانهها دارد.
ایجاد تحول به حضور مردم نیاز دارد/ اعتماد به عنوان مهمترین سرمایه اجتماعی نیازمند عقلانیت عمومی است که آن نیز در بستر کتاب شکل میگیرد
وی در ادامه جامعه و مردم را مهمترین نکته برای ایجاد تحول دانست و افزود: حتی اگر مسئولان نیاز به تحول دارند، جامعه باید این مطالبه را آغاز کرده و پیش ببرد. ما در جامعه بیش از هر چیزی نیازمند عقلانیت و فرهنگ عمومی هستیم و حتی مخالفان و منتقدان جدی هم اگر مبتنی بر عقل و اندیشه انتقاد کنند بهتر از کسانی هستند که در موافقت با ما، همراهیمان میکنند اما افکار و نظرات آنها مبتنی بر عقلانیت و اندیشه نیست، لذا هرگاه توانستیم این موضوع را فرهنگسازی کنیم، باعث ایجاد رشد و حیات اجتماعی شده و سرمایه اجتماعی تولید کردهایم.
دکتر قالیباف همچنین با بیان اینکه هیچ مجموعهای نمیتواند بدون سرمایه اجتماعی ادامه فعالیت دهد، اظهار داشت: برای هر اقدامی به اعتماد بهعنوان مهمترین سرمایه اجتماعی نیاز داریم که آن نیز نیازمند بستر عقلانیت عمومی و حیات اجتماعی است لذا اولویت اول برای حل مشکلات اقتصادی نگاه به این حوزه است به همین دلیل امروز روز مهمی است.
موضوع اساسنامه نهاد کتابخانههای عمومی کشور در مجلس پیگیری میشود
رئیس نهاد قانونگذاری کشورمان همچنین بهموضوع دغدغه کتابداران اشاره کرد و گفت: بنده بهعنوان رئیس مجلس موضوع اساسنامه نهاد کتابخانههای عمومی کشور را حتماً دنبال میکنم و این قول را میدهم که با همکارانم این طرح را که در کمیسیون فرهنگی آماده شده است پیگیری کنیم تا به سرانجام برسد.
وی در ادامه خطاب به حضار با بیان اینکه شما باید بدانید در چه جایگاه مهمی نشستهاید، یادآور شد: در دوره مسئولیت خود در شهرداری با موضوع کتاب و کتابداری از نزدیک آشنا بودهام و در حال حاضر گاهی توفیق حضور در اردوهای جهادی را دارم و اهمیت و آثار کتاب در مناطق دورافتاده کشور را دیدهام. وقتی پای کتاب و کتابخوانی به این نقاط محروم باز شد، در اوج محرومیت اقتصادی، باعث کنترل و کاهش برخی آسیبها مانند خودکشی شده است.
دو گوهر اختیار و اعتبار در کار درست نهفته است
دکتر قالیباف با بیان اینکه اولین موضوعی که باید به آن توجه کنیم اعتماد میان جامعه و مسئولان است که با کار شما آغاز میشود، گفت: اگر گفته شود، هر کاری منوط به موضوع اعتبار و پول است و بگوییم به شرط پول کار انجام میشود، بهعنوان خدمتگزاری که چند دهه تجربه کار اجرایی دارم، این استدلال را نمیپذیرم.
رئیس مجلس ادامه داد: هرکجا توفیق خدمت داشتهام، هیچگاه مطالبه پول و اعتبار نکرده و معتقدم اگر فعالیت خود را به درستی انجام دهیم و کار را به شکل صحیح، فهم کرده و ارزش آن را بدانیم و همچنین به خوبی مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و با توجه به ابعاد ستادی با مشورت و خرد جمعی تصمیم بگیریم حتماً در آن کار دو گوهر اختیار و اعتبار نهفته است. گاهی برخی افراد میگویند به ما اختیار بدهید اما در هر سطحی که باشیم با هر تصمیمگیری صحیحی، اختیار در وجود آن ایجاد میشود و به دنبال خود ظرفیت مالی و اقتصادی نیز میآورد.
تحول نیازمند رویکرد سایبرنتیکی و تصمیمگیریهای قابل بازگشت است
وی افزود: لذا تصمیم باید با باورهای برخاسته از سنتهای الهی همخوانی داشته باشد و به درستی انجام شود اما اگر نتیجه نداشت صرفاً یک فعالیت بوده و کاری انجام ندادهایم و نیازمند بازگشت و بازنگری هستیم.
دکتر قالیباف اضافه کرد: وقتی میگوییم از رویکرد مکانیکی و داینامیکی باید به سمت رویکرد سایبرنتیکی برویم یعنی باید در تصمیمگیریهای خود مطمئن باشیم که این تصمیمها قابل بازگشت، قابل کنترل، معطوف به هدف و خودتنظیمگر است و اگر کار ما مبتنی بر این نوع تصمیمگیری باشد قطعاً به تحول میرسیم.
روح جامعه باید بتواند در پرتو دانش و اندیشه بارور شود/ در حوزه کتاب در عرصه منطقه و بینالملل پیشرو هستیم
به گزارش خانه ملت، رئیس نهاد قانونگذاری کشورمان با بیان اینکه برای اینکه روح جامعه ما بتواند در پرتو دانش و اندیشه بارور شود، نیازمند کتاب و کتابخوانی هستیم، تأکید کرد: باید حوزه دانش عمومی را افزایش داده و برای تحول اقتصادی نیز نیازمند تحول در مردم و جامعه هستیم که این تحول نیز از طریق کتاب انجام میشود تا عقلانیت، فرهنگ عمومی، انسجام اجتماعی و اعتماد ایجاد شود.
وی در ادامه با بیان اینکه با یک طرح صرف اقتصادی خشک نمیتوانیم مسائل را حل کنیم و صرفاً حل مسائل مقطعی خواهد بود و پایدار نیست، گفت: این موضوع را یک بار تجربه کردهایم و دوباره نباید تجربه کنیم. اگرچه گاهی دچار خودکم بینی میشویم اما در بسیاری از موضوعات مانند عرصه کتاب جزو کشورهای پیشرو در منطقه، آسیا و بینالملل هستیم و مسیر قابل قبولی را پیش میبریم اما باید به حوزه بهرهوری نیز توجه کنیم.
فناوری و مهارتمحوری در حوزه کتاب در نظر گرفته شود/ غفلت از کتاب در سبد خانوار باید در نهاد کتابخانههای عمومی کشور جبران شود
دکتر قالیباف همچنین با تأکید بر اینکه حتماً مهارت محوری و فناوری را باید در حوزه کتاب لحاظ کنیم، عنوان کرد: باید توجه کنیم که خانوادههای ما با دو شیفت کار برای تأمین نیازهای معیشتی و مسکن در چالش هستند و باید به آنها حق داد که سبد فرهنگی خانوار کنار گذاشته شود و رفته رفته آن را به فراموشی بسپارند که در نهایت عوارض آن برای خانواده و کشور خواهد بود.
رئیس قوه مقننه با بیان اینکه در این بین نهاد عمومی کتابخانههای کشور باید جور سرانه فرهنگی خانواده را بکشد اذعان داشت: ما به نهاد کتابخانههای عمومی کشور؛ یک نهاد خصوصی، اختصاصی یا تخصصی نمیگوییم بلکه یک نهاد عمومی و غیردولتی است از این رو سبدی که در سبد خانوار از آن غفلت شده باید در این نهاد، جبران عمومی شود تا در دسترس همگان قرار گیرد و تجربههای خوبی نیز در این زمینه وجود دارد.
حوزه کتاب نیازمند دل است، نه پول/ توسعه کتابخوانی نیازمند رویکرد محلهمحوری است
وی همچنین با اشاره به اینکه اگر هماهنگی و همکاری میان دستگاهها وجود داشته باشد بسیاری از مشکلات برطرف میشود، اظهار کرد: خطاب به همه شهرداریها، شهرداران و شوراهای شهر سراسر کشور میگویم که نقش مهمی در این حوزه دارند. سالها سر موضوع درصد اعتبار بین شهرداریها و نهاد کتابخانهها بحثهایی وجود داشت و بهجای اینکه از ظرفیتها استفاده شود، سالها سر موضوع درصد اعتبار بحث بود و در نهایت هم اتفاقی نمیافتاد و کاری انجام نمیشد چون پول نبود. حوزه کتاب، تنها دل میخواهد چراکه پول تحول ایجاد نمیکند، بلکه با استفاده از بستر همکاریهای موجود میتوان اتفاقات خوبی رقم زد.
دکتر قالیباف با اشاره به اینکه در زمان حضورم در شهرداری تهران، بیش از ۶۰۰ کتابخانه در شهر تحت عنوان کتاب مترو، کتاب تاکسی، کتاب اتوبوس و سراهای محله ایجاد شد، عنوان کرد: ما نیازمندیم که حتماً رویکرد محله محوری داشته باشیم که در آن بحث مدرسه، مسجد، منزل، مجازی و نهادهای عمومی همچون کتابخانهها باید یکدیگر را پوشش دهند و باعث شوند که یک محله در ابعاد مختلف، پیشرفت کند.
فرهنگ کشور تنها با قانونگذاری تقویت نمیشود و نیازمند اجرای قانون است
رئیس مجلس شورای اسلامی ادامه داد: ممکن است دهها ساختمان بلااستفاده در محلهها وجود داشته باشد که خالی باشند یا استفاده کاملا غیرمنطقی و غیرضروری از آنها شود که این هماهنگیها با بخشنامه و قانون نیز حل نمیشود. ما در بودجه سال قبل تعیین کردیم تا یک درصد از سهم بودجه شرکتهای دولتی به کتاب و فرهنگ داده شود اما نتیجه آن چه شد؟ پس صرفاً قانونگذاری مشکلی را حل نمیکند، اجرای قانون هم نیاز است که آن هم نیازمند همدلی، همکاری و حضور دستگاههای نظارتی است.
وی با بیان اینکه امروز گرههای اصلی کشور ما در حوزه تحول در همین نقاط است، عنوان کرد: اگر قصد داریم جامعهای آگاه، مستقل و خلاق باشیم باید به این موضوعات در مبانی حکمرانی خود با توجه به سنتهای الهی و واگذاری مسائل مختلف به مردم، نگاه کنیم.
رعایت خطوط قرمز اخلاقی و دینی در محتوای کتاب بسیار مهم است
دکتر قالیباف ادامه داد: بنده بهعنوان خدمتگذار شما در مجلس، در تنظیم برنامه هفتم نکات مورد دغدغه شما را با همه وجود در همه مسیر تصویب احکام قانون باور داشتهام. اما وقتی بند الحاقی میآید که بار مالی برای دولت دارد و آن را رد میکنم به دلیل تصمیم شخصی نیست بلکه قانون اساسی آن را گفته و طبق قانون اساسی مجبوریم آن را حذف کرده و عبارت «دولت مکلف است» را به «دولت مجاز است» تغییر دهیم اما مطمئن هستیم دولت به موضوعات فرهنگی توجه دارد و اگر جایی امکان مالی وجود داشته باشد موافقت میکند و کار پیش میرود.
رئیس قوه مقننه با انتقاد از اینکه گاهی از داشتههای خود به خوبی استفاده نمیکنیم، گفت: اولویت اول ما فرهنگ کتاب و کتابخوانی است اما بلافاصله بعد از آن، محتوا نیز مهم است و حتماً باید جایی در مسائل اخلاقی و دینی خط قرمزها را رعایت کنیم اما گاهی از داشتهها و ظرفیتهای زیاد خود و اندیشمندان برجستهای که ثمره جامعه ما در این عرصه هستند، استفاده نمیکنیم و فرصتی به آنها داده نمیشود تا نیروهای جوان را در کنار خود آموزش دهند چرا که بسیاری از اتفاقات در دورههای آموزشی رخ نمیدهد بلکه باید با شیوه استاد-شاگردی پیش رفت.
باید ظرفیتهای موجود حوزه فرهنگ را اصلاح و تقویت کنیم
وی افزود: گاهی میبینیم بسیاری از افراد به دلیل نبود پول نمیتوانند دوره آموزشی بروند اما در کنار آن میبینیم که ۴۰ نفر در کنار یک فرد اندیشمند رشد میکنند که نیاز به هزینه ندارد و باعث تحول میشود تا جایی که در نتیجه آن، آثار فاخر فرهنگی و سینمایی تولید میشود.
دکتر قالیباف در ادامه به موضوع استفاده درست از ضرفیتها اشاره کرد و افزود: به عنوان مثال باغ کتاب مجموعهای با بیش از ۱۱۰هزار متر مربع مساحت با سالنهای متعدد است که بیش از ۴۰ هزار متر مربع فضای باز دارد اما دربازدید مربوط به دو سال قبل دیده شد که بهجای اینکه محلی برای ترویج فرهنگ باشد تبدیل به محلی برای ترویج ضد فرهنگ شده است. به همین دلیل میگویم که گاهی از داشتههای خود استفاده درست نمیکنیم و به دنبال چیزهایی هستیم که وجود ندارد در حالی که باید اول داشتههای خود را تقویت کنیم بعد به دنبال تأمین نداشتهها برویم.
نقش فعالان حوزه کتاب در ایجاد تحول در فرهنگ کشور بیبدیل است
رئیس مجلس شورای اسلامی در پایان سخنان خود نقش کتابداران و فعالان حوزه کتاب را در ایجاد تحول در فرهنگ کشور بیبدیل دانست و خاطرنشان کرد: پس از پایان بررسی لایحه برنامه هفتم توسعه کشور، حتماً گزارش دقیقی از آن را به محضر ملت شریف ایران میرسانم که انشاءالله افق پنجساله قطعی و روشنی برای جامعه ترسیم شود و به دنبال آن سه قوه دست در دست یکدیگر دهند تا همه بهعنوان خدمتگذار در مسیر تحقق احکام آن گام برداریم و به پیشرفت برسیم.
به گزارش خانه ملت، دکتر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه این مراسم با اهدای لوح از ۱۴ نفر از فعالان حوزه کتاب و کتابخوانی سراسر کشور از جمله کتابداران و کتابخوانان در ردههای سنی مختلف قدردانی کرد. در این مراسم حمیدرضا حاجی بابایی نماینده همدان، سیدعلی یزدیخواه و سمیه رفیعی نمایندگان تهران و کیومرث سرمدی واله نماینده اسدآباد، بابک نگاهداری رئیس مرکز پژوهش های مجلس، یاسر احمدوند، معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز حضور داشتند. پیش از سخنان رئیس مجلس مهدی رمضانی دبیرکل نهاد کتابخانههای عمومی کشور به ایراد سخنرانی پرداخت./
پایان پیام